صنعت پخش جایگاه قانونی و یکپارچه ندارد

رییس هیات مدیره انجمن صنعت پخش ایران ضمن اشاره به رفع موانع توسعه کسب و کار صنعت پخش در سند راهبردی این صنعت، بر ضرورت سازماندهی و قانونمندکردن صنعت پخش تاکید کرد.

کد خبر: ۶۵۸۱۸

تیتر20 - سهراب کارگر، رییس هیات مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران در گفت و گو با تیتر ۲۰ با اشاره به تغییر رویکرد این انجمن اظهار داشت: در گذشته رویکردمان بیشتر معطوف به درون صنعت پخش بود، اما متوجه شدیم که مشکل همیشگی عدم شناخت جایگاه واقعی صنعت پخش در زنجیره عرضه وجود دارد بنابر این تصمیم گرفتیم که بیشتر به صنعت پخش و صنایع وابسته بپردازیم. از همین رو به تامین کنندگان شرکت های پخش مانند تولید کنندگان و واردکنندگان کالا و همچنین شرکت ها و مکان هایی که شرکت های پخش به آنان سرویس می دهند مانند فروشگاه های زنجیره ای ، خرده فروشان و غیره اقدامات خود را معطوف کرده ایم واز سوی دیگر تعامل با مجموعه هایی که ارائه کننده خدمات به شرکت های پخش می باشند مانند بانک ها ، شرکت های تولید کننده خودرو ، تجهیزات انبار و نگهداشت محصولات و شرکت های نرم افزاری در دستور کار قرارداده ایم .

وی کنار هم قرار گرفتن مجموعه ها را موجب افزایش وجاهت، قدرت و توانمندی صنعت پخش برشمرد و گفت: رویکرد جدید موجب شد که ضمن شناساندن بیشتر صنعت پخش، اهمیت این بخش نمایان شود، به این معنا که مثلا وقتی مدیرعامل بانکی متوجه می شود که فقط گردش مالی بخش داروی ما ۲۸۰ هزار میلیارد تومان یا بخش غذا ۹۰۰ هزار میلیارد تومان است یا زمانی که مدیرعامل یک بانک دیگر متوجه می شود که ۱۲۰ هزارنفر به صورت مستقیم در این صنعت شاغل هستند و بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ تامین کننده را پوشش می دهد، همچنین ۱۰۰ درصد دارو و ۸۵ درصد کالاهای FMCG توسط این انجمن تحت پوشش قرار می گیرد، ضمن افزایش توجه به اهمیت این صنعت، شرکت ها و موسساتی که در این زنجیره حضور دارند بیش از گذشته جهت پشتیبانی و ایجاد ارزش افزوده تلاش نمایند.

کارگر در ادامه افزود: مشکل ما به طور کلی این است که صنعت پخش از ابتدا در ایران بر اساس روند دنیا ایجاد نشد. در همین حال قدمت صنعت پخش را اگر از حوزه نفت درنظر بگیریم، بالای ۱۰۰ سال می شود و اگر از توزیع کالاهای FMCG ( کالاهای تند گردش پر مصرف) در نظر بگیریم حدود ۶۰ سال است. این در حالی است که اساسا در دنیا، توزیع به خاطر اینکه قسمتی از زنجیره تولید (بدون دیدگاه کسب سود و درآمد )باشد، ایجاد نشده بلکه در دنیا یک کسب و کار مستقل و با هدف سود و منعفت می باشد.

صنعت پخش شقه شقه شده است

وی در خصوص چالش ها و مشکلات صنعت پخش در کشورمان عنوان کرد: صنعت پخش مانند بسیاری از صنایع دیگر چالش های درون سازمانی و چالش های برون سازمانی دارد؛ در مورد چالش های برون سازمانی، اولین موضوع جایگاه این صنعت در قانونگذاری است، به این معنا که در کشور ما صنعت پخش دارای جایگاه قانونی و یکپارچه نیست و قانونگذار بر خلاف فرایند جهانی به دلیل اینکه یک نظام یکپارچه ایجاد ننموده ، این صنعت را شقه شقه کرده و از همین رو بخش مرتبط با توزیع هر کالا را یک وزارتخانه بر عهده دارد.

