ضعف های صارداتی صنعت لوستر/ فعالیت کارگاه ها به صورت محدود و کوچک/ ایجاد شهرک تخصصی برای کاهش هزینه ها

تیتر ۲۰ -  چندی پیش خبری منتشر شده مبنی بر اینکه اتحادیه لوستر تهران به دنبال راه اندازی شهرک صنعتی تخصصی لوستر است و فعلا در مذاکره با فرمانداری و استانداری برای ارزیابی جانمایی شهرک هستند. به همین دلیل این گزارش به بررسی جایگاه صنعت لوستر ایران و سهم صادرات‌ آن در بازارهای جهانی پرداخته است.

در گام نخست باید توجه داشت که حدود ۳۰۰ تولیدی لوستر در تهران مستقر است که از نظر تعداد کم نیستند اما در سال های اخیر به دلیل کاهش قدرت خرید مردم که روی تقاضای لوستر تاثیر گذاشته و از طرف دیگر گرانی مواد اولیه برخی از این شرکت های تولیدکننده ظرفیت خود را کاهش داده اند و حتی تعداد کمی هم نیمه تعطیل شده اند.

یکی از مهمترین دلایلی که منجر شده اتحادیه به دنبال راه اندازی شهرک صنعتی لوستر باشد ایجاد یکپارچگی برای کاهش هزینه های حمل مواد اولیه برای تولیدکنندگان و همچنین تامین زیرساخت های مورد نیاز این صنعت همچون برق است.

لوستر از معدود کالاهای ایرانی است که بیش از ۸۰ درصد مواد اولیه آن در داخل کشور تامین می‌شود. در واقع بیشتر لوسترهای ایرانی با بدنه برنج و برنز با آب‌کاری‌های مختلف ساخته می شوند و در سال های اخیر به سبک اسپانیایی ها ساخت لوستر کریستال چینی‌ها هم تولیدات برنج و آلومینیوم روی آورده اند در حالی که قبلاً بیشتر آهنی می ساختند و همین مسأله باعث شده لوسترهای ارزان چینی کمی روی بازار داخلی اثر بگذارد.

در حال حاضر سالانه حدود ۱۷ میلیارد دلار صادرات لوستر در جهان اتفاق می‌افتد که سهم چینی ها حدود ۸ میلیارد دلار است در حالی که سهم بازار ایران حدود ۱۰ میلیون دلار است و البته گفته می شود که بخشی از صادرات لوستر ایران به صورت غیر رسمی و مسافری توسط کارگاه های قدیمی انجام می شود که آمار دقیق آن در دسترس نیست.

شاید اگر ضعف طراحی تولیدکنندگان ایرانی وجود نداشت سهم صادرات بیشتر می شد. قبل از شدت گرفتن تحریم ها ایران حتی به ایتالیا و آلمان که مهد این صنعت هستند، صادرات می‌کرد اما در حال حاضر بیشتر به  عراق، ارمنستان، المان، ازبکستان، روسیه، امارات، افغانستان و کشورهای اروپای شرقی و کمی به اروپایی غربی، لوستر های ایرانی صادرات می شود.

قبلا بازار داخلی هم حدود ۳۰ درصد لوسترها خارجی از ایتالیایی آلمانی تا چینی وجود داشت اما الان کاهش پیدا کرده و تنها برندها خارجی بازار چینی هستند.
برخی از مواد اولیه مانند مس از داخل تامین می‌شود اما قیمت آنها تابع قیمت جهانی بوده و نوسان قیمت ارز روی قیمت آنها تاثیر‌گذار است، به همین دلیل گرانی و کمبود مواد اولیه از قبیل قطعات رابط، لوله‌‌‌های برنجی و...، افزایش هزینه حمل‌ونقل، قیمت برق مصرفی و مواردی از این دست، محدودیت طراحی و عدم‌حضور در بازارهای اروپایی با توجه به پتانسیل‌‌‌های بالای این بازارها منجر به ضعف صنعت لوستر در ایران شده که نتوانسته سهم مناسبی از صادرات داشته باشد‌.

با توجه به اینکه ایران از گذشته دور در ساخت محصولات برنجی و ... تخصص داشته در تولید لوسترهای از این جنس هم تبحر خاصی داشته است و با گسترش تقاضای کشورهای مختلف به لوسترهای ساخت ایران در یک دهه گذشته رونقی در این صنعت به‌وجود آورده، اما مشکلات فراوان پیش پای این صنعت منجر شده کارگاه ها به صورت محدود و کوچک بمانند و با حداقل ظرفیت کار کنند، شاید در صورتی که شهرک صنعتی ویژه لوستر ساخته شود بعضی از مشکلات کنونی این صنعت برطرف شود و حتی زمینه برای صادرات بیشتر هم فراهم شود.

در حال حاضر رکود و کسادی بازارها به دلیل کاهش قدرت خرید مصرف کننده باعث شده تنها راه نجات این صنعت تقویت صادرات باشد‌