میزان هزینه‌های هوشمند‌سازی کارت‌ملی

تیتر20- یک کارت عکس دار که اطلاعات ضروری هر کس را در پشت و روی آن چاپ کرده بودند، البته با پرس مخصوص. بماند که برخی نام و نشان های درج شده روی آن از اساس اشتباه بود و عده زیادی هم با عکس شان مشکل داشتند. حتی مورد داشتیم که طرف ادعا کرده بود «این آدم، اصلا من نیستم»! پس از فراز و نشیب های بسیار، کارت ملی کم کم میان مردم جا باز کرد و به عنوان نمادی از هویت هر شخص، به رسمیت شناخته شد. در این میان، مسئولان نیز بیکار ننشستند و دایم به دنبال راهی بودند تا اسباب شناسایی و تعیین هویت افراد را به روز کنند. از طراحی جدید گذرنامه و شناسنامه گرفته تا گواهی نامه و کارت سربازی جدید. حالا چند سالی است که صاحب منصبان ثبت احوال به صرافت افتاده اند که همه کارت های ملی را «هوشمند» کنند. این طور که سخنگوی سازمان ثبت احوال گفته است، « از آغاز سال 97 کارت های فعلی فاقد اعتبار خواهند بود» و حتی شنیده شده که روند حذف شناسنامه در پیش است و انواع هوشمند کارت ملی جایگزین آن می شود. از آن جا که دخل و خرج قضیه را جدی گرفته و خودش برای دریافت کارت جدید اقدام کرده است، همه مراحل را با جزئیات بیان می کند، به امید آن که راهگشا باشد...

بنابر تقسیم بندی سازمان ثبت احوال، کارت کسانی که در سال های 80 تا 89 صادر شده است، دیگر اعتبار ندارد و باید برای دریافت کارت جدید که اکنون هوشمند شده است، اقدام کنند. همچنین نوجوانانی که سنشان 15 سال است و وقتش رسیده شناسنامه عکس دار داشته باشند، مشمول گرفتن کارت ملی هوشمند می شوند. البته ممکن است کارت فعلی بعضی ها هنوز هم اعتبار داشته باشد، اما با توجه به گفته های مسئولان ثبت احوال، از سال آینده اعتبار آن هم ساقط می شود. پس نیاز به گرفتن کارت جدید دارند. در این میان، گروهی هستند که پیش دستی کرده و کارت هوشمند گرفته اند، ولی از بد روزگار آن را گم کرده اند. این افراد نمی توانند خودشان را بین بقیه جا بزنند و درخواست دوباره بدهند. بلکه باید به اداره ثبت احوال مراجعه کنند و جریان گم شدن (یا دزدیده شدن) کارتشان را شرح دهند تا راه دیگری پیش پایشان گذاشته شود.

کسانی که پیش از این برای دریافت کارت ملی جدید اقدام کرده بودند، برای ثبت نام اولیه به مراکز ثبت احوال یا دفترهای پیشخوان دولت می رفتند. اما حالا کار بسیار آسان شده است. چراکه ثبت نام و نوبت گرفتن از طریق اینترنت انجام می شود و نیازی به حضور فیزیکی فرد نیست. نخست، به سایت www.ncr.ir وارد شوید و از منوی سمت راست، گزینه «ثبت نام» را انتخاب کنید. بهتر است، شناسنامه، کارت ملی و اطلاعات کامل خود، همسر و فرزندانتان را کنار دست بگذارید تا کار سریع تر پیش برود. در این مرحله با نام افراد سروکاری ندارید و لازم است کد ملی آنان را داشته باشید. بخشی از فرم ثبت نام مربوط به اطلاعات پدر و مادر شماست، اما نگران نشوید، چون ضروری نیستند. فقط نام پدر و مادر مطابق با آن چه که در شناسنامه شما نوشته شده، نیاز است. پس از تکمیل فرم، دکمه «ثبت» را بزنید تا اطلاعات کامل نمایش داده شود. حتما آن را دوباره بخوانید تا اشتباه های احتمالی را ویرایش کنید. حالا با تایید آن به مرحله بعد بروید.

وقتی اطلاعات فرم را تایید کردید، به صفحه ای وارد می شوید که قرار است از طریق آن پول بپردازید. هزینه صدور کارت ملی هوشمند «بنابر تعرفه مصوب» 20 هزار تومان است. شما به راحتی به یک درگاه بانکی برای پرداخت مبلغ متصل می شوید. لازم نیست کارت بانکی که با آن پول پرداخت می‌کنید حتما مال خودتان باشد، فقط لازم است رمز دوم (برای پرداخت های الکترونیک) را داشته باشید. پس از تکمیل فرم پرداخت و تایید آن، کمی طول می کشد تا سیستم آن را پردازش کند. پس در این فاصله صبر کنید. سپس، صفحه ای باز می شود که در آن یک شماره طولانی با عنوان «کد رهگیری» و یک شماره کوتاه تر برای «پیگیری پرداخت» نوشته شده است. «کد رهگیری» به معنی انجام ثبت نام اولیه است. آن را در جایی امن بنویسید و نگه دارید. چراکه از الان به بعد، در هر مرحله شما می توانید بفهمید با کمک گزینه «وضعیت» از منوی سمت راست همین سایت، کار صدور کارت تان به کجا رسیده است.