رییس هیات مدیره انجمن صنعت پخش ایران چالش دیگر را وجود قوانین موازی دانست و تصریح کرد: متاسفانه زمانی که قوانین را کنار یکدیگر قرار می دهیم با تضاد منافع مواجه می شویم. موضوع بعدی وجود ناظرین متعدد است، زیرا قوانین متعدد موجب به وجودآمدن ناظرین متعدد می شود و این تعدد هم افزایی را از صنعت توزیع می گیرد .

کارگر در ادامه اضافه کرد: همچنین تمام بازیگرهای بزرگ پخش ایران که مربوط به هلدینگ های بزرگ هستند، توزیع برایشان بیشتر جنبه مرکز هزینه ( cost center ) را دارد نه مرکز سود (profit center)در صورتی که در دنیا این قسمت از زنجیره عرضه هم مانند سایر عوامل زنجیره عرضه دارای ماهیت سود آوری می باشد که این مساله موجب ایجاد مشکل بعدی یعنی عدم سرمایه گذاری در صنعت پخش گردیده است زیرا تولید کننده ( که مالکین این شرکت ها می باشند ) سرمایه گذاری را متمرکز در تولید نموده است .

تعدد شرکت های پخش به دلیل وابستگی به هلدینگ ها

وی در رابطه با اخرین وضعیت و جزییات سند راهبردی صنعت پخش که قرار بود امسال توسط انجمن صنعت پخش اجرایی شود، گفت: یکی از مشکلات درون سازمانی، تعدد شرکت های پخش است که این تعدد به دلیل وابسته بودن آنها به هلدینگ هاست؛ به این معنی که یک هلدینگ مشخص، کالای هلدینگ دیگر را توزیع نمی نماید که به خودی خود، موجب پایین آمدن بهره وری و سوداوری می شود. موضوع بعدی به روز نبودن تکنولوژی روز در بعضی مقاطع است؛ ما شاید از نظر نرم افزارها با دنیا ۱۰ درصد فاصله داشته باشیم اما از نظر سایر شاخص ها مانند اتوماسیون انبار داری ، ناوگان توزیع ، روش های نوین فروش و غیره در برخی از آنان دارای فاصله های چشمگیری هستیم و به لحاظ توزیع متفاوتیم، یکی از عوامل مهم این فاصله فقدان سرمایه گذاری است البته در این گونه موارد سرمایه گذاری در مقیاس کوچک هم جواب نمی دهد.

این فعال حوزه صنعت پخش در ادامه خاطرنشان کرد: از همین رو در سند راهبردی اولین کاری که انجام می دهیم، رفع موانع توسعه کسب و کار صنعت پخش است که برمی گردد به سازماندهی و قانونمند کردن این صنعت. البته خود این قانونمند نمودن هم بخش های متفاوتی دارد.

کارگر با بیان اینکه بیشتر بحث هلدینگ ها بر سر کالاهای FMCG است، اذعان داشت: صنعت پخش یک صنعت بسیار گسترده است اما مثلا در حوزه میوه صنعت توزیع در کشور ما در حد صفر است و در توزیع اقلام پر دوام هم اصلا ساختار توزیع وجود ندارد؛ بنابراین زمانی که می گوییم بهبود صنعت کسب و کار فقط اعضای انجمن خود را نمی بینیم. یعنی اگر همین چیزی که هم اکنون در صنعت پخش کالاهای FMCG با تمام مشکلات وجود دارد، در همین حد در سایر فرآیند های توزیع مانند میوه ، سیمان ، آهن ،کود و سموم گیاهی لوازم خانگی وغیره مورد استفاده قرار دهیم بخش عظیمی از مشکلات این صنایع در قسمت توزیع و فروش برطرف خواهد گردید.

