فراز و فرودها در بیمه تجارت‌نو/ از زیان انباشته تا سودآوری قابل‌توجه

تیتر20 - نگاه به شرکت بیمه تجارت نو با نماد تجاری «بنو» را می توان با چنین پرسش اساسی آغاز کرد. آیا مدل اصلاح‌ شده سکانداری شرکت بیمه تجارت نو می تواند نسخه‌ای قابل تعمیم برای سایر شرکت‌های بحران‌زده صنعت بیمه ایران باشد؟ یا پای یک استثنا در سایه ساختار مالکیتی خاص و فرصت‌های منحصر‌به‌فرد در میان است؟

هدف از طرح چنین مسأله ای در گزارش پیش روی بررسی دو جنبه داخلی یا شرکتی و جنبه بیرونی یا صنعتی (مرتبط با کلیت صنعت بیمه) است.
بیمه تجارت‌نو با نماد «بنو» در بازار بورس ایران فعال و زیرمجموعه بانک تجارت است. این شرکت فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد و پس از دوره زیان‌دهی در چند سال، از شهریور ۱۴۰۲ با روی کار آمدن تیم مدیریتی جدید شاهد جهش چشمگیر در سودآوری و عملکرد بود.

نخستین و مهم ترین قدم به منظور احیای یک شرکت زیان ده بیمه ای نقش تیم مدیریتی جدید در اصلاح پرتفوی، سرمایه‌گذاری، ساختار مالی و دیجیتال‌سازی است. اما این اصلاحات چه میزان وابسته به توان فردی مدیران بوده یا به ساختار مالکیتی و سهامداری خاص بنو مرتبط است؟

آیا سایر شرکت‌های بیمه که درگیر زیان انباشته یا پرتفوی ناسالم هستند، می‌توانند از مسیر بنو الگوبرداری کنند یا اینکه بنو یک «استثنا» است و ساختار اقتصادی صنعت بیمه اجازه تکرار چنین الگویی در مقیاس وسیع را نمی‌دهد؟

این طرح مسأله می‌تواند زمینه مناسبی برای یک بررسی مفصل و تحلیلی در ارتباط با توان و ظرفیت نیروی انسانی ماهر و متخصص به منظور نجات از انحلال و حذف یک نهاد و شرکت اقتصادی باشد.

شرکت بیمه تجارت نو فعالیت خود را از سال 1395 و با تکیه بر سهامداری بانک تجارت آغاز کرد. در سال های ابتدایی پس از مواجهه با بحران های مالی جدی مشمول ماده141 قانون تجارت شد که به موجب آن ملزم به تعیین تکلیف درخصوص انحلال یا اصلاح ساختار مالی شد. 

در تیر 1402 مجمع عمومی عادی فوق العاده بیمه تجارت نو با دستور مقام قضایی لغو شد. دلیل این دستور حواشی بسیاری برای این شرکت به دنبال داشت. حواشی شرکت با اقداماتی جنجالی شامل فروش بخشی از دارایی های شرکت به منظور جبران سود فراتر رفت. فروش دارایی های غیرعملیاتی از جمله ویلای ها و زمین های شمال کشور که به منظور جبران سوددهی بود به زعم تحلیلگران نشانه ای از وجود نداشتن جریان نقدی پایدار بود. 

شرکت بیمه تجارت نو با تغییر تیم مدیریتی به استناد آمار و گزارش های منتشر شده توانست در مدت کوتاه  با تحقق بخشی از بودجه و جذب پرتفوی سال 1402 و با ارتقای فروش محصولات بیمه ای معادله زیان خود را به سمت سوددهی هدایت کند. 

اهمیت پرتفوی در صنعت بیمه نشان‌دهنده استراتژی شرکت است که نشان می دهد بر روی چه رشته هایی متمرکز شده است. بیمه های زندگی و تنوع پرتفوی شرکت یکی از آن بخش هایی بود که بیمه تجارت نو با تمرکز بر روی آن توانست در برابر بحران ها آسیب کمتری ببیند. 

استراتژی «خروج از رشته‌های پرریسک و تمرکز بر زندگی» درصد ریسک پرتفوی را کاهش داده و توانگری فنی را بهبود بخشیده است.
سهام «بنو» پس از اصلاح ساختار مالی و پرتفوی، در مدار صعود قرار گرفت و توانست بیشترین رشد سود در میان شرکت‌های بیمه را در سال گذشته و حتی در شرایط رکود بازار ثبت کند. 

بیمه تجارت‌نو با اصلاحات گسترده و تخصصی در ترکیب پرتفوی، مدیریت دقیق ریسک، اصلاح ساختار مالی و افزایش سرمایه توانست ظرف کمتر از دو سال از زیان‌دهی خارج شود و مسیر قابل‌اتکا و پایداری به‌سوی سودآوری در پیش بگیرد. چالش اصلی این مسیر، کنترل مستمر بدهی‌ها و مدیریت هوشمند پرتفو است تا اطمینان از استمرار سودسازی فراهم شود.

مدیریت و زنجیره‌ای از زیان

مدیریت پیشین بنو با تکیه بر توسعه کمی و فروش بی‌برنامه رشته‌هایی چون درمان گروهی و ثالث، نه تنها سهم بیشتری از بازار گرفت، بلکه عملاً زنجیره‌ای از بدهی و انباشت زیان تا سقف هشت هزار میلیارد تومان ایجاد کرد. این مدل با حذف کنترل هزینه و ریسک‌سنجی دقیق، بذر بحران‌های مالی را کاشت.
پرتفوی بیمه‌ای هوشمند ضرورت موفقیت شرکت های بیمه ای است؛ تقلید از بنو می‌تواند الگویی موفق باشد.

بیمه تجارت‌نو (بنو) که تا پیش از نیمه ۱۴۰۲ در انبوه زیان و ضعف مدیریتی غرق بود، با آمدن تیم جدید مدیریتی متحول شد. اصلاح پرتفوی، افزایش سرمایه، دیجیتالیزه شدن خدمات، بازپس‌گیری دارایی و خروج از رشته‌های پرریسک، بنو را از زیان‌های شدید به مسیر سودآوری بازگرداند. این تجربه نشان می‌دهد اگر مدیران ناکارآمدو فقدان حاکمیت راهبردی کنار گذاشته شوند، صنعت بیمه می‌تواند نفس تازه‌ای بکشد، در حالی‌که رقبا، همچنان به پرتفوی سنتی و پرخسارت چسبیده‌اند.