۷۰سال اعتماد، ۷۰سال توسعه؛ از توسعه صنعتی تا نوآوری دیجیتال با حمایت بانک صنعت و معدن

تیتر 20- بانک صنعت و معدن در شصت ‌و نهمین سال حیات، کارنامه ارزنده‌ای از همراهی با صنعت و تولید به‌جا گذاشته و نماد تلاش برای همسویی با الزامات اقتصاد در حال گذار ایران بوده است؛ اقتصادی که بیش از هر زمان دیگری، نیازمند نوآوری، تحول دیجیتال و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. 

تاریخ اقتصادی ایران در برهه‌های مختلف، بازتابی از تحولات مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده و نمایانگر آن است که چگونه ساختارهای تولید، تجارت، مالکیت و سیاست های مالی در گذر زمان دستخوش تغییر و تطور شده اند و بانک صنعت و معدن، از نخستین روزهای فعالیت، فراتر از نقش واسطه مالی، بازوی تأمین مالی تولید و محرک توسعه صنعتی کشور بوده است.

نقش تاریخی در توسعه صنعتی
بانک صنعت و معدن، ابتدا با عنوان «بانک اعتبارات صنعتی» در سال ۱۳۳۵ بنیان نهاده شد تا پشتیبان تخصصی صنایع و معادن کشور باشد. این بانک که حاصل ادغام چند نهاد مالی و تخصصی شامل بانک اعتبارات صنعتی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، بانک توسعه و سرمایه‌گذاری ایران، شرکت سرمایه‌گذاری بانک‌های ایرانی، صندوق ضمانت صنعتی و صندوق معادن است، با مصوبه دوم مهرماه ۱۳۵۸ مجمع عمومی بانک‌ها و ماده ۱۷ لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها، با عنوان کنونی شکل گرفت. 

از همان آغاز، مأموریت بانک صنعت و معدن، تمایز ویژه‌ بین بانک و سایر نهادهای مالی ایجاد کرد. در حالی که بانک‌های عمومی، بر فعالیت‌های خرد و خدمات مالی روزمره تمرکز داشتند، رسالت این بانک، تجهیز منابع و هدایت آنها به سمت صنایع مولد بود.

در دهه‌های نخست، بانک صنعت و معدن، به یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین مالی صنایع زیربنایی تبدیل شد و کارخانه‌های بزرگ فولاد، سیمان، خودروسازی و معادن بزرگ، مستقیم یا غیرمستقیم از اعتبارات آن بهره‌مند شدند. حتی در تنگناهای دشوار سیاسی و اقتصادی، بانک، به رسالتش وفادار ماند و جریان سرمایه را به سمت تولید هدایت کرد. این تجربه تاریخی موجب شد بانک صنعت و معدن در بزنگاه‌های بحرانی نیز موتور محرک صنعت باقی بماند.

دستاوردهای تازه در حمایت از تولید
طی بیش از یک سال گذشته، بانک صنعت و معدن افتخارات قابل‌توجهی در حوزه رونق صنایع به‌جا گذاشته است. از سال گذشته تا پایان تیرماه امسال، بیش از ۶۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات به واحدهای تولیدی تخصیص داده شده که بخش عمده آن در قالب سرمایه در گردش و طرح‌های توسعه‌ای بوده است. این حمایت‌ها بیش از ۲۰۰۰ واحد تولیدی را پوشش داده و به حفظ ظرفیت تولید و ایجاد هزاران فرصت شغلی در کشور انجامیده است. همچنین ۶۵۴ واحد تملک‌شده، با همکاری کارگروه‌های استانی، به چرخه تولید بازگشته‌اند تا مصداق روشن تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باشند.

طرح «نوبان» نیز با هدف حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنوف تولیدی، طی ماه‌های گذشته اجرایی شده است. این طرح، وام‌هایی تا سقف ۵ میلیارد تومان با نرخ سود ۹ درصد و دوره بازپرداخت یک‌ساله در اختیار واحدهای تولیدی به‌ویژه در استان‌های کم‌برخوردار قرار می‌دهد. نوبان نشان داده بانک صنعت و معدن، علاوه بر پروژه‌های کلان صنعتی، به عدالت‌محوری و توسعه متوازن نیز توجه دارد.

