چگونه نوسانات دلار بر قیمت طلا و سکه تأثیر می‌گذارد؟

تیتر20 - هر روز صبح، با باز شدن بازارها، قیمت طلا و سکه مسیری را دنبال می‌کند که گویی بازتابی از نمودار قیمت دلار است. اگر دلار بالا برود، طلا گران می‌شود و اگر دلار پایین بیاید، بازار سکه نیز آرام می‌گیرد. این همبستگی آنقدر قوی است که بسیاری، این دو دارایی را به عنوان دماسنج‌های اصلی برای سنجش سلامت اقتصاد ایران می‌شناسند. اما این همبستگی نزدیک از کجا می‌آید و چه فرمول پنهانی پشت این رابطه تنگاتنگ وجود دارد؟

چرا قیمت جهانی طلا به دلار است؟

برای درک این رابطه، ابتدا باید یک قدم به عقب برگردیم و به بازارهای جهانی نگاه کنیم. طلا یک کالای استراتژیک و بین‌المللی است و قیمت آن در یک بازار داخلی تعیین نمی‌شود. در بازارهای جهانی طلا، از لندن و نیویورک گرفته تا شانگهای، قیمت هر اونس طلا (معادل ۳۱.۱ گرم) به دلار آمریکا قیمت‌گذاری و معامله می‌شود. این قیمت جهانی که به آن «اونس جهانی طلا» می‌گویند، به عنوان مبنای اصلی برای محاسبه قیمت طلا در تمامی کشورهای جهان عمل می‌کند. بنابراین، برای تبدیل این قیمت جهانی به واحد پول ملی یعنی ریال، اولین و مهم‌ترین متغیری که به آن نیاز داریم، قیمت دلار در بازار داخلی است که به عنوان یک پل ارتباطی، ارزش بین‌المللی طلا را به ارزش داخلی آن ترجمه می‌کند.

فرمول محاسبه قیمت سکه و طلا در ایران

با دانستن نکته بالا، درک فرمول محاسبه قیمت در ایران بسیار ساده می‌شود. قیمت یک قطعه سکه تمام بهار آزادی یا یک گرم طلای ۱۸ عیار در بازار داخلی، عمدتاً از حاصل‌ضرب دو متغیر اصلی و یک متغیر فرعی به دست می‌آید:

1. قیمت یک اونس طلا در بازارهای جهانی (به دلار)
2. قیمت دلار در بازار آزاد ایران

از ترکیب این دو، قیمت پایه طلا به ریال به دست می‌آید. البته هزینه‌های دیگری مانند حق ضرب سکه (هزینه ضرب توسط بانک مرکزی) و حباب قیمتی (که ناشی از افزایش یا کاهش عرضه و تقاضا در بازار داخلی است) نیز به این فرمول اضافه می‌شود. با این حال، دو اهرم اصلی که قیمت نهایی را تعیین می‌کنند، همان قیمت جهانی طلا و نرخ برابری دلار به ریال هستند. به همین دلیل است که حتی اگر قیمت جهانی طلا ثابت بماند، با افزایش قیمت دلار در ایران، قیمت سکه و طلا نیز تغییر می‌کند.

روانشناسی بازار طلا

علاوه بر رابطه ریاضی، یک پیوند روانشناسی قوی نیز بین دلار و طلا در اقتصاد ایران وجود دارد. هر دوی این دارایی‌ها از سوی مردم به عنوان «پناهگاه امن» (Safe Haven) در برابر تورم و عدم قطعیت‌های اقتصادی شناخته می‌شوند. زمانی که نگرانی‌ها از آینده اقتصادی افزایش می‌یابد یا انتظارات تورمی بالا می‌رود، مردم برای حفظ ارزش پس‌اندازهای خود، به خرید دلار و طلا روی می‌آورند. این افزایش تقاضای همزمان برای هر دوی این دارایی‌ها، باعث تقویت حرکت هم‌جهت قیمت‌هایشان می‌شود. در واقع، ترس و امید سرمایه‌گذاران و مردم عادی به طور همزمان بر هر دو بازار تأثیر می‌گذارد و این رابطه را قوی‌تر از قبل می‌کند.

سخن پایانی

در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که قیمت طلا و سکه در ایران، آینه‌ای از قیمت جهانی طلاست که با نرخ دلار به ریال «ترجمه» می‌شود. این رابطه یک وابستگی ساده نیست، بلکه یک پیوند ساختاری و عمیق است که هم ریشه در اقتصاد جهانی دارد و هم در روانشناسی بازار داخلی. تا زمانی که دلار به عنوان ارز معیار در بازارهای جهانی باقی بماند و طلا به عنوان یک پناهگاه امن در ایران شناخته شود، نوسانات قیمت دلار به طور مستقیم و جدایی‌ناپذیر بر بازار طلا و سکه داخلی تأثیر خواهد گذاشت و این دو، همیشه به عنوان دو روی یک سکه برای سنجش سلامت و پیش‌بینی آینده اقتصاد ایران باقی خواهند ماند.

این مطلب، یک خبر آگهی بوده و پایگاه خبری تیتر20 در محتوای آن هیچ نظری ندارد.