یک سال با خطیبی در ایران خودرو/ از ۸۰ هزار خودرو ناقص تا عبور از رکورد ۱۲ ماهه در ۹ ماه

تیتر۲۰- قبل از حضور مهدی خطیبی روی صندلی هدایت ایران خودرو، اسامی بسیاری برای در اختیار گرفتن سکان هدایت این خودروساز شنیده می شد. اما در نهایت مهدی خطیبی به اتاق فرماندهی این شرکت رفت. انتخابی که شاید بسیاری از کارشناسان نمی توانستند آن را حدس بزنند و حتی بعد از این انتخاب نیز بعضی از رسانه ها نقدهای بسیاری در این خصوص نوشتند. به نظر می رسید هیات مدیره ایران خودرو با انتخاب او می خواست نشان دهد وقت آن رسیده یک صدای تازه در جاده مخصوص شنیده شود.

در این فضا مدیرعامل جدید طی سخنرانی های خود از حرکت به سمت تولید خودروی کامل و تکمیل خودروهای ناقص سخن گفت. او تولید خودروی ناقص را یکی از بزرگ ترین اشتباهات صنعت خودرو به حساب آورد و از ضرر چند هزار میلیارد تومانی این فرآیند خبر داد. ضمن این که قول داد تا در خرداد سال 1401 ایران خودرو دیگر خودروی ناقص تولید نکند!
عمل به جای شعار

اگر در سال 1400 تجربه سفر هوایی از فرودگاه مهرآباد را داشتید، با اوج گیری هواپیما می توانستید دریای خودروهای کف را در پارکینگ های ایران خودرو ببینید. حال آن که تنها با گذشت دو ماه از سال 1401 وعده های خطیبی رنگ و بوی عمل به خود گرفتند و دیگر آن دریای اغلب سفید از آن اوج هزاران پایی پیدا نبود. هر چند در فروردین ماه ایران خودرو توانسته بود در یک روز بیش از شش هزار خودرو را تکمیل و تجاری سازی کند و به رغم تصور افکار سنتی جاده مخصوص، او نشان داده بود شعارهایش را حساب شده بیان کرده است.

در اردیبهشت ماه نیز ایران خودرو یک اقدام دیگر انجام داد، این شرکت پروژه K125 را با یک رویکرد جدید ادامه داد و قرار شد در کنار نمونه بنزینی، مدل برقی این خودرو نیز در دستور کار متخصصان ایران خودرو قرار گیرد. یک تصمیم جسورانه که به دلیل وجود تحریم ها کار بسیار سختی بود، زیرا متخصصان ایران خودرو باید از توانمندی داخلی استفاده می کردند، با این حال این پروژه نیز به سمت جلو حرکت کرد و حتی در این ایام ایران خودرو خانواده موتورهای سه سیلندر خود را نیز گسترش داد و قوی ترین نمونه تولید داخل را معرفی کرد.
عمل به وعده کیفیت

در خرداد ماه امسال همان طور که خطیبی در بهمن ماه سال قبل گفته بود، تولید خودرو ناقص از خطوط ایران خودرو حذف شد تا مشخص شود در شرایط تحریم و نوسان های اقتصادی هم تفکر مدیریت صحیح می تواند کارساز باشد. او در روزهای اول مدیریت خود اعلام کرده بود، ایران خودرو 279 پروژه کیفی را دنبال خواهد کرد. موضوعی که در ابتدا مورد نقد کارشناسان بود. زیرا هم تعداد این پروژه ها کم نبود و هم این سوال در ذهن تداعی می شد که تا قبل از این شرکت در حوزه کیفیت چه کرده است؟

کم کم در ماه های بعدی اعلام نتایج کیفی سنجی شرکت بازرسی کیفیت و استانداردهای ایران (ISQI) ثابت کرد، روند اجرایی پروژه های کیفی در ایران خودرو به سمت درستی حرکت می کند. زیرا مراجعات خودروها برای اشکال های مشترک به مراکز خدمات پس از فروش کاهش یافت و از طرفی شاخص رضایت مندی مشتریان از کیفیت محصول نیز روندی افزایشی داشت. این در حالی بود که این شرکت در حالی که شرایط تحریمی برقرار بود و قطعه سازان نیز همان قبلی ها بودند، از مرز تولید سه هزار دستگاه خودروی کامل در روز عبور کرد.

از دیگر شعارها یا بهتر بگویم، دستورات خطیبی در ایران خودرو کاهش زمان فرآیند طراحی تا تولید نمونه مهندسی محصولات جدید 18ماهه بود. موضوعی که قبلا دست کم در بهترین حالت تا سه سال در این خودروساز طول می کشید و به همین دلیل گاهی محصولات جدید که وارد بازار می شدند، توان رقابت با برندهای چنین را نداشتند. کراس اوور ایران خودرو در همین ایام معرفی شد و این نشان می داد بدنه مهندسی ایران خودرو کاملا چابک سازی شده است.

