استرس بی‌وقفه عاملی برای بروز ترومای روحی

تیتر۲۰- بهزاد وحیدنیا به مناسبت روز جهانی تروما -۲۵ مهر برابر با ۱۷ اکتبر- افزود: هنگامی که اتفاق ناراحت کننده‌ای می‌افتد و شدت آن بالا است موجب می‌شود که افراد احساس خطر، درماندگی و بهت‌زدگی کنند.

وی اضافه کرد: زمانی هم که شدت اتفاق ناراحت‌کننده بالا باشد عمدتا ضربه روحی و ترومای روان مطرح می شود. این ضربه طبیعتا مدتی با فرد می‌مانند و تاثیرات و علائمی نشان میدهد که با بروز آنها فرد دچار مساله و مشکل می‌شود. ممکن است اعتمادش خدشه دار شود یا اینکه ارتباط او با دیگران مساله ساز شود. علاوه بر آن تجربه های درونی فرد ممکن است دستخوش تغییراتی شود.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور درباره علائم ترومای روحی نیز گفت: طبیعتا فرد متناسب با مساله ای که تجربه می کند ممکن است علائم عاطفی داشته باشد، ابتدا مشکل را انکار کند، باورش نکند، گیجی و منگی داشته باشد، ترس و اضطراب داشته باشد، تحریک پذیری فرد بالا برود، نوسانات خلقی داشته باشد، به طور مداوم و زود عصبانی شود، از ارتباطات کناره‌گیری ‌کند،  احساس گناه و شرم کند یا خودش را سرزنش کند یا اینکه ارتباط چشمی کمتر برقرار کند. در مجموع احساسات ناراحتی، غم و اندوه در فرد کاملا مشهود است.

وحیدنیا درباره عوامل ایجادکننده ترومای روحی نیز گفت: حوادث ناگهانی مثل تصادف، جراحت‌ها، حمله‌های خشونت آموزی که ممکن است اتفاق بیفتد و حوادث دوران رشد از جمله عواملی هستند که موجب ترومای روحی می شوند.

وی خاطرنشان کرد: همچنین قلدری یا تجربه خشونت خانگی ممکن است باعث تروما شوند. از دست دادن یکی از اقوام نزدیک، قرار گرفتن در موقعیت تهدیدآمیز با یک فرد عامل ایجاد استرس حاد بعد از سانحه می‌شوند. اگر تروما ادامه پیدا کند و علائم آن مدیریت نشود پس از چند ماه تبدیل به استرس پس از سانحه و پیچیده‌تر می‌شود که اختلال روانشناختی است که درمان های طولانی تر می طلبد.

فعالیت ۷۲۶ تیم حمایت روانی در کشور

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: براساس مطالعات به طور متوسط ۳۰ درصد افراد ترومای روحی را تجربه می کنند. اینکه چطور با آن تطبیق پیدا می کنند بستگی به مهارت‌های فردی، ویژگی‌ها و توانمندیهای روانشناختی و میزان حمایت اجتماعی و محیطی دارد. همچنین برای تطبیق با تروما، تجربه های قبلی ممکن است وجود داشته باشد یا اینکه فرد به منابع علمی و تخصصی و مداخلات دسترسی داشته باشد که نبود این امکانات می تواند در پیدایش و روند پیشرفت تروما موثر باشد.

وحیدنیا تصریح کرد: ۷۲۶ تیم حمایت روانی در حوادث و بلایا موسوم به "محب" در استان های مختلف کشور فعالیت دارند که در موقعیت‌های مختلف، بلایای طبیعی و بحران های انسان ساخت مانند حادثه قطار، حادثه تیراندازی هایی که درساله های گذشته در زاهدان اتفاق افتاد، متروپل و سقوط هواپیما ورودهایی داشتند.

وی ادامه داد: در این حوادث نیروهای داوطلب تیم محب تلاش داشتند ارتباطاتی با مردم متاثر از حادثه بگیرند. این کارشناسان براساس پروتکلی که دیده شده در زمان اولیه بعد از حادثه، سعی در همراهی مردم، معرفی خدمات و شناسایی افراد آسیب دیده روحی دارند و آنها را ترغیب می کند در صورت نیاز به واحدهای خدمت مراجعه کنند.

یاری برگ مشاوره برای نیازمندان

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: بعد از مدتی از ارائه خدمات اولیه در زمان نخست حادثه، کارشناسان  ارتباط مجددی با افراد سانحه دیده می گیرند چون می دانند سوگ، واکنش طبیعی به بحران ها است اما اگر طولانی مدت باشد و فرد در انطباق با تروما مساله پیدا کند و اگر وضعیت روانشناختی فرد به تدریج بهتر نشود و برعکس بدتر شود باید تدابیر مداخلاتی در حوزه تخصصی برای او دیده شود بنابراین در مراحل بعدی، ارتباطات مجدد با فرد گرفته می شودو  اگر لازم باشد ارزیابی و به روانشناسان و روانپزشکان ارجاع داده می شود و برای نیازمند یارانه هم دارد.

وحید نیا خاطرنشان کرد: در شروع حادثه، خدمات برای همه افراد رایگان است اما در ادامه که بحران تا حدودی مدیریت شد، فقط برای افرادی که تمکن مالی ندارند بهزیستی سعی می کند یارانه داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به خط صدای مشاور بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ گفت: اگر افراد سئوالات، ابهام یا نگرانی‌هایی داشته باشند یا تجربه هایی دارند که نمی توانند با کسی مطرح کنند و همچنین برای ارزیابی از وضعیت خود می توانند با صدای مشاور تماس بگیرند.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور افزود: متخصصان در صدای مشاور بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ از ساعت هشت صبح تا ۱۲ شب پاسخگوی افراد هستند. همچنین افراد می توانند به مراکز مشاوره دولتی مراجعه کنند که این مراکز با تعرفه های دولتی کار می کنند و برای نیازمندان با گزارش مددکاری رایگان ارائه خدمت می کنند.

وحیدنیا از افراد نیازمند خواست برای بهره مندی از مشاوره های رایگان مراکز دولتی بهزیستی و دریافت یاری برگ مشاوره به واحدهای پیشگیری مراکز بهزیستی استان های خود مراجعه کنند./ایرنا