رشد مستمر، اما آسیب‌پذیرِ پتروشیمی آریا ساسول

تیتر 20- عملکرد شرکت پتروشیمی آریا ساسول تا پایان مهرماه سال جاری، از روند صعودی و امیدوارکننده در تولید، فروش و درآمد خبر می‌دهد. بااین‌حال، تحلیل ها نشان می‌دهد این موفقیت‌ها، با نقاط آسیب‌پذیر و ریسک‌هایی همراه هستند.

هرچند در ماه‌های اخیر، آریا ساسول، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از فروش‌محورترین و نقدشونده‌ترین تولیدکنندگان الفین در بازار حفظ کرده، اما نوسان خوراک و محدودیت‌های صادراتی، سایه‌ای بر پایداری این روند افکنده است.

طبق داده‌های کدال، ثبت مجموع درآمد هفت‌ماهه ۳۴ هزار میلیارد تومانی، رشد ۳۵ درصدی نسبت به سال قبل و افزایش ماهانه فروش مهرماه به ۴۶۷۶ میلیارد تومان، تصویری از یک شرکت قوی با توانایی مدیریت زنجیره تولید و فروش ارائه می‌دهد.

اتکای درآمد به بازارهای صادراتی و نرخ جهانی

یکی از ویژگی‌های برجسته آریا ساسول، سهم قابل‌توجه آن در صادرات است؛ به‌گونه‌ای که حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان از مجموع فروش هفت‌ماهه به صادرات اختصاص یافته است. پلی‌اتیلن سبک، محور جهش صادراتی، با رشد ۴۵ درصدی نرخ عرضه نسبت به دوره مشابه سال گذشته، ارزش دلاری فروش را بهبود داده است. این تمرکز بر بازارهای خارجی، در کنار مزیت ارزی، همواره ریسک نوسان نرخ‌های جهانی را نیز به همراه دارد.

بازار جهانی پلیمرها با نوسانات قیمتی شناخته می‌شود و اتکای شدید به این بازار، شرکت را در معرض شوک‌های قیمت جهانی قرار می‌دهد. اگرچه ثبات نسبی نرخ گاز و رشد نرخ‌های صادراتی در نیمه اول سال، حاشیه سود شرکت را حفظ کرده، اما تغییر ناگهانی در قیمت جهانی پلیمر یا اختلال در بازارهای صادراتی، به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس و جنوب شرق آسیا می‌تواند اثر مستقیم و قابل‌توجهی بر سودآوری شرکت داشته باشد.

تولید و فروش: مثبت با محدودیت‌ شفافیت عملیاتی

مهرماه امسال، تولید آریا ساسول با جهش ۸ درصدی، به ۱۳۱ هزار تن و فروش با رشد ۴ درصدی نسبت به شهریورماه همراه بود. این هماهنگی بین تولید و فروش، بیانگر تقاضای پایدار و توانایی شرکت در تبدیل ظرفیت تولید به درآمد است.

بااین‌همه، گزارش‌ها، جزئیات دقیقی درباره منابع افزایش تولید، بهبود بهره‌وری یا ملاحظات تکنیکی ارائه نمی‌دهند. برای مثال، معلوم نیست در رشد تولید، چه بخشی ناشی از افزایش ظرفیت عملیاتی، چه بخشی ناشی از مدیریت بهینه خوراک و چه بخشی ناشی از بازار تقاضا بوده است. این کمبود شفافیت، درک سطح پایداری این رشد را دشوار می‌کند.

کنترل هزینه‌ها و حساسیت نرخ خوراک

در شرایطی که درآمدهای شرکت در حال رشد است، کنترل هزینه‌ها، نقش کلیدی در تثبیت حاشیه سود دارد. آریا ساسول با بهره‌برداری بهینه از خوراک و مدیریت هزینه‌های تولید، موفق شده رشد فروش را به سود عملیاتی هدایت کند. با همه اینها، حساسیت هزینه‌های تولید به تغییرات نرخ گاز و خوراک، همچنان یکی از نقاط آسیب‌پذیر است.

لذا هرگونه تغییر سیاست در نرخ خوراک، افزایش هزینه‌های تولید یا اختلال در تأمین پایدار خوراک، می‌تواند عملکرد مالی را دچار تزلزل کند. این موضوع، به‌خصوص در شرایطی که بازار جهانی پلیمر با نوسانات قیمتی همراه است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

فروش داخلی و تمرکز محصول: فرصت‌ها و محدودیت‌ها

پلی‌اتیلن سنگین، ستون فروش داخلی، با فروش حدود ۸۳۷۴ میلیارد تومان، نقش تثبیت‌کننده در زنجیره تولید داخلی دارد. نرخ متوسط فروش هر تن، حدود ۵۸۲ میلیون ریال است که بیانگر تثبیت جایگاه شرکت در بازار داخلی است. این نقطه قوت، شرکت را از رکود احتمالی بازار جهانی جدا کرده و امکان تمرکز بر تقاضای داخلی را فراهم می‌کند.

بااین‌حال، تمرکز نسبی بر دو محصول اصلی (پلی‌اتیلن سبک برای صادرات و پلی‌اتیلن سنگین برای داخلی) ممکن است ریسک تنوع محصولی را افزایش دهد. وابستگی بیش از حد به تعداد محدودی از محصولات، شرکت را در برابر تغییرات قیمت یا تقاضای این محصولات حساس می‌کند و انعطاف‌پذیری استراتژیک را محدود می‌سازد.

نقدشوندگی و مدیریت جریان نقدی

رشد فروش صادراتی و داخلی، اگرچه ارزش دلاری و ریالی شرکت را افزایش داده، اما فشارهایی بر نقدشوندگی و دوره وصول مطالبات ایجاد می‌کند. تمرکز صادراتی، خصوصاً در بازارهای خارجی، نیازمند مدیریت دقیق ریسک ارزی، هزینه‌های انتقال پول و زمان وصول مطالبات است. هرگونه اختلال در این زمینه، می‌تواند مزیت ارزی شرکت را کاهش دهد و فشار نقدینگی ایجاد کند.

بی‌تردید آریا ساسول یکی از پربازده‌ترین تولیدکنندگان پلی‌اتیلن در منطقه است و در نیمه اول سال ۱۴۰۴، رشد قابل‌توجهی در تولید، فروش و درآمد داشته است. بااین‌حال، برخی موارد مانند اتکای زیاد به نرخ‌های جهانی، حساسیت به تغییرات خوراک، تمرکز محصول بر موارد خاص و چالش‌های نقدشوندگی، باید همواره مورد توجه مدیریت این شرکت و تحلیلگران بازار قرار گیرد.

به بیان ساده، عملکرد مثبت شرکت در سال جاری، حاصل مدیریت موفق و شرایط بازار مساعد است، اما پرسش اصلی این است که آیا این رشد، پایدار است و شرکت تا چه حد، توانایی مقابله با شوک‌های داخلی و خارجی را دارد؟ پاسخ به این پرسش، معیار واقعی برای تحلیل بلندمدت عملکرد آریا ساسول خواهد بود.