آیا زمان بازنگری در سرمایه‌گذاری‌های غیربیمه‌ای در بیمه معلم فرا رسیده است؟ / ریسک‌هایی که دیده نمی‌شوند

تیتر20 - بیمه معلم که به‌عنوان یکی از شرکت‌های بورسی صنعت بیمه فعالیت می‌کند، در سال‌های اخیر بخش مهمی از منابع مالی خود را نه به صدور بیمه‌نامه، بلکه به سرمایه‌گذاری‌های فراتر از رشته‌های بیمه‌ای اصلی اختصاص داده است.

 رقم سرمایه‌گذاری‌های گزارش‌شده و رشد قابل‌توجه دارایی‌ها، در نگاه نخست فرصت بزرگی برای افزایش بازده به نظر می‌رسد؛ اما افزایش وابستگی به بازار سرمایه، پروژه‌های غیرصنعتی و دارایی‌های با نقدشوندگی نامشخص، می‌تواند زمینه‌ساز تهدیدی برای ثبات مالی شرکت باشد. این گزارش به این مساله می پردازد که آیا این رویکرد، گامی هوشمندانه برای ایجاد مزیت رقابتی است یا راهی به سمت ریسک پنهان؟

سرمایه‌گذاری‌های غیربیمه‌ای؛ سهم و رشد

براساس گزارش‌های تحلیلی، جمع سرمایه‌گذاری‌های معلم در سال گذشته در حدود ۲۴ هزار میلیارد ریال بوده که نشانه‌ای از رشد حدود ۳۳.۵ درصدی نسبت به سال قبل است. این رقم هنگامی تبدیل به پرسش می شود که بدانیم این بخش از منابع در مکان‌هایی سرمایه‌گذاری شده که ارتباط مستقیم با فعالیت بیمه‌گری اصلی شرکت ندارد؛ به‌عبارت دیگر، بخش قابل‌توجهی از منابع شرکت به اقلام دارایی و سرمایه‌گذاری‌هایی اختصاص یافته که ممکن است نقدشوندگی پایین‌تر و ریسک بالاتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با رشته بیمه داشته باشند.

از سوی دیگر، در سوابق صورت‌های مالی پیشین شرکت مشاهده شده است که «درآمد سرمایه‌گذاری از محل سایر منابع» حدود ۲.۵۷ هزار میلیارد ریال بوده است. این امر خود نشان‌دهنده این است که بخش مهمی از سودآوری شرکت به‌واسطه سرمایه‌گذاری‌ها حاصل شده است؛ نه فقط از فعالیت بیمه‌ای.

فرصت‌هایی که در پس این سرمایه‌گذاری‌ها نهفته است
برای معلم، تخصیص منابع مازاد به سرمایه‌گذاری‌های خارج از رشته بیمه می‌تواند مزایای متعددی داشته باشد: نخست، امکان دستیابی به بازدهی بالاتر از بازده میدان بیمه که در شرایط رقابتی نزولی است؛ دوم، تنوع‌بخشی دارایی‌ها که می‌تواند شرکت را در برابر نوسانات بیمه‌گری و خسارت‌های بزرگ مقاوم‌تر کند؛ سوم، افزایش وجهه مالی شرکت در بازار سرمایه و بهبود تصویر برای سهامداران. به عبارت دیگر، اگر به‌خوبی مدیریت شود، این نوع سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند منبع قدرت شود.
تهدیدهایی که باید جدی گرفته شوند

با وجود تمام این مطالب، سرمایه‌گذاری‌های غیربیمه‌ای در معلم با چند خطر جدی همراه هستند که مهم ترین آن نقدشوندگی پایین و زمان‌بر است. برخی پروژه‌ها یا دارایی‌های غیرحقیقی ممکن است در شرایط بحران یا نیاز به نقدینگی سریع، قابل تبدیل نباشند و شرکت را با چالش تأمین خسارت و تعهدات بیمه‌ای روبه‌رو کنند.

وابستگی به بازار سرمایه و ارزیابی دارایی‌ها  اگر بخش عمده سرمایه‌گذاری به سهام بورسی یا دارایی‌های دارای نوسان بالا اختصاص یافته باشد، جهت‌گیری منفی بازار می‌تواند به زیان‌های شناسایی‌شده منجر شود؛ ریسک بزرگی که بسیاری از شرکت‌های بیمه را در سال‌های اخیر تهدید کرده است. وقتی شرکت بیمه منابع زیادی را صرف سرمایه‌گذاری‌های خارج از رشته اصلی خود می‌کند، احتمال دارد تمرکز و سرمایه لازم برای توسعه بیمه‌نامه‌ها، مدیریت خسارت و ارتقای کیفیت خدمات کاهش یابد.

خوانش وضعیت با نگاه مدیریتی
با توجه به اعلام تغییر مدیریت در معلم و ورود مدیری با پیشینه اقتصادی و بورسی، به نظر می‌رسد یکی از ماموریت‌های نخستین صیادزاده، بازبینی این سرمایه‌گذاری‌های غیربیمه‌ای باشد. از منظر راهبردی، شرکت باید تشخیص دهد کدام سرمایه‌گذاری‌ها «فرصت» واقعی هستند و کدام «ریسک پنهان». این بازبینی می‌تواند شامل تعیین درصد حداکثری برای دارایی‌های غیرحوزه بیمه و دارایی هایی باشد که نقدشوندگی بالاتر و تنوع موضوعی دارند.

همچنین، شرکت می‌تواند اقدام به تدوین «خط‌مشی سرمایه‌گذاری مبتنی بر رسالت بیمه‌گری» کند؛ یعنی اولویت منابع با فعالیت بیمه‌ای باشد و سپس مازاد منابع در سرمایه‌گذاری صرف شود. این تصمیم اگر به‌درستی اجرا شود، می‌تواند میان سود سریع سرمایه‌گذاری و ثبات بلندمدت بیمه‌گری تعادل ایجاد کند.

سرمایه‌گذاری‌های غیربیمه‌ای بیمه معلم را می‌توان یک «فرصت» استراتژیک برای ارتقای بازده و تقویت وضعیت مالی دانست؛ اما این فرصت تنها زمانی به مزیت تبدیل می شود که با انضباط مالی، نقدشوندگی مناسب، تمرکز بیمه‌گری اصلی و شفافیت گزارش‌دهی همراه شود. در غیر این صورت، این منابع می‌توانند به «تهدید» تبدیل شوند؛ تهدیدی که نه تنها سودآوری شرکت را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه پایگاه عملکرد بیمه‌ای آن را نیز به مخاطره می‌اندازد. 

شرکت بیمه معلم اکنون در نقطه‌ای حساس ایستاده است: آیا می‌تواند این پارادایم سرمایه‌گذاری را با مأموریت بیمه‌گری پیوند دهد، یا اینکه رشدِ سریع دارایی‌ها راهی به سمت آسیب‌های ساختاری گسترده باز خواهد کرد؟ پاسخ این پرسش، تعیین‌کننده آینده مالی و عملیاتی بیمه معلم خواهد بود.