فولاد مبارکه، بازیگر اصلی توسعه صنایع پایین دستی

تیتر20 - توسعه صنعتی در هر کشور نیازمند توسعه در بالادست برخی زنجیره هاست که بر اساس منابع در اختیار انجام می شود. به عنوان مثال توسعه صنعت خودروسازی و لوازم خانگی می تواند به ارزآوری بیشتر صادرات غیر نفتی و همچنین تامین نیاز داخلی منجر شود، اما توسعه این صنعت نیازمند تامین مواد اولیه است. صنعتی مانند صنعت خودرو نیازمند تامین قطعات، ورق فولادی در کنار پلتفرم هایی است که براساس آن تولید خود رو را انجام می دهد. در نتیجه توسعه زنجیره ارزش فولاد می تواند کمک بسیاری به توسعه صنایع پایین دستی کند. 

برهمین اساس و با توجه به ذخایر سنگ اهن، گاز و نیروی انسانی، هدف گذاری تولید 55  میلیون تن فولاد در چشم انداز 1404  قرار گرفت تا بتوان در این افق علاوه بر تامین نیاز داخل، شاهد صادرات محصولات فولادی باشیم. اما فراموش نکنیم که همه چیز تولید شمش فولاد نیست. صنعت فولاد نیز باید در سبد محصولات خود تنوع ایجاد کرده و به سمت محصولاتی با ارزش افزوده بیشتری برود که بتواند نیاز صنایع پایین دستی به ویژه صنعت خودرو و لوازم خانگی را تامین کند. 

در نتیجه ورق های فولادی را باید محصولی استراتژیک در زنجیره ارزش فولاد دانست که می تواند ارزش افزوده بسیاری به همراه داشته باشد. تعریف پروژه های نورد و تولید ورق در واحدهای فولادسازی می تواند با ارزش افزوده بسیاری همراه باشد که علاوه بر تامین نیاز داخلی، در گام های بعدی به صادرات نیز بینجامد. تولید ورق به اندازه ای حائز اهمیت است که عربستان نیز در یک قرارداد با بائواستیل در حال ساخت کارخانه تولید ورق است. 

اما نگاهی به وضعیت تولید ورق در ایران و تامین نیاز خودرویی ها و تولیدکنندگان لوازم خانگی نشان می دهد، امپراتوری این صنعت در دست گروه فولاد مبارکه است. در حال حاضر مجموعه شرکت‌ های خودروساز و قطعه ساز حدود ۱۳ درصد از کل محصولات فولاد مبارکه را خریداری می ‌کنند. همچنین در حوزه محصولات سرد حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد و در زمینه محصولات اسیدشویی حدود ۸۰ درصد از تولیدات فولاد مبارکه در اختیار شرکت‌ های خودرو ساز و قطعه ساز قرار می ‌گیرد. اکنون نزدیک به ۹۰ درصد از نیازهای خودروسازان به ورق‌ های سرد از طریق فولاد مبارکه و شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری که تامین کننده ورق گالوانیزه خودرویی است تامین می ‌شود.

نکته مهم دیگر این است که واردات ورق به نوعی در دست فولاد مبارکه است و با عرضه ترکیبی در بورس تلاش می کند نیاز خودرویی ها را تامین کند. این موضوع نشان می دهد، گروه فولاد مبارکه به عنوان یکی از اصلی ترین تولیدکنندگان فولاد در کشور به سمت ارزش افزوده بیشتر حرکت کرده و امروز بزرگترین تولیدکننده ورق فولادی در خاورمیانه محسوب می شود.

افزایش نیاز در کشور و توسعه صنایع خودروسازی و دیگر صنایع که مشتریان ورق محسوب می شوند تا پروژه نورد گرم دو تعریف و مطالعات آن روی میز قرار بگیرد. البته برخی مشکلات باعث شد تا کلنگ احداث این واحد بعد از 12  سال به زمین خورده و در دستور کار قرار بگیرد. اما نگاهی به وضعیت فعلی این پروژه نشان می دهد این ابر پروژه ملی در مسیر خوبی قرار گرفت است و به سرعت مراحل اجرایی را پشت سر می گذارد. 

نکته مهم آن است که با اجرای این خط جدید، ظرفیت تولید انواع ورق به ویژه ورق های فولادی خاص به ۸ میلیون تن افزایش خواهد یافت. به گفته مدیران این مجموعه با بهره برداری از این پروژه، از واردات ورق بی نیاز خواهیم شد. این موضوع می تواند خبری خوش برای صنایع متقاضی برای ورق باشد.

 ورق گرم با گرید های مختلف در صنایع متفاوتی از جمله  در صنایع مادر و برای تولید ستون‌ها، صفحه مشبک، بدنه خودرو، پل هوایی، دستگاه‌ها، تجهیزات صنعتی و مانند آن مورد استفاده قرار می گیرد. 

نگاهی به کاربری های ورق نشان می دهد، افزایش تولید این محصول و بی نیازی از واردات، به توسعه صنایع پایین دستی کمک بسیاری می کند. شاید در حال حاضر این صنایع برای تامین نیاز خود مجبور هستند بخشی را از طریق واردات تامین کنند که بی تردید بر هزینه های تولید و سوددهی اثر گذار خواهد بود. با بهره برداری از پروژه نورد گرم 2 که بدون شک مسیر طولانی را پشت سر گذاشته می توان به توسعه صنایع پایین دستی بیش از گذشته امیدوار بود. با توجه به نوسانات بسیار قیمت ارز و مشکلاتی که در بحث تخصیص ارز وجود دارد، افزایش تولید داخلی می تواند بر قیمت تمام شده محصولات صنایع پایین دستی تاثیر زیادی داشته باشد به همین دلیل پروژه نورد گرم 2  فولاد مبارکه از اهمیت بسیاری برخوردار است. 

امروز صنایع پایین دستی در توسعه خود در بحث تامین زیرساخت ها که شامل مواد اولیه، انرژی و حمل و نقل می شود، با مشکلات بسیاری همراه هستند که حالا بخشی از این مشکل می تواند توسط حلقه های میانی حل شود. 

شرکت فولاد مبارکه در تلاش است با اجرای پروژه های توسعه ای در شرکت خود و همچنین شرکت های زیرمجموعه بخش زیادی از مواد اولیه برای صنایع پایین دستی را تامین کند و همین موضوع باعث می شود تا صنایع پایین دست نیز دلگرم به توسعه های بالادستی، پروژه های جدیدی را تعریف کرده و به سراغ بازارهای صادارتی بیشتری بروند. درواقع فولاد مبارکه می تواند یکی از بازیگران اصلی توسعه صنعتی کشور باشد که با تامین مواد اولیه صنایع پایین دست، اشتغالزایی و ارزآوری بیشتری را به ارمغان آورد. 

بی تردید در سال های آینده با توسعه هرچه بیشتر صنایع پایین دستی سهم فولاد مبارکه نیز در تولید محصولاتی همچون ورق بیشتر خواهد شد و همین موضوع بر سوددهی این مجموعه و افزایش سرمایه گذاری هایش موثر خواهد بود.