بانکداری اسلامی سنگ بنای اقتصاد مقاومتی

تیتر20- صنعت بانکداری، حرفه‌ای است که از نهادهای مالی اقتصاد مدرن سرچشمه گرفته است. این صنعت، سامانه تأمین‌مالی نظام‌های اقتصادی متکی به بازار را تشکیل داده و زمینه تأمین مالی پروژه‌های کلان اقتصادی و تجاری و افزایش چشمگیر ریسک‌پذیری اقتصادهای رقابتی در بازار را فراهم کرده و باعث پیشرفت و توسعه بی‌نظیر و تاریخی نظام‌های اقتصادی مدرن شده است. بدون شک نظام اقتصادی اسلام نیازمند بانکداری مبتنی بر اصول ومبانی اسلامی است که در ذیل مبانی فقهی تجارت اسلامی تعریف می‌شود. این بانکداری که در نظام مقدس جمهوری اسلامی سنگ بنای اقتصادمقاومتی است، تفاوت‌های عمده ای با بانکداری عُرفی دنیا دارد. این بانکداری به اقتصاد واقعی مرتبط و اساساً بخشی از آن است؛ درحالی که بانکداری‌عُرفی یا ربوی تنها به سود سپرده‌گذار بدون درنظرگرفتن پیامدهایش برای وام‌گیرنده می‌اندیشد.

قانون ‌بانکداری ‌بدون ‌ربا را می‌توان مقدمه‌ای برای بانکداری‌اسلامی دانست؛ چراکه زمینه برکت‌افزایی فعالیت‌های اقتصادی و بازرگانی و حرکت صحیح تولیدگران، افراد کارآفرین، سرمایه‌گذاران، سپرده‌گذاران و فعالان اقتصادی را در مسیر رشد وتوسعه اقتصاد واقعی از طریق تأمین پولی، مدیریت‌ریسک و حمایت نهادهای مالی، مبتنی بر عقود اسلامی فراهم ‌می­کند.

درنظام اقتصادی اسلام، پول وسیله­ای برای مبادله وتأمین ابزارهای کار وتولید است و ارزش ‌افزوده تنها به «کار» و«تولید» تعلق می‌گیرد. در الگوی بانکداری ‌اسلامی، «کار» به معنای همه تلاش‌های فکری و یدی در راستای تولید خدمات و ملاک تولید ارزش و شراکت طرف‌های معامله در سود و زیان است.

در بانکداری‌اسلامی توانمندسازی اقشارضعیف و حمایت از استعدادها در رشد و توسعه تولیدات امری پسندیده است. بنابراین، «تولیدگرایی»، «کارآفرینی»،«عدالت‌محوری» و «مسئولیت‌اجتماعی» در زمره این مبانی  به‌شمارمی‌آید. بدیهی است شرط موفقیت بنگاه‌های اقتصادی بهبود سیاست‌ها، برخورداری از تفکرسیستمی و برقراری نسبت معنادار میان همه عواملی است که جامعه را به نظام بانکداری‌اسلامی و اقتصادمقاومتی برون­گرا و درون‌زا نزدیک کند.

در بانکداری اسلامی، عقلانیت، علم و قوانین ‌الهی مبتنی بر تولید، توزیع و مصرف سالم استوار است، لذا امروزه بانکداری ‌اسلامی در بسیاری از کشورهای پیشرفته مورد استقبال قرارگرفته است. مطالعات‌ نشان‌ داده است که‌ بازارهای پول و سرمایه، نقش‌ مهمی‌ در استحکام زیرساخت ها وساختارهای مادی و معیشتی دارا می­باشند.

نقش بانکداری اسلامی آنچنان در اقتصادمقاومتی برجسته است که مقام معظم رهبری نیز اسلامی کردن بانک‌ها را به فتح بزرگترین سنگراقتصادی امروز دنیا تعبیر می­کنند. این بیان از زبان بالاترین مقام کشور بیانگر اهمیت وجایگاه رفیع بانک‌ها در نظام‌اقتصادی کشور وموید ملازمه بانکداری‌اسلامی با اقتصادمقاومتی است.