تنها حدود شش ماه از حضور خطیبی در این شرکت گذشته بود که چندین هزار خودرو ناقص کف پارکینگ های ایران خودرو به صفر رسیدند و این خودروساز دیگر هزینه های مالی و روانی برای نگه داری از این خودروها را پرداخت نکرد. همین موضوع کافی بود تا این شرکت چند هزار میلیارد تومان صرفه جویی هزینه سربار این خودرو را دیگر به دوش نکشد و به نوعی می توان این مهم را یک جلوگیری از اتلاف سرمایه نامید.

اما شاید یکی از جسورانه ترین کارها در ایران خودرو پایان طراحی پروژه TF21 بود. محصولی که نشان داد در مقوله طراحی این شرکت بسیار جلوتر از تصورات عمل کرده است. این در شرایطی بود که کراس اور «ری را» هنوز یکی از مهم ترین اخباری بود که رسانه ها در مورد آن صحبت می کردند و الگوهای به روز طراحی جهان در این دو خودرو تفاسیر مثبت بسیاری نزد متخصصان داشت. از جمله اقدامات دیگر ایران خودرو در ایران دوران عمل کردن به یکی دیگر از دستورات هشت ماده ای رییس جمهور و سیاست های کلان وزارت صمت در خروج خودروهای قدیمی از خطوط تولید بود و به همین دلیل پژو 405 و سمند از مدار تولید خارج شدند.

به فاصله کم تر از یک ماه این شرکت یکی دیگر از محصولات خوش نام هایما یعنی مدل 8S را با هشت رنگ متنوع وارد مدار تولید کرد، اتفاقی که نشان داد، ظرفیت و زیرساخت های ایران خودرو آنقدر توانمندی دارد که با رقیبان بخش خصوصی که سال ها با شریکان چینی همکاری داشته اند، رقابت کند. قطاری که لوکوموتیو آن را مهدی خطیبی در بهمن ماه سال 1400 روشن کرده بود، در پایان آذرماه 1401 توانست از ایستگاه تولید 460 هزار دستگاهی عبور کند تا به این ترتیب رکورد تولید کل سال 1400 در 9 ماه سال جاری شکسته شود. این اتفاق مصادف شد با صرفه جویی 2100 میلیارد تومانی ناشی از افزایش کیفیت، تولید خودروی کامل، حذف فرآیندهای ناکارآمد درون سازمانی و ...

قطار ایران خودرو به پیش می رود

قطار ایران خودرو با عبور از تولید کل سال 1400 ظرف 9 ماه، حتی سرعت خود را افزایش داد و حالا بیش از 500 هزار دستگاه خودرو سواری و تجاری تولید کرده است. این در شرایطی است که به نظر می رسد تا پایان سال این شرکت حتی توان رسیدن به مرز تولید 700 هزار دستگاه خودرو را نیز دارد. البته این همه ماجرا نیست؛ زیرا همزمان با افزایش تولید، عرضه خودرو به بازار نیز افزایش داشته است و اگر قیمت ارز در ماه های اخیر روند افزایشی نداشت، حتی روند افزایش تولید و عرضه توسط این شرکت می توانست بسیاری از دلال ها را نیز از بازار خودرو حذف کند. البته عرضه خودرو توسط این تولید کننده در بورس کالا طی ماه های اخیر باعث شده بعضی از مدل ها تا بیش از 100 میلیون تومان ارزان تر از بازار به دست مشتریان برسند.

در حالی که در دوران مدیریت قبلی ایران خودرو این شرکت در پاسخ به تعهدهای داخلی خود نیز مشکلات بسیاری داشت، در سال جاری همکاری با صنایع خودروسازی روسیه را آغاز کرد و در دو حوزه خودروهای تجاری و سواری این همکاری را ادامه می دهد. صادرات دو هزار دستگاه خودروی سواری در روزهای اخیر به ونزوئلا آغاز شده است و در بخش خودروهای تجاری نیز ایران خودرو دیزل قراردادهای بزرگی با روس ها به امضاء رسانده که حتی موجب جذب نیرو و کارآفرینی نیز شده است.

بدون شک در دوران یک ساله مدیریت مهدی خطیبی در ایران خودرو نقص هایی نیز وجود داشته است که برکسی پوشیده نیست. اما باید دید در این لیوان نیمه خالی بیش تر است یا نیمه پر؟ واقعیت اینجاست که آمار و ارقام یک منطق مطلق هستند که نشان می دهند با این روند تنها بخشی از لیوان خالی مانده است. فراموش نکنیم، کاهش روند زیان دهی و به سود رساندن سهام برای خودروسازی که پنج سال در تحریم به سر می برد، کار هر کسی نیست./تسنیم