بچه معروف‌های اینستاگرام سوژه شدند

تیتر20 - سینا کیان‌پور دانش آموخته کارشناسی سینما از دانشگاه سوره و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد عکاسی از پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است، او که پیش از این تجربه فیلمسازی را با مستند کوتاه «برای زمستان آماده شو» داشته است، این روزها مستند «اینستاگرامر» را در بخش هنروتجربه روی پرده دارد. به همین مناسبت گفت و گویی درباره این مستند با او داشته‌ایم.

در ابتدای امر قصد من ساختن فیلم بلند نبود، زیرا تجربه لازم را در این زمینه نداشتم. قبلا یک مستند کوتاه و مستندهای تبلیغاتی کار کرده بودم اما در خودم آمادگی لازم برای ساخت فیلم بلند را نمیدیدم. ابتدا که شروع به کار کردم در ذهنم فیلمی نیمه بلند، حدود پنجاه یا شصت دقیقه میدیدم اما با گذشت مدتی از شروع تحقیقات متوجه شدم این موضوع بسیار گسترده و از تنوع خوبی برخوردار است و پتانسیل لازم را برای ساخت یک فیلم بلند دارد، ولی اینکه از کجا آغاز شد، مسلما به شروع استفاده کاربران ایرانی از اینستاگرام برمیگردد. اوایل که اینستاگرام در ایران باب شد، به فاصله کمی این برنامه را نصب کرده و استفاده می‌کردم. در این مدت دوستانی هم داشتم که دنبالکنندههایم بودند و من هم دوستانی را دنبال میکردم اما پس از مدتی متوجه شدم اسم بعضی از اکانت‌ها مدام تکرار میشوند یا به واسطهی اکسپلو ِرر اینستاگرام یا به واسطه دوستانی که آنها را دنبال کرده بودند. این اکانت‌ها فالوورهای زیادی داشتند و به ظاهر دنیای اینستاگرام برایشان جدی‌تر بود و دوست داشتند دیده بشوند. یکی از این افراد که در فیلم هم هست، سروش بود. سروش را زمانی شناختم که چند تا از همدانشگاهیهایم در دانشگاه سوره بدون اینکه او را دیده باشند، دربارهاش حرف میزدند و همین موضوع برایم جذاب بود؛ اینکه ظاهرا دارد اتفاق خاصی با این برنامه در زندگی مردم میافتد.

افرادی در اینستاگرام شهرت دارند که نمیشود به آنها اسم ستاره یا سلبریتی را اطلاق کرد و شاید مناسبترین واژه برایشان بچه معروف باشد. در ارتباطات به این افراد میکروسلبریتی میگویند، ولی من بچه معروف را ترکیب مناسبی برای معرفی آنها میدانم. آنها سلبریتی و ستاره نیستند، چون ویژگی‌های یک ستاره یا سلبریتی را ندارند. این برایم جذاب بود که در حال تجربه نوع جدیدی از شهرت هستیم و یک رسانه باعث شده قشری از جامعه دیده بشوند که ویژگی خاصی ندارند، آدم مهمی در دنیای واقعی نیستند، کار خاصی انجام نمیدهند، هنر متفاوت و برجسته ای ندارد اما مخاطب جدی دارند؛ مخاطب هایی که تعدادشان هم کم نیست.

برخی افراد را به واسطه فعالیت خودم شناخته بودم، مثل سروش یا چند نفر دیگر که در فیلم حضور ندارند اما در این رابطه از دوستی کمک گرفتم که بعدها به عنوان محقق و دستیار کارگردان در فیلم با من همکاری کرد. شقایق ارتباطات بیشتری در دنیای مجازی داشت و صد البته اطلاعات بیشتری از این بچه معروفها. با چند نفر از این افراد رابطه دوستانه و حتی رفت و آمد داشت. با بقیه سوژه ها از طریق او آشنا شدم و هرچه در تحقیقات جلوتر میرفتم، به سوژه های جدید و متفاوت تری می رسیدم. در این پروژه دنبال آدم هایی بودم که کار خاصی انجام نمی دهند، ولی معروفند، مثلا در کلیپی که برای معرفی فیلم ساخته بودیم، دو نفر هستند که برای هم شاخ و شانه می کشند. هر دو یکدیگر را تهدید می کنند و تعدادی آدم دوست دارند این دعوای مجازی را نگاه کنند، همانطور که در دنیای واقعی اگر شما کنار خیابان دعوا کنید، قطعا عده ای از مردم عادی می ایستند و دعوای شما را نگاه میکنند، چون دلیلی برای دنبال کردن شما دارند، دلیلی حتی از جنس دعوا. مثال دیگر افرادی هستند که در اینستاگرام ویدیوهای طنز درست میکنند و فالوورهای زیادی دارند و باز هم دلیلی برای دنبالکردنشان وجود دارد اما من بیشتر دنبال سوژه هایی بودم که حتی خودم هم نتوانم دلیلی برای

دنبال کردن آنها پیدا بکنم.