تحول دیجیتال و پلتفرم‌های نوین
در این میان، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، ارتقای بهره‌وری فعالیت‌های بانکی، افزایش تعامل با ذینفعان و مسئولیت اجتماعی به‌عنوان رکن راهبردی فعالیت‌ها، از مهم‌ترین راهبردهای بانک در سال جاری به شمار می‌رود.

اکنون بانک صنعت و معدن، با تحولات فناوری همگام شده است. رونمایی از پلتفرم «تیم‌بانک» در ایران اکسپو ۲۰۲۵ (اردیبهشت ۱۴۰۴) با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری، از رویدادهای مهم در این عرصه است. این پلتفرم، خدماتی مانند احراز هویت، افتتاح حساب غیرحضوری، صدور کارت دیجیتال، وام‌های خرد و تکلیفی، کیف پول الکترونیکی و تراکنش‌های ۲۴×۷ را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد.

همچنین سرمایه‌گذاری در سامانه‌های آنلاین تأمین مالی پروژه‌ها، زیرساخت‌های اعتبارسنجی هوشمند و درگاه‌های اختصاصی برای بنگاه‌های اقتصادی، موجب افزایش کارآیی و کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک شده است. همزمان بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، داده‌کاوی و بلاک‌چین، امکان مدیریت دقیق‌تر ریسک و طراحی محصولات مالی متناسب با نیاز صنایع را فراهم کرده است.

افزایش بهره‌وری نیز از اولویت‌های راهبردی بانک در سال جاری بوده است. بازمهندسی فرایندها، بازنگری در ساختارهای اعتباری و تسریع چرخه اعطای تسهیلات، از جمله اقدامات انجام‌شده است. این اصلاحات، باعث شده بانک در برابر محدودیت منابع، مقاوم‌تر شود و همزمان، کیفیت خدمات‌دهی ارتقا یابد.

تعامل با ذینفعان و مسئولیت اجتماعی
بانک صنعت و معدن به‌خوبی دریافته هیچ نهادی بدون تعامل گسترده با ذینفعان نمی‌تواند نقش مؤثری ایفا کند. از این‌رو، بانک در سال جاری، روابط خود را با بخش خصوصی، نهادهای حاکمیتی و سرمایه‌گذاران گسترش داده تا اعتمادسازی و تقویت سرمایه اجتماعی را محقق کند. 

مسئولیت اجتماعی نیز به‌عنوان رکن راهبردی در سیاست‌های سال ۱۴۰۴ جایگاه ویژه‌ای دارد و مواردی مانند سرمایه‌گذاری در صنایع پایدار، حمایت از پروژه‌های محیط‌زیستی و پشتیبانی از طرح‌های کارآفرینی در مناطق محروم را شامل می‌شود و این بانک را همسو با توسعه پایدار کشور قرار می‌دهد.

نگاه مدیریتی و چشم‌انداز آینده
این تحولات، ریشه در رویکرد مدیریتی تازه دارد. محمود شایان، مدیرعامل بانک صنعت و معدن که از آبان‌ماه سال گذشته سکان هدایت بانک را برعهده گرفته، تمرکز ویژه‌ای بر تحول دیجیتال، تقویت سرمایه انسانی و نهادینه‌سازی فرهنگ پاسخگویی و شفافیت داشته است. راهبرد او، ایجاد توازن میان تغییر و ثبات استراتژیک است تا مأموریت اصلی بانک، یعنی پشتیبانی از صنعت و تولید ملی محقق شود.

تجربه حدود 70 ساله بانک صنعت و معدن نشان می‌دهد این نهاد، همچنان ظرفیت آن را دارد که به موتور محرک تولید و صنعت ایران تبدیل شود. ترکیب کارنامه تاریخی در تأمین مالی صنایع با ورود به عرصه‌های نوین بانکداری دیجیتال، می‌تواند فصل تازه‌ای در حیات بانک بگشاید و جایگاه آن را به‌گونه‌ای تثبیت کند که هم به الزامات اقتصاد ملی پاسخ دهد و هم همسو با استانداردهای جهانی گام بردارد.