پرواز بدون بازگشت پول‌های مردم

تیتر20 -  زمزمه‌های کنسلی پرواز از اوایل اسفند ماه به‌ دلیل همه‌گیر شدن کرونا بر سر زبان‌ها افتاد و پروازها و سفرهای خارجی بسیاری از مردم که بلیت رزرو کرده بودند، کنسل شد. با وجود دستور وزیر راه و شهرسازی در پنجم اسفند ماه برای بازگشت بهای بلیت کنسل شده هواپیما، برخی تاکنون نتوانسته‌اند بهای بلیت خود را که از ایرلاین‌های داخلی یا خارجی تهیه کرده بودند دریافت کنند. قرار بود هزینه کنسلی بلیت‌ها از مردم دریافت نشود تا آنها بتوانند بدون جریمه بلیت‌شان را کنسل کنند.

 رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی در اردیبهشت ‌ماه در این‌باره اعلام کرده بود که ایرلاین‌های داخلی باید بهای بلیت استرداد شده را بازگردانند و در حال پیگیری این مسئله از طریق ایرلاین‌های خارجی نیز هستیم. البته جعفرزاده گفته بود ایرلاین‌های خارجی تابع قوانین یاتا (انجمن بین‌المللی حمل‌ ونقل هوایی) هستند، اما سازمان هواپیمایی پیگیر کنسلی پروازهای خارجی بوده است. این سخنان در حالی زده شد که حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران  می‌گوید: «تمام این اقدامات با مجوز سازمان هواپیمایی کشوری صورت گرفته است و حالا که این مشکلات پیش‌آمده، مسئولان این سازمان می‌گویند آیین‌نامه‌ای برای بازگرداندن پول مسافران خطوط پروازهای خارجی ندارند». در شرایط اقتصادی کنونی ده‌ها میلیارد تومان پول مردم در شرکت‌های هواپیمایی خارجی از جمله شرکت‌های هواپیمایی ترکیش ترکیه و لوفت‌هانزای آلمان بلوکه شده است. به‌تازگی هم مذاکرات برای ایجاد شعبه ‌ویژه رسیدگی به تخلفات گردشگری از جمله رسیدگی به شکایات مرتبط با ایرلاین‌های خارجی در دادگستری استان تهران آغاز شده است. 

در این شعبه‌ ویژه کارشناسان خبره معرفی می‌شوند تا درخصوص تخلفات تورهای گردشگری و مشکلات مربوط به بلیت‌های پروازی تصمیم‌گیری شود.

 براساس آماری که فعالان صنعت گردشگری ایران در اختیار قرار داده‌اند، تمامی ظرفیت پروازی در نظر گرفته شده برای فروردین ‌ماه سال ۹۹ تعداد ۴۴۰ هزار صندلی پرواز به مقاصد خارجی بود که از این تعداد حدود ۳۰۰ هزار صندلی تنها برای نوروز در حال فروش بود. براساس همین آمار، حدود ۲۵ درصد ظرفیت ۳۰۰ هزار صندلی نوروزی به مسافران فروخته و پول بلیت آنها از ایرانی‌ها دریافت شده بود. در نهایت ۷۰ هزار صندلی فروخته شد که تعداد حدود ۳۰هزار ایرانی بلیت سفر به ترکیه را خریداری کردند و ۸۰‌ درصد ایرانی‌هایی که ظرفیت ۷۰‌ هزار صندلی را پر کردند عازم کشورهای ترکیه، گرجستان، آذربایجان و دبی بودند. برآورد  حاکی است حدود ۱۸۰ میلیارد تومان تنها برای سفر به ترکیه به ایرلاین‌ها پرداخت شد که هنوز بخش عمده این پرداختی‌ها به مسافران مسترد نشده است. تخمین‌زده می‌شود مبلغ بلیت پرواز به ترکیه در سفرهای نوروزی برای هر نفر ۶ میلیون تومان و برای سفر به آذربایجان و گرجستان ۳ میلیون تومان و برای سفر به دبی نیز ۴‌ میلیون تومان بوده است.

پیگیری‌ها بر برقراری ارتباط با مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری راه به جایی نبرد و مسئولان این سازمان از دادن پاسخ طفره رفتند. جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی که موظف است پاسخگوی خبرنگاران در این خصوص باشد هم حاضر به گفت‌وگو با ما نشد. از سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که باید حامی شکایت‌های مردمی در این خصوص باشد نیز جوابیه‌ای به ‌دست‌مان نرسید. اسماعیل برات، معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری کشوری در این خصوص می‌گوید: «ما موضوع را از طریق وزارت خارجه پیگیری کردیم تا پول‌ها به مردم برگردانده شود و به آژانس‌ها هم بخشنامه کردیم و آنها موظف به انجام این کار هستند. چرا که اگر شاکی در این خصوص داشته باشند مجوزشان ابطال می‌شود و آنها با تخلفی که می‌کنند عملا ضمانت‌نامه حسن انجام کارشان را نقض خواهند کرد. تاکنون برای هزار و 126پرونده شکایت از سوی سازمان ما رأی صادر و مختومه اعلام شده و اگر کسی شکایتی در این خصوص داشته باشد ما پیگیری می‌کنیم».

اما آنچه واقعیت دارد این است که پول برخی از مردم به هر دلیلی سرگردان است و محمل‌های غیرقانونی رسیدگی به شکایات در وزارت میراث‌فرهنگی و ادارات استانی آن وزارتخانه و همچنین کمیته‌های رسیدگی به شکایت در سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن‌های تخصصی قادر به برطرف کردن این مشکلات نیستند، چون این کمیته‌ها نمی‌توانند حکم صادر کنند. خط پروازی معروف آلمان نیز که بزرگ‌ترین خط پروازی آن کشور است، هنوز بیش از ۵۰ میلیارد تومانی را که ایرانی‌ها برای خرید بلیت‌های پروازی از طریق شرکت‌های خدمات مسافرتی ایران به آن شرکت داده‌اند، مسترد نکرده است. 2 خط پروازی مهم و شناخته شده کشوری نیز همین مشکل را دارند و هنوز بخشی از بدهی خود به مسافرانی را که پروازهایشان از اسفند ماه سال قبل تاکنون کنسل شده است، مسترد نکرده‌اند. در این‌باره خاطیان باید پاسخگو باشند، بررسی کنند و ببینند سایت‌های فروش آنلاین چقدر از وجوه مردم را نگه داشته‌اند و بازنگردانده‌اند.

هنوز بسیاری از مردم که به خاطر کرونا در ایام نوروز و از اسفند به‌اجبار سفرشان را لغو کردند در تماس با آژانس مسافرتی مربوط این جمله را می‌شوند «وجه مورد نظر بازگردانده خواهد شد»! اما اینکه چرا باید مردم بعد از گذشت بیش از 7‌ ماه این پاسخ را بشنوند جای سؤال دارد. به ‌عنوان مثال یک آژانس مسافرتی به یکی از مسافران که بلیت پرواز خود را از شرکت هواپیمایی ایرعربیا به مقصد کاتماندو خریداری کرده، اعلام کرده که این شرکت هواپیمایی خارجی به جای بهای بلیت یک ووچر اعتباری (بلیت اعتباری هواپیما) به او می‌دهد که تا یک سال می‌تواند به ازای این مبلغ با این ایرلاین به هر مقصدی پرواز کند. 

همچنین یکی دیگر از مسافران که بلیت پرواز تهران به کوآلالامپور را از شرکت ماهان خریداری کرده بود، تا‌کنون نتوانسته از این ایرلاین بهای بلیت خود را دریافت کند و در پیگیری‌های خود این پاسخ را از مسئولان این شرکت هواپیمایی دریافت کرده که وجه مورد نظر به او بازگردانده خواهد شد. متأسفانه برخی شرکت‌های هواپیمایی مانند شرکت هواپیمایی ترکیش ایر چند روز مانده به پرواز، سفر‌های خود را لغو می‌کنند و این در حالی است که مبالغ بلیت‌ها را به این زودی‌ها باز نمی‌گردانند که مردم بسیار از این موضوع گله‌مندند. در این زمینه سازمان هواپیمایی و سایر دستگاه‌های هوایی، تذکری هم به این شرکت‌ها نمی‌دهند و این خود باعث تشدید اقدامات این شرکت‌ها می‌شود./همشهری