وقتی بروکراسی برق را گران می‌کند؛ اثر تعلل ساتبا بر تولید و سرمایه‌گذاری

تیتر20- طبق آمارهای رسمی، ظرفیت انرژی‌های تجدید پذیر کشور تا پایان آبان به ۳۱۶۵ مگاوات رسیده که ۶۶٪ آن خورشیدی است؛ اما این رقم فاصله زیادی با وعده‌های ۷ تا ۱۰ هزار مگاواتی دارد و اگر جبران نشود، ناترازی برق به رشد اقتصادی کشور ضرر جدی وارد خواهد کرد.

حمیدرضا عظیمی، قائم‌مقام ساتبا، اعلام کرد ظرفیت نصب‌شده نیروگاهی کشور تا پایان آبان به ۹۷ هزار و ۹۰۹ مگاوات رسیده که سهم نیروگاه‌های تجدید پذیر ۳ هزار و ۱۶۵ مگاوات است؛ ۶۶٪ آن خورشیدی، ۱۵٪ انشعابی و ۱۴٪ بادی. وی افزود در آذر ماه، ۳۷۰ مگاوات نیروگاه پاک در کشور قابلیت بهره‌برداری دارد. ساتبا وعده داده است که سهم تجدیدپذیرها تا پایان سال به ۵ هزار مگاوات برسد.

کشور در چند سال اخیر با ناترازی شدید برق روبه‌رو بوده و هر تابستان، خاموشی‌ها به‌مثابه یک شوک منفی، تولید صنعتی را متوقف یا پرهزینه کرده است. هر کیلووات‌ساعت برقی که به موقع تولید نمی‌شود، به شکل مستقیم روی بهره‌وری و قیمت تمام‌شده اثر می‌گذارد. عملکرد نهادی که باید توسعه تجدیدپذیرها را سرعت ببخشد سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) است و در مرکز این معادله قرار گرفته است.

اقتصاد ایران برای رشد به سه چیز کلیدی نیاز دارد: سرمایه‌گذاری، ثبات و زیرساخت مناسب. برق پایدار هم‌زمان هر سه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. از یک طرف، خاموشی‌ها و محدودیت مصرف برق به‌صورت مستقیم حجم تولید را پایین می‌آورد. از طرف دیگر، با ایجاد بی اعتمادی سرمایه‌گذار را از توسعه خطوط جدید منصرف می‌سازد. این اثر در صنایع انرژی‌بر مثل فولاد، سیمان و پتروشیمی شدیدتر است. در چنین شرایطی، توسعه برق خورشیدی یک مزیت اقتصادی روشن را دارا است. نیروگاه خورشیدی نه تنها با سرعت بالاتری نسبت به گزینه‌های دیگر احداث می‌شود؛ بلکه در ساعات اوج مصرف تابستان هم بیشترین تولید را دارد. علاوه بر آن، توسعه برق خورشیدی مصرف گاز نیروگاهی را هم کاهش می‌دهد و باری از از دوش نیروگاه‌های حرارتی در زمستان بر می‌دارد.

فاصله‌ی وعده تا عمل ساتبا زیاد است
دولت و ساتبا اهداف بلندپروازانه‌ای برای انرژی تجدید پذیر تعیین کرده‌اند؛ از برنامه ۳۰ هزار مگاواتی و تمرکز بر برق خورشیدی تا طرح ۷ هزار مگاواتی شورای اقتصاد که قرار است ناترازی برق را کاهش دهد. داده‌های تجمیع‌شده نشان می‌دهد در عمل، ظرفیت تجدیدپذیرها زمان حال حدود ۳۲۰۰ مگاوات است؛ این یعنی فاصله‌ای معنادار با وعده‌های داده شده. هم‌زمان، گزارش‌های نظارتی مجلس نیز زنگ خطر را به صدا درآورده است. چندی پیش نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل نود، با اشاره به عقب‌ماندگی طرح ۷ هزار مگاواتی گفت بود: «تخصیص منابع ارزی طبق برنامه جلو نرفته و ادامه این روند، تحقق ظرفیت وعده‌داده‌شده تا پیک سال آینده را ناممکن می‌کند.» به بیان او، وقتی تنها حدود ۳۰ درصد منابع تزریق شده، حتی در صورت تسریع پرداخت‌ها، نهایتاً می‌توان حدود ۴ هزار مگاوات از این طرح را تا تابستان وارد مدار کرد.

اگر وزارت نیرو و در اصل سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) نتواند واردات تجهیزات، تخصیص منابع، انعقاد قراردادها را با سرعت لازم پیش ببرد، نتیجه مستقیم آن نه فقط خاموشی، بلکه کاهش تولید در صنایع را به دنبال خواهد داشت. هر ماه تأخیر در اضافه شدن ظرفیت جدید، هزینه ناترازی برق را به کارخانه‌ها و در نهایت به قیمت‌ها منتقل می‌کند و نشان می‌دهد./تجارت نیوز