پیشتاز در پرداخت خسارت، محتاط در سودآوری؛ دوگانگی عملکرد بیمه رازی

تیتر20 - در حالی‌که بیمه رازی با سرعت و دقت در پرداخت خسارت به آسیب‌دیدگان حادثه بندر شهید رجایی، تصویری از تعهد و مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود به نمایش گذاشت، شاخص‌های مالی این شرکت از چالشی عمیق‌ حکایت دارند. نسبت خسارت بالاتر از میانگین صنعت و کاهش توانگری مالی به سطح ۱۰۵ درصد، نشان می‌دهد این شرکت در نقطه‌ای حساس میان وفاداری به بیمه‌گذاران و حفظ پایداری مالی قرار گرفته است؛ نقطه‌ای که می‌تواند مسیر آینده بیمه رازی در بازار بیمه کشور را تعیین کند.

پیشگام بودن شرکت بیمه رازی در پرداخت خسارت به آسیب دیدگان حادثه بندر شهید رجایی امری بود که مدیر بیمه های حمل و نقل شرکت بیمه رازی در هفته های اخیر آن را به صراحت بیان کرده است. با توجه به خبر ذکر شده و با استناد به نسبت بالای خسارت بیمه رازی در برابر شاخص صنعت بیمه می توان به بررسی تعادل و تضادهای شرکت بیمه رازی پرداخته است.

افزایش سهم خسارت در پرتفوی بیمه رازی؛ تعهد یا تهدید؟

نسبت خسارت (Loss Ratio) یکی از شاخص‌های کلیدی در ارزیابی عملکرد فنی شرکت‌های بیمه است که نشان می‌دهد چه میزان از حق‌بیمه‌های دریافتی صرف پرداخت خسارت به بیمه‌گذاران می‌شود. این شاخص درواقع معیاری از «کیفیت پرتفوی» و «توانایی شرکت در مدیریت ریسک» محسوب می‌شود؛ هرچه این نسبت بالاتر باشد، نشان‌دهنده افزایش بار مالی ناشی از خسارت‌ها و کاهش حاشیه سود عملیاتی شرکت است.

در سال ۱۴۰۲، شرکت بیمه رازی بیش از ۵۰ درصد از حق‌بیمه تولیدی خود را به‌عنوان خسارت پرداخت کرده است. این عدد در نگاه نخست ممکن است نشانه‌ای از تعهد بالا به مشتریان تلقی شود، اما در مقایسه با میانگین صنعت بیمه که طبق آمار رسمی بیمه مرکزی در حدود ۵۱ درصد بوده است، نکات قابل‌توجهی آشکار می‌شود.

در واقع، نسبت خسارت بیمه رازی نه تنها بالاتر از حد مطلوب است، بلکه در برخی ماه‌ها از میانگین صنعت نیز فراتر رفته است. این مسئله بیانگر آن است که ساختار پرتفوی این شرکت به لحاظ ترکیب رشته‌های بیمه‌ای و تنوع ریسک‌ها هنوز به مرحله تعادل نرسیده است. در بسیاری از رشته‌های پرریسک همچون بیمه‌های شخص ثالث، باربری و درمان تکمیلی، ضریب خسارت به‌طور سنتی بالا است و نیاز به کنترل دقیق‌تری دارد. اگرچه بیمه رازی در سال‌های اخیر تلاش کرده با اصلاح ترکیب پرتفوی و تمرکز بر بیمه‌های عمر، مسئولیت و انرژی، ریسک‌ها را متوازن کند، اما نسبت خسارت نشان می‌دهد هنوز فاصله محسوسی با استانداردهای مطلوب مدیریت ریسک در صنعت بیمه وجود دارد.