وی در ادامه افزود: در زمان نوسانات اقتصادی در مورد کالاهایی مانند FMCG ها و کالاهای بسته بندی محصولات نهایی کمترین مشکلات را برای دسترسی داریم، اما در مورد پیاز و سیب زمینی هر سال برخی مسایل تکرار می شود، زیرا اساسا ساختار توزیع وجود ندارد.

همچنین گاها جسته و گریخته می شنویم که فلان مقدار گندم در جایی گم شده است یا تفاوت قیمت هایی که در مورد یک محصول در نقاط مختلف کشور وجود دارد؛ تمام اینها مربوط به همین موضوع است. مشکلی که ما داریم این است که معمولا در ساختارها قوانین دستوری برای کسی که جلوی چشم است، اجرا می شود، اما مثلا به این موضوع توجه نمی شود که یک میوه از دست باغدار تا زمانی که به خیابان های تهران برسد، گاهی اوقات تا 20 برابر تفاوت قیمت دارد.

کارگر در خصوص دلایل عدم ورود شرکت های پخش به این عرصه بیان کرد: صنعت پخش یک ساختار 60 ساله دارد و یک سرمایه گذار، کار را از حالت خام تبدیل به یک محصول نهایی کرده و سپس عرضه کرده است؛ بنابراین بخش کشاورزی و دام و طیور هنوز مکانیزه نشده است. این در حالی است که در دنیا چهار سیستم حمل و نقل ریلی، دریایی، هوایی و زمینی وجود دارد، اما در هیچ کشوری سهم حمل و نقل جاده ای مانند ایران نیست. البته دلیلش این نیست که در ایران، حمل و نقل جاده ای توسعه یافته بلکه دلیلش این است که سایر سیستم های حمل و نقل توسعه نیافته است.

رییس هیات مدیره انجمن صنعت پخش ایران در رابطه با نگاه سند راهبردی به این موضوع گفت: در این سند به دولت این مساله را توجه داده ایم که اگر به سایر ساختارها که شامل کالاهای بادوام تا کم دوام است، توجه نشود و به همین صنعت 70 درصدی فشار بیاید که رشد نکند، تبعات خوبی نخواهد داشت؛ بنابراین اجازه داده شود که همین 70 درصد هم در سایر ساختار های عرضه محصولات فعالیت نماید و از این دانش استفاده شود. لازمه بعدی این موضوع به قسمت بعدی سند راهبردی برمی گردد که یکپارچه سازی این تفکر است. در واقع دولت باید شرایط را هموار کند و باید این را بخواهد که صنعت پخش وارد این عرصه شود.

کارگر با اشاره به اینکه چند سال پیش هشت مگاپروژه تعریف شد که یکی از این پروژه ها ایجاد شرکت لجستیک 3PL برای توزیع ۱۰درصد کالاهای FMCG بود، در این رابطه اظهار داشت: در کشورمان روزانه بین ۵ و نیم تا ۶ میلیون کارتن کالا در روز توزیع می شود؛ در همین راستا یکی از هشت پروژه مذکور اختصاص به این داشت که یک شرکت در گام اول فقط ۱۰ درصد این ظرفیت را پوشش دهد و ۵۰۰ هزار کارتن در روز را توزیع نماید. با قیمت های سال 1399 این پروژه به همکاری و هماهنگی 9 وزیر و دستگاه های مهم دیگر و 7.5 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز داشت تا اجرایی شود.

عدم ایجاد شرکت های لجستیکی به دلیل تراکم سرمایه گذاری

وی در خصوص دلایل ایجاد نشدن شرکت های لجستیکی یاداور شد: نخستین دلیل، تراکم سرمایه گذاری است. دومین دلیل هم این است که وقتی می خواهید این شرکت ها را ایجاد کنید باید تعدادی مارکت لیدردر اختیار بگیرید و طرح را به تولیدکنندگان و تامین کنندگان شاخص و مطرح ارایه دهید. آنها هم خواهند گفت که ما سازمان و ناوگان خودمان را داریم و چرا باید این را قبول کنیم. بنابراین دولت باید در اینجا وارد شود . حتی در طرح فوق پیش بینی عرضه از طریق سهام در بورس اوراق بهادار به دولت مردان پیشنهاد گردیده است.