در این راستا بانک‌انصار پیاده‌سازی قانون عملیات‌بانکی بدون‌ربا را که در واقع، زیربنای پیاده‌سازی بانکداری‌اسلامی است، از همان ابتدای تشکیل در دستور کار خود قرار داده است و حرکت در این مسیر را  از موفقیت‌ها و مزیت­های رقابتی خود قلمداد می‌کند. آموزش منظم و متعهدانه نیروهای انسانی نسبت به اصول و مبانی فقهی بانکداری که باعث کسب رتبه نخست آموزش کشور در حوزه بانکداری شد و نیز الزام متصدیان عقد قراردادها در شعب به تفهیم ویژگی­های فقهی قرارداد به مشتریان و تکمیل فرم‌های معاملاتی براساس موازین فقهی و زیرنظر فقهای آشنا به بانکداری‌اسلامی و همچنین درنظرگرفتن ضوابط ابلاغی بانک‌مرکزی ‌جمهوری‌اسلامی‌ ایران، نمونه‌هایی از تعهد بانک انصار به رعایت مبانی فقهی در فعالیت­های بانکداری بشمار می­روند.

بانک‌انصار با حمایت خود از همایش‌های مربوط به بانکداری اسلامی واقتصادمقاومتی که از سوی موسسات گوناگون و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود، به شکل دیگری نسبت به تعهدات خود به ترویج بانکداری اسلامی، استحکام اقتصادمقاومتی و انجام مسئولیت‌های اجتماعی صحه گذاشته است. این بانک با میلیون‌ها مشتری و ده ها هزار سهامدارخصوصی و سازمان‌های عمومی، بانکی مردم‌پایه است که از همان ابتدای تشکیل از وجود «دفتر امور فقهی» برخوردار بوده و «عدالت محوری» و «مردمی‌بودن» را مدنظر قرار داده و کوشیده است که آحاد مردم از ارزش‌ افزوده بانک انصار منتفع شوند. این بانک در حوزه «قرض‌الحسنه» نیز در میان بانک‌های خصوصی ایران رکورددار است و در میان بانک‌های کشورهای اسلامی نیز بانکی سرآمد به شمار می‌آید.  

طرح «حاتم‌کارت» درسال 1395 و طرح «رضوان» در سال 1396 ازجمله اقدامات این بانک است که مبتنی بر تشویق جوانان به ازدواج، خریدکالاهای ایرانی، ترویج سنت قرض‌الحسنه، حمایت از کسب وکارهای کوچک و اشتغال­زایی است و ما در این طرح‌ها به متقاضیان وام کم سود می‌دهیم تا از کالاهای ایرانی استفاده کنند. نرخ پایین بهره وکارمزد، کم بودن مبلغ اقساط و سهولت دریافت هم با قصد رونق تولید کالاهای ایرانی و هم رشد اشتغال و حفظ سلامت اجتماعی در این طرح ها مورد نظر است.

درحالی که مقام معظم رهبری سال 1396 را سال «اقتصادمقاومتی، تولید و اشتغال» نامیده‌اند، رونمایی از مدل مفهومی ریل‌گذاری بانکها برای ایفای نقش در اقتصادمقاومتی در اواخر سال 1394 براساس پیگیری های این بانک، یک پیشتازی آشکار در راه رسیدن به بانکداری‌اسلامی تلقی می‌شود. این بانک اقدامات متعدد خود در راستای تحقق بانکداری بدون ربا، بانکداری اسلامی، انجام مسئولیت­های اجتماعی و ده­ها طرح و برنامه مردم پایه را اقداماتی زودگذر و تبلیغاتی به شمار    نمی­آورد؛ این امر از ایمان وباور قلبی هزاران مدیر و کارشناس و تلاشگری سرچشمه می‌گیرد که همواره پاداش‌های الهی را به عنوان یک مولفه بسیار ارزشمند در فعالیت‌های دنیوی خویش درنظر می‌گیرند.