در سوی دیگر، برخی از کارشناسان صنعت بیمه معتقدند نسبت خسارت بالا در شرکت‌هایی مانند بیمه رازی لزوما به معنای ضعف عملکرد نیست، بلکه می‌تواند بازتابی از سیاست‌های مشتری‌مدارانه و رویکرد فعال در پرداخت خسارت‌ها باشد. به‌ویژه در شرایطی که این شرکت در پرونده‌هایی همچون حادثه بندر شهید رجایی پیشگام در پرداخت خسارت بوده، بخشی از افزایش نسبت خسارت را می‌توان به ایفای مسئولیت اجتماعی تعبیر کرد.

پایداری مالی در برابر مسئولیت اجتماعی؛ مرز باریک میان اعتماد و سودآوری
در نظام مالی بیمه‌ای، پایداری سود عملیاتی در گرو کنترل هم‌زمان هزینه‌های خسارت و مدیریت سرمایه‌گذاری است؛ یعنی شرکتی که برای جبران خسارت‌های گسترده به سرمایه‌گذاری‌های مالی وابسته باشد، ممکن است در دوره‌های نوسان بازار سرمایه با چالش نقدینگی نیز مواجه شود.

مقایسه ضریب خسارت بیمه رازی با میانگین پرداخت خسارت صنعت بیمه نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌های بزرگ نظیر بیمه آسیا، دانا و البرز در مدت دو سال گذشته، ضریب خسارتی در محدوده ۴۵ تا ۵۰ درصد ثبت کرده‌اند و این یعنی با حاشیه‌ای امن‌تر از بیمه رازی فعالیت کرده‌اند. این شرکت‌ها اغلب از پرتفوی متنوع‌تر و منابع سرمایه‌گذاری گسترده‌تری برخوردارند. در مقابل، بیمه رازی به دلیل تمرکز نسبی بر برخی رشته‌های پرخطر و پرداخت خسارت‌های بزرگ در حوزه حمل‌ونقل و انرژی، در معرض فشارهای مالی بیشتری قرار گرفته است.

در سال ۱۴۰۳ نیز با وجود رشد حق‌بیمه تولیدی، انتظار می‌رفت میزان خسارت‌های پرداختی افزایش یابد. این روند، در صورت عدم اصلاح ساختار ریسک‌پذیری، می‌تواند موجب تشدید نوسانات نسبت خسارت و کاهش بازدهی بیمه‌گری شود. از سوی دیگر، کاهش نسبت توانگری مالی به ۱۰۵ درصد نشانه‌ای از افزایش بار تعهدات و افت حاشیه ایمنی مالی شرکت است. 

نیاز به بازنگری در سیاست‌های فنی و پرتفوی ریسک
هرچند بیمه رازی همچنان در سطح یک توانگری مالی قرار دارد و از منظر نظارتی در وضعیت قابل قبول است، اما فاصله این نسبت با سطح‌های بالاتر نشان می‌دهد فضای مانور شرکت برای توسعه پرتفوی یا پذیرش ریسک‌های جدید محدود شده است. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت بیمه رازی در توازن میان ایفای تعهدات و حفظ سودآوری، در نقطه‌ای حساس قرار دارد. از یک‌سو، عملکرد مثبت در پرداخت خسارت‌ها و رویکرد مسئولانه نسبت به بیمه‌گذاران، جایگاه اجتماعی و برند شرکت را تقویت کرده و از سوی دیگر، بالا بودن نسبت خسارت نسبت به میانگین صنعت و کاهش توانگری مالی، به‌عنوان زنگ خطری برای پایداری مالی در بلندمدت تلقی می‌شود.

از منظر خدمت‌رسانی، این شرکت در مسیر قابل تقدیری حرکت می‌کند، اما از نظر فنی و مالی، نیاز به بازنگری در ترکیب پرتفوی، ارزیابی مجدد نرخ‌های حق‌بیمه و تقویت ذخایر فنی دارد. به بیان دیگر، بیمه رازی در حالی در ایفای تعهدات به بیمه‌گذاران پیشتاز است که باید در کنترل هزینه‌های خسارت و بهبود ساختار بیمه‌گری نیز گام‌های اساسی‌تری بردارد تا نسبت خسارت آن در سال‌های آتی به سطحی پایدار و هم‌تراز با میانگین صنعت برسد.