هشدار درباره یک فاجعه تمام عیار؛ این ۷ شهر در آینده نزدیک زیر آب می‌روند

تیتر۲۰- در گذشته‌های دور انسان‌ها بسیاری از شهرهای خود را نزدیک آب ساختند تا هم از مواهب آن بهره‌مند شوند و هم امکان تجارت از طریق دریا را داشته باشند. هرچند که پس از گذشت هزاران سال و به‌دلیل عوامل طبیعی و انسانی این شهرها در شرف رفتن به زیر آب هستند. مشکل اینجاست که این مشکل با سرعت قابل‌توجهی در حال شدت گرفتن است و همین باعث نگرانی دانشمندان شده است.
البته مسئله فرونشست زمین به‌دلایل طبیعی مختلفی همچون زلزله و فرسایش رخ می‌دهد؛ اما فعالیت‌های انسانی نقشی بسیار جدی دارند. با افزایش جمعیت میزان استخراج از آب‌های زیرزمینی شدت گرفته است. از طرفی کشورهای مختلف در حال استخراج گسترده منابع نفت‌ و گاز و اکتشاف منابع مختلف هستند.
از طرفی با مشکل تغییرات اقلیمی طرف هستیم که باعث می‌شوند یخ‌های قطب جنوب با سرعت بسیار زیادی آب شوند و سطح آب اقیانوس‌ها بالا بیاید. حالا بیایید نگاهی به ۷ شهر که در معرض رفتن به زیر آب رفتند، داشته باشیم.

 جاکارتا در اندونزی

 جاکارتا پایتخت اندونزی است و در ساحل شمال غربی جزیره جاوه قرار دارد. جاوه بیشترین جمعیت را در میان جزیره‌های جهان در خود جای داده است؛ اما با مشکل جدی آب شیرین مواجه است. همین نیز باعث شده که افراد زیادی به حفر چاه‌های عمیق رو بیاورند و باعث شدت‌ گرفتن فرونشست زمین شوند.

دولت اندونزی نمی‌تواند آب مورد نیاز برای ۹ میلیون نفر ساکن این شهر را تامین کند و البته باید نیاز میلیون‌ها فردی که به‌صورت روزانه برای کار به‌این شهر می‌آیند را نیز در نظر گرفت. همین نیز باعث شده که مقامات اندونزی در فکر ترک شهر و انتخاب پایتختی جدید باشند. آنها می‌خواهند یک شهر جدید به‌نام Nusantara را در فاصله ۱۳۰۰ کیلومتری از پایتخت فعلی ایجاد کنند. البته ساخت شهر نیز آغاز شده است.

 در حال حاضر نیز سیل‌های ویرانگر ساکنان جاکارتا را آزار می‌دهند. البته ۴۰ درصد از شهر زیر سطح دریا قرار دارد و برخی افزایش سطح آب دریای جاوه را یکی از عوامل زیر آب رفتن شهر می‌دانند. در هر حال جاکارتا با سرعت ۳۰.۵ سانتی‌متر در سال در حال فرونشست است و به‌زودی شهری مدرن زیر دریاها خواهیم داشت.

 نیویورک در آمریکا

نیویورک یکی از شهرهای پیشرفته و جذاب جهان است که جمعیت زیادی را در خود جای داده است. همچنین درون این شهر بیش از یک میلیون ساختمان وجود دارد که وزن آنها به حدود ۷۶۲ میلیارد کیلوگرم می‌رسد. هرچند که جمعیت زیاد و وزن ساختمان‌ها عامل اصلی رفتن شهر نیویورک به زیر آب نیست.

در واقع نیویورک داستان بسیار جالبی دارد و به حرکت صفحات تکتونیکی زمین مربوط می‌شود. کره‌ زمین دوره‌های مختلف یخبندان و گرمایش را تجربه کرده است. میلیون‌ها سال پیش نیز زمین دوره گرمایش را تجربه کرد که در نتیجه آن حتی آب‌های مناطق قطبی چندین درجه گرمتر از حالت فعلی شدند.

در نتیجه این اتفاق شکوفایی جلبکی رخ داد و بستر دریا با رسوبات سست، جلبک و فسیل جانداران بسیار ریز پوشانده شد. مدتی بعد نوبت به عصر یخبندان رسید تا لایه‌های ضخیم و محکم روی لایه پیشین شکل بگیرد. بخش مرکزی آمریکا نیز یکی از همین مناطق بود. هرچند آمریکا برای همیشه یک منطقه کم‌جمعیت باقی نماند و میزبان سازه‌ها و جمعیت بسیار زیادی شد.

