سنگینی بی‌سابقه نفت و انرژی بر تراز عملیاتی بیمه اتکایی ایران‌معین/ آیا ایران‌معین توان پرداخت خسارات احتمالی بزرگ را دارد؟

تیتر20 - بررسی عملکرد هشت‌ماهه ۱۴۰۴ بیمه اتکایی ایران‌معین نشان می‌دهد این شرکت با تمرکز بی‌سابقه بر رشته‌های پرریسک از جمله نفت و انرژی و همچنین آتش‌سوزی فعالیت کرده است؛ به‌طوری‌که تنها در آبان‌ماه ۸۵ درصد از سبد درآمدی آن از نفت و انرژی تأمین شده و در مجموع هشت‌ماهه نیز ۲۸ درصد پرتفوی در اختیار این رشته قرار داشته است. سهم قابل‌توجه آتش‌سوزی، که به ۳۱ درصد از کل درآمد هشت‌ماهه رسیده، تصویر دقیق‌تری از ترکیب پرتفوی شرکت ارائه می‌دهد؛ ترکیبی که از یک‌سو بیانگر فرصت درآمدی است و از سوی دیگر ریسک‌های انباشته‌ای را گوشزد می‌کند که نیازمند بازنگری در استراتژی اتکایی است.

تمرکز سنگین بر نفت و انرژی؛ مزیت درآمدی یا تهدید تراز ریسک؟

رشته نفت و انرژی به‌طور سنتی یکی از پرریسک‌ترین رشته‌های بیمه‌ای محسوب می‌شود؛ رشته‌ای با حق‌بیمه بالا اما خسارت‌های بسیار سنگین، پیچیده و گاه پیش‌بینی‌ناپذیر. در نتیجه وقتی ۸۵ درصد از درآمد ماه آبانِ یک شرکت اتکایی فقط از این رشته تأمین شده باشد، این مسئله یک سیگنال عملیاتی مهم محسوب می‌شود.

در هشت‌ماهه ۱۴۰۴ نیز ۲۸ درصد کل پرتفوی ایران‌معین از نفت و انرژی تشکیل شده است؛ سهمی که گرچه در مقایسه با آبان ماه کمتر است اما همچنان نشان می‌دهد شرکت، یک پرتفوی وابسته به یک رشته خاص دارد.

برای یک شرکت اتکایی، تمرکز بیش از حد بر یک گروه ریسک می‌تواند تهدید محسوب شود؛ چراکه هر حادثه بزرگ نفتی توانایی ایجاد شوک بر ذخایر خسارت را دارد، مدیریت ریسک نیازمند تنوع‌بخشی سبد است و بیمه‌گران اتکایی باید ضریب توزیع ریسک را در طول سال متوازن نگاه دارند. در شرایطی که بازار بیمه ایران با نوسانات نرخ ارز و جهش هزینه‌های بازسازی زیربناهای انرژی مواجه است، این تمرکز می‌تواند آثار قابل‌توجهی بر سودآوری آتی داشته باشد.

سهم ۳۱ درصدی آتش‌سوزی؛ رشد درآمد یا افزایش فشار بر ذخایر؟

رشته آتش‌سوزی از رشته‌هایی است که در سال‌های اخیر با تحولات قابل‌توجهی روبه‌رو شده است؛ به‌ویژه پس از رشد ارزش اموال، افزایش نرخ جایگزینی و پیچیده‌تر شدن ریسک‌های صنعتی.

اینکه در هشت‌ماهه ۱۴۰۴ میزان ۳۱ درصد از کل درآمد ایران‌معین از آتش‌سوزی تأمین شده، نشان‌دهنده وزن بالای این رشته در استراتژی عملیات شرکت است.

اما این سهم بالا دو پیام مهم دارد: مزیت درآمدی و فشار ریسک.

رشته آتش‌سوزی با رشد حق‌بیمه‌ها و افزایش ارزش اموال، سبد درآمدی جذابی برای اتکایی‌ها ایجاد کرده است. اما ازسویی فشار ریسک به شکل خسارت‌های بزرگ آتش‌سوزی (صنایع، پتروشیمی‌ها، مجتمع‌های بزرگ تجاری) ممکن است با یک حادثه بزرگ، تراز ریسک شرکت را تحت تأثیر قرار دهد.

در چنین شرایطی، مدیریت ذخایر فنی و همچنین استقرار سیاست‌های دقیق تعیین نرخ و شرایط قبولی ریسک، بیش از گذشته اهمیت پیدا می‌کند.

بازخوانی پرتفوی هشت‌ماهه: آیا ایران‌معین به تنوع‌بخشی نیاز دارد؟

انطباق داده‌های هشت‌ماهه نشان می‌دهد ایران‌معین در سال ۱۴۰۴ عملا «بیمه‌گر اتکایی رشته‌های سنگین» بوده است. ترکیب پرتفوی را اگر بخواهیم با داده‌های ارائه‌شده خلاصه کنیم، شامل ۲۸ درصد نفت و انرژی، ۳۱ درصد آتش‌سوزی و در مجموع ۵۹ درصد سبد درآمدی در اختیار دو رشته فوق‌سنگین بوده است.

این تصویر نشان می‌دهد بخش عمده ریسک شرکت به صنایعی گره خورده که یا متأثر از تحریم‌اند، یا در معرض خطرات عملیاتی و زیرساختی جدی قرار دارند. در چنین ساختاری نیز می‌توان سه پیام کلیدی جست: بهره‌مندی از درآمدهای بزرگ اما پرنوسان. به عنوان مثال حق‌بیمه نفت، انرژی و آتش‌سوزی معمولا بالا است و به رشد درآمدی سریع کمک می‌کند؛ اما نوسان خسارت نیز سنگین است.

ریسک انباشت نگران‌کننده یکی دیگر از نتایج تمرکز بالا بر روی صنایع بالادستی انرژی و صنایع بزرگ است که می‌تواند در سناریوی وقوع یک حادثه مقیاس بزرگ، ذخایر شرکت را تحت فشار قرار دهد.

ضرورت بازنگری در سبد ریسک پیش از پایان سال

توزیع ریسک در رشته‌های متنوع‌تر مانند مهندسی، مسئولیت، حمل‌ونقل و هواپیما، می‌تواند پایداری سود عملیاتی را در میان‌مدت تضمین کند. عملکرد هشت‌ماهه بیمه اتکایی ایران‌معین نشان می‌دهد شرکت توانسته از رشته‌های بزرگ و سودآور نفت، انرژی و آتش‌سوزی درآمد قابل‌توجهی جذب کند؛ اما این موفقیت درآمدی، با «تمرکز ریسک بالا» همراه شده که نیازمند توجه جدی مدیران فنی و هیأت‌مدیره است.

چنانچه در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۴ سیاست‌های تنوع‌بخشی پرتفوی فعال‌تر نشود و نسبت رشته‌های سنگین کاهش نیابد، هر حادثه بزرگ می‌تواند به‌طور جدی بر تراز عملیاتی و ذخایر شرکت اثر بگذارد.

ایران‌معین امروز در نقطه‌ای ایستاده که هم فرصت رشد دارد و هم تهدید انباشت ریسک. راهبرد درست در ماه های پایانی می‌تواند مشخص کند کدام سمت بر دیگری غلبه خواهد کرد.