بورس چشم به‌راه متغیرهای اثرگذار

تیتر۲۰- بازار سرمایه در آخرین هفته مهرماه آغاز و پایان خوبی نداشت. هرچند در سه روز میانی هفته شاخص‌کل رشدهای خوبی را ثبت کرد اما شنبه و چهارشنبه‌‌‌‌‌‌ای منفی را پشت‌سر گذاشت. نماگر اصلی بورس موفق شد روی هم‌رفته ۰.۱۸‌درصد رشد را در این هفته ثبت کند و با تلاش بازارسازها و گزارش‌های عملکرد مثبت شرکت‌ها در نیمه اول امسال نهایتا شاخص‌کل بورس در کانال دو‌میلیون و ۲۳هزار واحد تثبیت شد، درحالی‌که کارشناسان نظرات متفاوتی درخصوص چرایی رشد جزئی بورس در این هفته دارند، برخی به گزارش‌های عملکرد و برخی به حمایت‌های بازارساز وزن بیشتری می‌دهند.

رفتار معقولانه ایران درخصوص تنش سیاسی موجود نیز در این‌خصوص تاثیر قابل‌توجهی داشته‌است. در هر حال بازار سرمایه دقیقا در نقطه‌‌‌‌‌‌ای که پیش‌بینی می‌شد برگشت خود را آغاز کند، همچنان چشم به‌راه متغیرهای اثرگذار است. حاشیه سود بنگاه‌ها، بهبود رونق اقتصادی و قیمت‌های جهانی متغیرهایی هستند که می‌تواند نقطه برگشتی برای بازار سرمایه باشد اما در حال‌حاضر احتمال رخ‌دادن آنها دور از انتظار است.

مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه ایران از دیرباز مانند اقتصاد این کشور همواره از عوامل سیاسی تاثیر می‌گرفته است، گفت: هرگز نمی‌توانیم بازار سرمایه ایران را بدون‌توجه به مباحث سیاسی تحلیل کنیم. البته این موضوع مختص بازار سرمایه ایران نیست و بورس در سایر نقاط دنیا نیز از عوامل سیاسی به‌دلیل د‌رهم تنیده‌بودن مسائل اقتصادی و سیاسی تاثیر می‌گیرند. در این میان تاثیرپذیری اقتصاد از سیاست در ایران به دلیل شکننده بودن بازار سرمایه بیشتر است. وی ادامه داد: بازار سرمایه ایران روزی از تشدید تحریم‌ها تاثیر می‌گیرد، روز بعد از تنش‌ها بین دو کشور همسایه و... در هر صورت بازار سرمایه ما از عوامل مختلف بین‌المللی تاثیر زیادی می‌گیرد و همان‌طور که اشاره شد این موضوع به دلیل شکننده و آسیب‌پذیر بودن بازار سرمایه ایران اتفاق می‌افتد. به این دلیل که شرکت‌های ایران و بازار سرمایه این کشور قوام و پختگی لازم را ندارند و زمان بیشتری نیاز است تا این بازار به بلوغ برسد. محبی عنوان کرد: در هفته گذشته شاهد روزهایی بودیم که در آنها بازار به‌صورت دستوری و با اخبار مثبت به سمت رشد حرکت کرد. در هفته‌ای که گذشت یک روز معاملاتی را پشت‌سر گذاشتیم که بازار منفی در دقایق پایانی معاملاتی با سفارش‌های خرید و رنج‌های مثبت روی چند نماد به بازار مثبت تبدیل شد. این‌ها همگی تلاش بازارساز است برای اینکه بتواند ترس سهامداران را کاهش دهد و نشان دهد بازار در حال برگشت به ریل مثبت است. وی ادامه داد: البته به‌نظر می‌رسد در این مسیر خیلی موفق عمل نشده‌است. وقتی آثار اخبار مثبت و حمایت‌ها از جنس تزریق پول، خریدهای جدید و سفارش‌های حمایتی را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که مثبت‌های این‌چنینی دوام کافی در بازار  نداشتند. اثر هیجانی و کوتاه‌مدت آنها در بازار نشان می‌دهد بورس از منظر بنیادی همچنان آسیب‌پذیر و شکننده است. محبی درخصوص گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها نیز گفت: گزارش‌های خوبی از شرکت‌ها مشاهده شده‌است. برخی از شرکت‌ها گزارش‌های نسبتا خوبی را به‌صورت رسمی اعلام کردند اما این گزارش‌های نتوانستند تاثیر مثبت موردانتظار را در بازار سرمایه داشته باشند. به‌نظر می‌رسد بیم و هراس بحث‌های برجامی نیز همچنان در بازار وجود داشته‌باشد. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: یکی از اخباری که می‌توان برای مثبت‌شدن بازار به آن امیدوار بود، اعلام رسمی دولتمردان مبنی‌بر پذیرفتن شرایط FATF است و در صورتی‌که این اتفاق بیفتد، شاید روند مثبتی را در بازار سرمایه ببینیم اما اینکه گزارش‌های فصلی بتوانند روند منفی را در بازار بشکنند و بورس را به سمت مثبت برسانند، منتفی است و به‌نظر نمی‌رسد بازار آمادگی چنین چرخشی را داشته‌باشد. تا زمانی‌که سایه قیمت‌گذاری دستوری و مداخله نهادهای مختلف بر بازار سرمایه سنگینی کند، به‌نظر نمی‌رسد بازار بتواند مسیری طبیعی و بدون‌تنش را پشت‌سر بگذارند.
مهدی دلبری، تحلیلگر بازار سرمایه اما نظر متفاوتی درخصوص علت رشد بازار در هفته‌جاری دارد. او در این‌خصوص گفت: به‌نظرم در این هفته با توجه به اینکه چند شرکت گزارش‌های عملکرد 6ماهه خود را منتشر کردند باید وزن گزارش‌های شرکت‌ها را در بهبود وضعیت بازار بیشتر دید. کما اینکه مواضعی که ایران در اتفاقات سیاسی منطقه گرفت، منطقی بوده و از درگیری‌های رسانه‌ای فاصله گرفته است. این رفتار که نسبت به رفتارهای قبل متفاوت بود باعث شد کمی آرامش به بازار برگردد. وی ادامه داد: در چنین مواقعی که شرایط سیاسی آرام‌تر است، وزن گزارش‌ها و تحلیل‌های داخلی بازار سنگین‌تر است. به‌نظر من احتمالا در ادامه گزارش‌های مثبتی می‌بینیم و به‌تدریج بازار در گروه‌هایی که گزارش‌های مناسبی منتشر می‌کنند، وضعیت بهتری را تجربه خواهد کرد، اما به هر حال در بازار سرمایه ایران وزن اتفاقات سیاسی همیشه سنگین است، بنابراین اگر تنش های سیاسی در دو هفته آتی بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار ندهد، انتظار می‌رود گزارش‌های 6ماهه تغییر رفتاری در بازار سرمایه و سهامداران ایجاد کند. وی ادامه داد: در کوتاه‌مدت یکی از ریسک‌های مهم که نرخ خوراک پتروشیمی بود، تقریبا رفع شد و دولت به فرمول برگشت اما ریسک مداخلات دولت، ریسک بلندمدتی است که همچنان پابرجاست، از طرف دیگر باید دید حاشیه سود بنگاه‌ها به همین صورت باقی‌می‌ماند یا خیر. در حال‌حاضر حاشیه سود بنگاه‌ها در وضعیت بحرانی قرارگرفته و باید دید که ترجیح می‌دهند تولید را ادامه دهند یا منابع خود را در سپرده‌های بانکی نگهداری کنند. دلبری عنوان کرد: چنانچه حاشیه سود حفظ شود، ریسک سود پایدار معقول است اما اگر این نوسان در سود پایدار به‌وجود بیاید ریسکی قوی در بازار خواهیم‌داشت و این باعث می‌شود جذابیت صندوق‌های با درآمد ثابت بیشتر شود./دنیای اقتصاد