 همین‌ها نیز باعث شدند که فشار زیادی علاوه بر لایه‌های یخی به صفحه تکتونیکی آن منطقه وارد شود و لایه‌های زیرین پایین‌تر روند. در واقع پایین‌تر رفتن بخش مرکزی سبب شد که مناطق کناری همچون نیویورک بالاتر از حالت طبیعی باشند. هرچند که گرمایش مجدد زمین شرایط را برعکس کرده است و لایه‌های یخی زیرین در حال آب شدن هستند. همین هم باعث شده که فشار تا حد زیادی از روی صفحه تکتونیکی برداشته شود.

وقتی فشار از روی صفحه برداشته می‌شود، صفحه ورم می‌کند و بیشتر از حالت عادی بالا می‌آید. این اتفاق دقیقا در بخش‌های مرکزی آمریکا در حال رخ دادن است و باعث شده است که بخش‌های کناری به‌سمت پایین بروند. بررسی‌های زمین‌شناسان نشان می‌دهد که هر سال شهر نیویورک ۱ تا ۲ میلی‌متر به‌خاطر صفحات تکتونیکی زمین و ۳ تا ۴ میلی‌متر به‌خاطر افزایش سطح آب دریا، به‌رفتن زیر آب نزدیک‌تر می‌شود.

 بدین‌ترتیب می‌توان انتظار داشت که تا صدسال آینده در مناطق مختلف شاهد بالا آمدن سطح آب بین ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر باشیم. این اتفاق یک فاجعه تمام‌عیار خواهد بود.

 بانکوک در تایلند

بانکوک پایتخت تایلند است و هرساله میلیون‌ها گردشگر را به‌خود جلب می‌کند. این شهر همچنین میزبان حدود ۱۰.۹ میلیون نفر است. شهر بانکوک همیشه با مشکل سیل مواجه بوده است و حتی پنجاه سال پیش نیز دیدن کانال‌های آب درون خیابان‌ها و خانه‌های آسیب‌دیده صحنه‌ای کاملا رایج بود.

هرچند که موج مدرنیته به این شهر نیز رسید و بافت سنتی جای خود را به دنیای جدید با ساختمان‌های بلند داد. طبیعتا جمعیت زیاد با ساختمان‌های سنگین فشار زیادی به زمین وارد می‌کنند و خاک رس این منطقه نیز هر روز فشرده‌تر می‌شود. مشکل دیگر اهالی پایتخت تایلند استخراج آب‌های زیرزمینی است که باعث فرونشت هرچه بیشتر زمین می‌شود.

بانکوک نیز همانند سایر شهرهای بندری جهان از مشکل گرمایش جهانی و افزایش سطح آب دریا تاثیر می‌پذیرد. هرچند به‌باور کارشناسان این عامل در برابر سایر عوامل رفتن شهر بانکوک به زیر آب، چندان مهم نیست. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ سیل‌های ویرانگر به‌بخش زیادی از بانکوک آسیب بزنند و زندگی را مختل کنند.

 روتردام در هلند

شهر بندری روتردام نیز از جمله مکان‌هایی است که نسل‌های آینده احتمالا نخواهند دید. این شهر با سرعت ۱.۵ سانتی‌متر در سال در حال فرونشست است و حتی در حال حاضر نیز تا حد زیادی زیر سطح دریا قرار دارد. هرچند که مقامات هلندی توانسته‌اند با برخی اقدامات موقت تا حدودی از شهر و ساکنان آن محافظت کنند.

مشکل رفتن شهر روتردام به زیر آب نه‌ به استخراج آب‌های زیرزمینی مربوط می‌شود و نه صفحات تکتونیک در آن نقشی دارند. بلکه مقصر اصلی آسیاب‌های معروف این شهر هستند. برای قرن‌ها ساکنان این شهر از این آسیاب‌ها برای خشک‌کردن پوده‌زارها استفاده کردند. پوده‌زار نام نوع خاصی از زمین‌های باتلاقی است که کربن را به‌شکل پوده جدا می‌کند. خشک کردن این مناطق سبب شده که زمین با حداکثر سرعت ۸ سانتی‌متر در سال فرونشست کند.

البته عوامل دیگری نیز حضور دارند و همین باعث می‌شود سرعت فرو رفتن شهر روتردام در آب بسیار بیشتر شود. کارشناسان حتی هشدار داده‌اند که تا سال ۲۰۵۰ احتمالا سطح آب اطراف شهر بین ۱۴ تا ۴۷ سانتی‌متر بالاتر خواهد آمد. با این شرایط آیا تا ۱۰۰ سال دیگر اثری از این شهر باقی می‌ماند؟

هوستون در آمریکا

 هوستون در ایالت تگزاس در نزدیکی خلیج مکزیک قرار دارد و فرونشست شدید زمین را تجربه می‌کند. البته این شهر روی دلتای یک رود ساخته شده است و چندان ارتفاع زیادی ندارد. بنابراین مشکل اصلی همچون جاکارتا استفاده بیش از حد از سفرهاهای آب زیرزمینی است.

از سال ۱۹۱۷ و همزمان با افزایش جمعیت مصرف آب نیز بسیار بیشتر شده است و بخش‌هایی از هوستون حتی تا ۳ متر فرونشست زمین را تجربه کرده‌اند. هنگامی که سفره‌های آب زیرزمینی تخلیه می‌شوند، شن و ماسه باقی‌مانده به‌صورت فشرده در می‌آیند و زمین دچار فرونشست می‌شود. وقتی هم که چنین چیزی پیش آمد، دیگر راه درمانی وجود ندارد.

البته مقامات تگزاس تمام تلاش خود را به‌کار گرفته‌اند تا با صرفه‌جویی در مصرف آب و تصفیه آن شرایط را بهبود بخشیده و از رفتن شهر هوستون به زیر آب جلوگیری کنند. هرچند تلاش‌های آنها صرفا سبب کاهش سرعت این فاجعه شده‌اند؛ زیرا علاوه بر مشکل سفره‌های آب زیرزمینی استخراج نفت نیز این مشکل را تشدید می‌کند. متاسفانه در مورد دوم نمی‌توان کاری کرد.

 ویرجینیا بیچ در آمریکا

ایالت ویرجینیا در ساحل شرقی آمریکا قرار دارد و شهر ویرجینیا بیچ نیز با سرعت زیادی در حال رفتن به زیر آب است. دلایل بسیار زیادی در مشکل این شهر دست به‌دست هم داده‌اند. از طرفی گرمایش زمین باعث بالا آمدن صفحه تکتونیک در بخش مرکزی آمریکا شده و طبیعتا شهرهایی که در مرزهای آمریکا قرار دارند، پایین‌تر رفته‌اند.

از طرف دیگر شاهد استخراج بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی هستیم که باعث فرونشست زمین می‌شوند. آب شدن یخ‌های قطبی و بالا آمدن سطح آب دریاها نیز مشکل این شهر را دوچندان کرده است. با وضعیت کنونی، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰ سطح آب در اطراف ویرجینیا بیچ حدود ۶۰ سانتی‌متر بالا بیاید.

ونیز در ایتالیا

وقتی صحبت از رفتن یک شهر به زیر آب می‌شود، ناخودآگاه نام ونیز ایتالیا به ذهن انسان می‌رسد. این شهر در قرن پنجم میلادی به‌صورت رسمی ایجاد شد و حالا نیز میزبان حدود ۷۰۰ هزار نفر است. همچنین اگرچه هر ساله حدود ۲۰ میلیون گردشگر برای دیدن ونیز به ایتالیا سفر می‌کنند، این شهر با سرعت ۰.۲ سانتی‌متر در حال رفتن به زیر آب است.
کارشناسان برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی و وجود ساختمان‌های سنگین که برای قرن‌ها عامل فشرده‌سازی خاک زیرین بوده‌اند را از عوامل تاثیرگذار می‌دانند. هرچند عامل اصلی صفحه تکتونیکی است که ونیز روی آن قرار دارد. این صفحه نه‌تنها باعث غرق کردن این شهر می‌شود، بلکه آن را نامتعادل نیز خواهد کرد. حتی در حال حاضر نیز بخش غربی این شهر نسبت به بخش شرقی کمی بالاتر است./عصر ایران