کسانی که کد پیگیری دارند مجاز به گرفتن نوبت هستند. هر کسی تا دو ماه فرصت دارد روز و مکان مراجعه حضوری اش را تعیین کند وگرنه به دردسر می افتد. پس دخل و خرج توصیه می کند پس از دریافت کد رهگیری، بلافاصله نوبت گیری را انجام دهید. به این ترتیب کارتان هم سریع تر راه می افتد. از منوی سمت راست سایت، وارد بخش «نوبت گیری» می شوید.

شماره ملی و تاریخ تولد را وارد می کنید تا صفحه بررسی نوبت باز شود. حالا استان، شهرستان و شهر خود را تعیین می کنید. همچنین سه گزینه پیش روی شماست: دفترهای پیشخوان، اداره های ثبت احوال یا مراکز پست. می توانید هر سه یا فقط یکی از آن ها را انتخاب کنید. حتی گزینه ای هم برای اولویت های متقاضی در نظر گرفته اند؛ این که زمان مراجعه برای او مهم است یا نزدیکی مرکز به خانه اش. بر همین اساس، فهرست بلند بالایی ظاهر می شود که می توانید محل مد نظر و زمان حضور در آن جا را انتخاب کنید. گاهی ممکن است ظرفیت آن مرکز درست در روزی که شما انتخاب کرده اید پر باشد. پس باید، یا تاریخ حضور یا محل آن را تغییر دهید . این طور که دخل و خرج دستگیرش شده، گاهی اوقات پیام یادآوری برای مراجعه حضوری فرستاده نمی شود. پس حواستان جمع باشد که حتی اگر کسی به شما اطلاع نداد، خودتان به موقع سر قرار حاضر شوید. چنان چه روز موعود به محل مراجعه نرفتید، باید تا چهار روز دست نگه دارید و بعد دوباره نوبت بگیرید.

روزی که برای تکمیل ثبت نام به مرکز مد نظر می روید، باید شناسنامه خود (عکس دار باشد) و همه جور اطلاعات لازم را همراه داشته باشید. ظاهرتان آراسته و مرتب و سرانگشتان تان نیز تمیز باشد. چرا که قرار است در آن جا چندین فرم را پر کنید، از شما عکس بگیرند و اثر انگشت تان را ثبت کنند. اول کار، به باجه مربوطه می روید و کد پیگیری تان را می گویید. پس از دریافت و پر کردن فرم ها، مسئول قسمت به شما یک فیش 9 هزار تومانی می دهد تا بابت «خدمات دفتر پیشخوان دولت» به صندوق بپردازید. پس از آن به بخش ثبت اثر انگشت می روید. افراد زیادی در این مرحله معطل می شوند. چون دستگاه نمی تواند اثر انگشت شان را «بگیرد». آقایی میان سال که حسابی از کوره در رفته است به دخل و خرج می گوید: «... دستگاه شان خراب است. اصلا معلوم نیست بر چه اساسی کار می کند. تا الان سه بار هر دو دستم را انگشت نگاری کرده اند، ولی سیستم فقط دو تا انگشت را قبول کرده... این خانم می گوید باید بروم پست مرکزی...» و به مسئول بخش اشاره می کند. خانم جوان هم این طور پاسخ می دهد: «فقط مشکل شما نیست. برای خیلی ها این طوری می شود. چون قبلش با مواد شوینده و شیمیایی کار کرده  یا کار سخت انجام داده اند، اثر انگشت از بین رفته است. می توانند چند روز صبر کنند. پوست دست که بازسازی شد دوباره بیایند... یا بروند پست مرکزی».

با این حساب طی هفته ای که قرار است انگشت‌نگاری شوید، مراقب پوست دستتان باشید.

پس از آن به اتاقک عکس برداری می روید. خانم مسئول، عکستان را فوری می گیرد و همان لحظه برای مرکز تهران می فرستد. در پایان، به باجه اول برمی گردید و پس از تکمیل ثبت نام، رسید می گیرید؛ کاغذی که باید تا زمان گرفتن کارت ملی نزد خود نگه دارید.

بنا به گفته سخنگوی سازمان ثبت احوال، «کارت هوشمند در دو هفته تا یک ماه پس از درخواست» آماده می شود. اما تاخیر چندین ماهه در صدور کارت ها آن قدر گسترده و چشمگیر بوده است که آقای ابوترابی توضیح داده   این مشکل مربوط به «بخش کنترل مدارک» است. وقتی کارت صادر می شود، به شما پیام می دهند تا به محل تعیین شده بروید و آن را بگیرید. برخلاف انتظار بسیاری از مردم، قرار نیست چیزی با پست در خانه بیاید. چون هنوز با شما کار دارند. باید خودتان به محل بروید تا دوباره اثر انگشت سبابه از شما گرفته شود. همچنین، لازم است کارت ملی قدیمی تان را نشان بدهید. البته آن را از شما نمی گیرند و فقط می گویند: «این دیگر باطل است، می توانید آن را دور بیندازید». پس از آن دو هزار تومان به صورت دستی پرداخت می کنید ( به مسئول همان بخش می دهید). بر اساس محاسبات دخل و خرج، هرکس باید سرجمع 31 هزار تومان بپردازد تا صاحب کارت ملی جدید شود. حالا یک پاکت به شما تحویل می دهند و دیگر کار تمام است. کارت ملی هوشمندتان مبارک!/خراسان