او بیان داشت دوره بازگشت این سرمایه گذاری سه سال بوده است و این طرح باعث کاهش حداقل 1.5 درصد در هزینه های توزیع محصولات و بصورت کلی کاهش کل هزینه توزیع می گردید .

کارگر با بیان اینکه صنعت پخش به دو بخش مهم فروش و توزیع تسهیم می گردد و بخش مهم توزیع آن (که همان شرکتهای 3PL) می باشد که نیازمند حمایت است، تصریح کرد: بنابراین اگر دولت و ۹ وزارتخانه ای که اشاره نمودم ، ورود پیدا نکنند و زنجیره لازم در کنار یکدیگر قرار نگیرد و تنوع کالائی وجود نداشته باشد ، ایجاد این شرکت ها امکان پذیر نخواهد بود، زیرا مدیریت و مطلوبیت سودآوری زمانی ایجاد می گردد که کلیه عوامل ذکر شده کنار هم تجمیع گردند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا انجمن صنعت پخش و دست اندرکاران این بخش توانسته اند دولت و سرمایه گذاران بزرگ را برای ایجاد شرکت های 3PL مجاب نمایند ، گفت: همیشه برای این قبیل حرکت ها، یک ساختار کلی و یک ساختار جزئی وجود دارد؛ برای ایجاد این شرکت ها با قیمت های جاری مقیاس اولیه به میزان ۲۰ هزار میلیارد تومان مورد نیاز است و نمی توان برای آن مقیاس کوچک تری را در نظر گرفت.از سوی دیگر همانگونه که اعلام شد مشکل بعدی در تعدد زیاد دوایر و سازمانی است که باید کنار یکدیگر قرار بگیرند.

این فعال صنعت پخش با اشاره به اینکه برای سند جامع نظام توزیع بیش از هشت سال است که در حال کار با وزارت صمت هستیم، عنوان کرد: در این هشت سال به طور متوسط بیش از هفت وزیر را در این وزارتخانه دیده ام و اگر بررسی کنید کوتاه ترین مدت زمان حضور وزرا در این وزارتخانه بوده و مثلا اگر وزیری کار را ۱۵ درصد جلو برده است، وزیر بعدی که می آید از صفر هم شروع نمی کند و این مساله، به مرور فرسایش ایجاد می نماید. تورم، مشکلات اقتصادی و تعدد بازیگران متفاوت کالاهای FMCG از دیگر مشکلات موجود است.

کارگر در ادامه اضافه کرد: این موضوع که چرا شرکت های 3PL ایجاد نمی شود، به این دلیل است که سرمایه گذاری زیادی می خواهد و در مقابل کسی این کار را انجام نمی دهد تا این شرکت ها ایجاد شوند. شاید هم در آینده مانند انقلابی که در مورد ایجاد پلتفرم اسنپ به وجود آمد، اتفاق مشابه در مورد شرکت های 3PL هم رخ دهد. البته خواسته یا ناخواسته با توجه به روند فعلی و ساختارهایی که در صنعت پخش داریم، ناچار به ایجاد این شرکت ها خواهیم بود.

وی با بیان اینکه معمولا سازمان ها مرگی به نام مرگ دایناسوری دارند، تصریح کرد: زمانی که سازمان ها خیلی بزرگ می شوند، یک فرآیند معیوب یا اشتباه در آنها دیده نمی شود.بنابر این در زمانی که بیماری شدت می یابد از زمان تشخیص تا انهدام سازمان مدت بسیار کمی به طول خواهد انجامید لذا صنعت پخش و یا سایر صنایع از این امر مستثنی نخواهد بود البته فرآیند اصلاح این موضوع ، فقط به صنعت پخش برنمی گردد، بلکه مثلث دانشگاه، دولت و صنعت باید کنار یکدیگر قرار بگیرند؛ یعنی باید دولت سرمایه گذاری کند، دانشگاه حمایت علمی کند و اجرا را صنعت انجام دهد.تا خروجی موجب توسعه و افزایش بهره وری این صنعت گردد.

برای ایجاد 3plها نیاز به انقلاب داریم

رییس هیات مدیره انجمن صنعت پخش ایران با تاکید بر اینکه عدم ایجاد 3PL ها، ضریب رسیدن کشور ما به دنیا را کند می نماید ، اذعان داشت: یکی از روش های توسعه فروش شرکتهای 3PL توسعه فروش غیر حضوری ( مجازی ) است.

او افزود: هم اکنون خریدغیر حضوی از طریق پلتفرم هایی مانند دی جی کالا جهت محصولات FMCG در کشور زیر 2 درصد است. البته شاید این خودش 500 درصد رشد نسبت به زمان قبل از بیماری کرونا داشته است و شاید از 2 در هزار به 2 در 100 رسیده است؛ بنابراین چنانچه با این شیب جلو برویم، در پنج سال آینده این رقم به 15 یا 20 درصد برسد، ما امیدوارم با توسعه فروش آنلاین نیاز و حضور شرکت های 3PL بیش از گذشته نمایان گردد.

وی با اشاره به دولتی بودن اقتصاد در کشورمان و ضرورت حضور دولت در ایجاد شرکت های 3PL گفت: در حال حاضر نقطه سر به سر برای یک شرکت پخش که بخواهد بالای هزار میلیارد تومان فروش داشته باشد بین 13،۵ تا ۱۴ درصد در غذا و در دارو 9 تا 10 درصد است. در واقع بالای 60 درصد از کل این هزینه ها مرتبط با ساختار توزیع و انبارش شرکت ها می باشد . اگر کالاها حجیم و کم وزن باشند ممکن است این درصد هم افزایش یابد بنابراین سهم هزینه های انبار و توزیع رقم بزرگی در ساختار مالی شرکت های پخش دارا می باشند.

کارگر با بیان اینکه بهره وری در بعضی شرکت های پخش شاید تا 60 درصد باشد، خاطرنشان کرد: شرکت هایی داریم که می توانند با بهره وری بالای ۹۰ درصد توزیع نمایند ولی پخش های هلدینگی هستند که فقط اقدام به توزیع سبد خود می نمایند و یا پخش شخصی هستند بنابراین شرکت های تولیدی به آنان کالا جهت عرضه ارائه نمی کنند ، چون مارکت لیدرها پخش خود را دارند شرکتهای تولیدی متوسط هم عموما از طریق پخش های استانی فعالیت می نمایند ، کالاهایی هم که سهم بازار کمتری دارند بطور متوالی دنبال شرکت های توزیع می باشند و متاسفانه شرکت های پخش به دلیل نداشتن سهم بازارعلاقمند به توزیع کالاهای این شرکت ها نیستند. پس اگر خوشبینانه بگوییم بهره وری صنعت پخش ۷۰ درصد می باشد وبا سقف استاندارد جهانی 1۰ درصد تفاوت دارد لذا ارتقاء سطح بهره وری صنعت تا سطح جهانی باعث کاهش 2 تا 2.5 درصد در هزینه های توزیع خواهد گردید.

کارگر در پایان خاطر نشان نمود صنعت پخش کشور به دلیل وابستگی شدید کلیه صنایع کشور ( اعم از کشاورزی ،صنایع تبدیلی و غیره ) به این صنعت بیش از گذشته نیازمند توجه و پیشتیبانی سازمانها ، دولت و مجلس می باشد زیرا رشد این صنعت تاثیر هندسی در رشد ، کاهش هزینه و افزایش بهره وری سایر صنایع خواهد داشت.

برچسب ها: صنعت پخش سند راهبردی صنعت پخش سهراب کارگر خرده فروشی نظام توزیع انجمن ملی صنعت پخش

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز