بزرگ‌ترین طرف‌های صادرات و واردات ایران کدامند؟

در شرایط فعلی اقتصادی ایران که تحریم های خارجی محدودیت شدید درآمد نفتی را ایجاد کرده است با استفاده از توسعه صادرات غیرنفتی می توان بخشی از نیاز به منابع ارزی را تامین کرد.

به گفته فعالان اقتصادی و کارشناسان حوزه تجارت علیرغم اینکه تجارت با  مشکلات متعدد داخلی و خارجی مواجه است اما  مسئولان  با بی توجهی به این مشکلات با تصمیمات یک شبه و وضع قوانین خلق الساعه بر مشکلات صادرکنندگان می افزایند.

از جمله مشکلاتی که اغلب فعالان اقتصادی در زمینه صادرات غیرنفتی به آن مواجهند می توان به  مشکلات پیمان سپاری ارزی، نوسانات نرخ ارز و افزایش هزینه های تولید اشاره کرد.

گفتنی است یکی از اساسی ترین مشکلات توسعه صادرات غیرنفتی کشور عدم ثبات در تعامل با کشورهای هدف صادراتی است و به همین دلیل است که آمارهای صادرات غیرنفتی کشور متناسب با ظرفیت های بالقوه اقتصادی کشور نیست. لذا برای اینکه بتوان به طور اساسی تاثیرات صادرات غیرنفتی در حوزه تولید را مشاهده کرد باید در ابتدا به  اصلاحات ساختاری پرداخت و سپس تولید با فناوری بالا را ساماندهی کرد که در این زمینه وزارت صمت مسئولیت خطیری بر عهده دارد.

براساس مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، بازاریابی فعال گام مهمی در زمینه توسعه تجارت صادرات غیرنفتی است که نیازمند فعال شدن حداکثری سازمان توسعه تجارت و معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه کشور است.

علاوه بر این تلاش های دیپلماتیک از جمله نشست های ادواری و مشترک مسئولان و فعالان اقتصادی ایران و کشورهای عمده طرف تجاری جهت تبادل نظر و امکان سنجی نحوه و زمینه های همکاری های تجاری بی اثر کردن تحریم ها دارای اهمیت کلیدی است.

در مطالعات مرکز پژوهش های مجلس از نکات قابل توجه برای توسعه تجارت به عضویت در اتحادیه های منطقه ای دارای سود متقابل تجاری برای طرفین اشاره شده است، بنابراین برای افزایش صادرات غیرنفتی ایران و تاثیر آن بر جهش تولید در کشور علاوه بر اقدامات جاری و کوتاه مدت با اقدامات ساختاری و نهادی در حوزه تجارت نظیر تعیین مزیت های صادراتی کشور و سرمایه گذاریی  در تولید این کالا در اولویت قرار گیرد.

اگرچه صادرات باید رکن اصلی اقتصاد ایران باشد اما آمارهای سازمان تجارت جهانی نشان می دهد که در سال 2018 سهم کل صادرات ایران از صادرات جهانی حدود 0.55درصد و واردات نیز برابر با 0.25درصد بوده است که این ارقام با توجه به ظرفیت های داخلی کشور و توان صادراتی ارقام بسیار کوچکی است.

در ادامه جدول ترکیب بزرگترین منابع و مقاصد تجاری ایران در سال 2017 آمده است که براساس این جدول صادرات ایران به چین 8.5 درصد از کل صادرات ایران در این سال را تشکیل داده است و صادرات به عراق 6.1، ترکیه 3.8، امارات متحده عربی 6.3، جمهوری کره 4.1 بوده است.