ورود دانش بنیان ها به صنعت خودرو ضروری است

پاسخ به این سوال را می توان از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داد، اما آن چیزی که در دنیا نقش چشمگیری در سرعت بخشیدن به ورود این صنعت به دنیای نوآورانه داشته، ارتباط سازنده با افراد و شرکت های تکنولوژیک، دانش بنیان و درگیر کردن  آنان در حل مسائل بوده است.

در ایران نیز ورود شرکت های دانش بنیان به حوزه خودرو ضرورتی است که نه تنها نهادهای نظارتی و تصمیم گیر، تردیدی در آن ندارند، بلکه به عنوان یک الزام نیز از آن یاد می کنند. قطعا استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان به واسطه کوچک بودنشان چابک تر و پویا تر عمل می کنند و از تصمیمات بروکراتیک کمتری برخوردار هستند.

در کشورهای توسعه یافته از ظرفیت شرکت های دانش بنیان و تکنولوژی پایه به عنوان موتور محرک و نوآوری صنعت در لایه های مختلف استفاده می شود و عملا شرکت های بزرگ با بررسی جامع شرکت های چابک تر و با پیشینه خوب یا وارد سرمایه گذاری در آن مجموعه می شوند و یا به صورت کامل آن را خریداری كرده و تحت مالکیت خود قرار می دهند؛ این موضوع را در شرکت های خودروسازی مختلف از قبیل هیوندای، کیا، فولکس واگن و سایر برند ها می توان دنبال کرد؛ از طرفی شرکت های خودروسازی دنیا با ورود شرکت های فناورانه به این حوزه، عملا پارادایم جدیدی را در این صنعت ایجاد كردند که ورود شرکت هایی همچون گوگل، اپل و شرکت های تکنولوژیک از نمونه های موفق این جریان است و باعث شده است صنعت خودروسازی به صنعتی هوشمند تبدیل شود.

اما چگونه می توان این ارتباط را با وجود ظرفیت شرکت های دانش بنیان در ایران به کار گرفت؟

در سال های گذشته اکوسیستم فناوری و نوآوری نتوانسته در کنار کارخانجات خودروسازی به درستی شکل بگیرد؛ به این معنا که نیاز واقعی صنعت به بخش دانش بنیان به درستی منتقل نشده و متقابلا توانمندی های شرکت های دانش بنیان برای بخش صنعت مشخص نشده است. این ارتباط نیازمند آشنایی بیشتر و بها دادن به شرکت های دانش بنیانی است که علی رغم اینکه سابقه فعاليت کمتری نسبت به خودروسازان کشور دارند اما با توجه به انگیزه، پشتکار، دانش و نیروهای توانمند خود می توانند مسیرهای جدید نوآوری را ایجاد كنند.

در 2 سال اخیر سعی شده است این دو گروه بتوانند به یک گفتمان مشترک دست یابند و حتی مدیران ارشد خودروسازان نگاه مثبتی به برقراری این ارتباط دارند اما یکپارچگی و انسجام عملکردی میان این گروه ها نیازمند ایجاد ساز و کار اجرایی مستحکم برای پیشبرد بهتر این موضوع است؛ فضایی که بتوان به صورت عملیاتی شرکت های خودروساز و قطعه ساز را در کنار شرکت های دانش بنیان قرار داد و نیاز صنعت به تفکیک و دسته بندی مشخص در اختیار شرکت های دانش بنیان توانمند قرار گیرد.

کارخانه های نوآوری و مراکز نوآوری تا حدی می توانند سهم جدی در برقراری این ارتباط در شرایط تحریم داشته باشند، به گونه ای که گروه های خودروسازی بسترهای لازم را برای این موضوع فراهم آورده و در مواردی از قبیل تنوع و ارتقای کیفیت محصولات، تولید قطعات، هوشمند سازی خودرو و همچنین طراحی پلتفرم های جدید خودرویی، از توان شرکت های دانش بنیان و حتی جامعه دانشگاهی کشور بهره لازم را ببرند.

چنین مراکزی می تواند بستر خوبی برای توسعه آینده ایران و تثبیت جایگاه کشورمان در منطقه داشته باشند که از جمله ویژگی های آن می توان به بهره‌مند‌سازی گروه های خودروسازی مختلف از تولیدات و خدمات نوآورانه و تکنولوژی محور، تقویت دانش فنی، تجربه عملیاتی و سطح کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان در همراهی صنعت خودروسازی و زمینه‌سازی ارائه خدمات نوآورانه و دانش‌بنیان به مشتریان خارجی و صادرات فناوری اشاره کرد.

در پایان باید گفت اعتماد به شرکت های دانش بنیان، مسیری است که قطعا یک روزه حاصل نمی شود و در یک مسیر و همکاری دو سویه صورت خواهد پذیرفت. از اين رو خودروسازان برای واگذاری بخشی از فعالیت هاي خود به شرکت های دانش بنیان بايد اقداماتي را انجام دهند.  با ورود شرکت های دانش بنیان و حمایت نهادهای تسهیل گر و بالادستی می توان دریچه های جدیدی در صنعت خودرو ایجاد کرد و امید است خودروسازان با اتکا به توان داخلی و ظرفیت شرکت های دانش بنیان بتوانند در تحقیق و توسعه، طراحی محصولات و تولید قطعات گام های روشنی بردارند.

دبیر کل سازمان ملی کارآفرینی ایران*