بازار خودرو ایران انحصاری است؟

چه شواهدي مبني بر فعاليت انحصاري ايران خودرو و سايپا وجود دارد؟ آیا در شرایطی که گفته می شود 38 درصد از سهم ريالي خودرو در بازار متعلق به خودروسازاني به جز ايران خودرو و سايپا است، باز هم می توان از انحصار در بازار خودرو گفت؟ از طرفی، با وجود چندین خودروساز فعال در کشور، انحصاری خواندن بازار خودرو با منطق سازگار است؟

کد خبر: ۶۰۶۵۸

تیتر20 - موضوع انحصار در بازار خودروهای داخلی کشور از سال ها پیش مطرح بوده و هرچند گاهی فروکش می کند، اما بسته به شرایط مختلف از جمله مقطع فعلی که شورای رقابت به "خودرو" بازگشته، بحث بر سر آن اوج می گیرد.

در جدیدترین مورد، شورای رقابت رسما اعلام کرده بازار خودرو در ایران نه فقط خودروهای داخلی، بلکه مونتاژی ها و وارداتی ها نیز انحصاری هستند و از همین رو این شورا دستورالعملی جدید را برای تنظیم بازار خودروی سواری صادر کرده است. از نظر این شورا، رقابتی در بازار خودروی کشور وجود ندارد و چون پای انحصار در میان است، شورای رقابت باید در بازار خودرو حاضر شود و تصمیمات لازم را بگیرد.

در حال حاضر نیز طبق دستورالعمل شورای رقابت، قرار است قیمت خودروهای داخلی توسط سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تعیین و اگر شورای رقابت آن را تایید کند، اجرایی شود. تا اینجا شاید خیلی مشکلی نباشد، مسئله اصلی اینجاست که شورای رقابت می گوید چون بازار خودرو انحصاری است، خودروها نباید در بورس کالا عرضه شوند.

حالا پرسش اینجاست که چه شواهدي مبني بر فعاليت انحصاري ايران خودرو و سايپا وجود دارد؟ آیا در شرایطی که گفته می شود 38 درصد از سهم ريالي خودرو در بازار متعلق به خودروسازاني به جز ايران خودرو و سايپا است، باز هم می توان از انحصار در بازار خودرو گفت؟ از طرفی، با وجود چندین خودروساز فعال در کشور، انحصاری خواندن بازار خودرو با منطق سازگار است؟

آنچه در این سال ها همواره مورد نقد افکار عمومی و برخی کارشناسان قرار گرفته، انحصار خودروسازان دولتی در بازار بوده است.

به اعتقاد آنها، چون ایران خودرو و سایپا دارای بیشترین حجم تولید و به تبع آن فروش در بازار کشور هستند، پس انحصار در بازار وجود دارد. در مقابل این استدلال اما مسوولان دو خودروساز بزرگ کشور نیز می گویند به جز آنها چندین شرکت خودروساز دیگر در کشور وجود دارد که در قالب بخش خصوصی فعالیت می کنند.

به گفته آنها، با وجود این شرکت های بخش خصوصی دیگر نمی توان ایران خودرو و سایپا را به انحصار متهم کرد. آنها همچنین تاکید می کنند 38 درصد از سهم ريالي خودرو در بازار متعلق به خودروسازاني به جز ايران خودرو و سايپا است، بنابراین عملا 62 درصد این سهم ریالی به این دو خودروساز تعلق دارد و نمی توان این شرایط را انحصاری نامید. این اما در شرایطی است که افکار عمومی معتقد است خودروسازان خصوصی به دلیل حمایت های دولت از ایران خودرو و سایپا، در سایه مانده و قدرت رقابت با غول های جاده مخصوص را پیدا نکرده و این خود عاملی انحصارزا به شمار می رود.

البته ایران خودرو و سایپا نیز در پاسخ می گویند شرایط خودروسازان خصوصی محصول عملکرد خود آنهاست و از طرفی، طی سال های اخیر قیمت محصولات مونتاژی آنقدر بالا رفته که عملا خودروهای ساخت دو خودروساز بزرگ کشور از محدوده رقابت با آنها خارج شده اند.

اما مسئله مهم دیگر در مورد انحصار، به موضوع واردات خودرو مربوط می شود که مواضع مختلفی نسبت به آن وجود دارد. برخی معتقدند اعمال تعرفه های بالا و ممنوعیت ها و محدودیت های واردات که به هر حال به نفع خودروسازان تمام شده، یکی دیگر از نشانه های انحصار است. با این حال خودروسازان بزرگ کشور معتقدند اگر دولت حمایت تعرفه ای از آنها انجام داده، از آن سو به واسطه سیاست هایی مانند قیمت گذاری دستوری، امتیاز داده را گرفته است.

در نهایت به نظر می رسد اگر واردات خودرو به کشور به معنای واقعی آزاد و تعرفه ای معقول نیز برای آن در نظر گرفته شود، تا حد قابل توجهی افکار عمومی را بابت شکل گیری رقابت در بازار خودرو و نبود انحصار قانع خواهد کرد.

برچسب ها: بازار خودرو ایران انحصار صنعت خودرو خودرو

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز