سهم بخش صنعت از واردات 10ماهه

تیتر۲۰- آخرین آمارهای تفکیکی از واردات ایران در ۱۰‌ماهه نخست سال‌جاری تغییر قابل‌توجهی با ماه‌های قبلی را نشان نمی‌دهد. براساس آمارها، لیست ۱۰کشور اول از نظر ارزش واردات ثابت مانده و همچنان سه مبدا اصلی واردات کشور سهم عمده‌ای در تامین نیازهای وارداتی ایران دارند؛ امارات، چین و ترکیه، مجموعا بیش از ۷۰‌درصد از ارزش واردات ایران را به خود اختصاص داده‌اند و ۸۶‌درصد واردات ایران تنها از ۱۰ کشور تامین می‌شود. نکته حائزاهمیت دیگر آن است که در بین اقلام اصلی وارداتی، ارزش و وزن واردات برخی کالاهای اساسی همچون برنج، گندم و شکر کاهش قابل‌توجهی را نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته تجربه‌کرده که احتمالا به دلیل سیاست‌های حمایتی دولت از تولیدات داخلی کشاورزی بوده‌است.

افزایش قابل‌توجه در واردات طلا از دیگر تغییرات آمار سال‌جاری است. درحالی‌که در سال‌۱۴۰۱، واردات طلا رقمی نزدیک به صفر بوده، در سال‌جاری از نظر ارزش چهارمین کالای وارداتی ایران محسوب می‌شود. واردات بیش از ۱٫۵‌میلیارد دلاری طلا را می‌توان در راستای سیاست جدید دولت ارزیابی کرد. بر اساس این سیاست، امکان رفع تعهد ارزی صادرکنندگان به وسیله طلا امکان‌پذیر شد.

به‌طور کلی سیاست دولت، ثبات در قیمت کالاهای اساسی از طریق واردات است که با توجه به آمارهای تورم کالاهای خوراکی به‌نظر می‌رسد، در دستیابی به این مهم چندان توفیق نداشته‌است.

 نمای کلی واردات

آمار ۱۰‌ماهه سال‌۱۴۰۲، رشد ۱۱٫۶‌درصدی در ارزش و ۵٫۸‌درصدی در وزن واردات را نشان می‌دهد. در این مدت مجموعا ۳۲‌میلیون و ۶۸۳‌هزار ‌تن کالا به ارزش ۵۴‌میلیارد و ۳۵۹‌میلیون دلار وارد کشور شده، درحالی‌که این رقم برای ۱۰‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۱ معادل ۴۸‌میلیارد و ۷۱۴‌میلیون دلار محاسبه شده‌است. همچنین در مدت زمان مذکور ارزش هر واحد کالا ۵‌درصد رشد داشته و به رقم ۱۶۶۳دلار به ازای هر‌تن رسیده‌است.

بر اساس آمارها، سهم بخش صنعت از واردات ۱۰ماهه نخست امسال، ۶۷‌درصد، بخش کشاورزی ۲۰‌درصد، بخش صنعت و صنایع معدنی ۱۰‌درصد و سهم محصولات پتروشیمی و پایه نفتی معادل ۳‌درصد بوده‌است. در این مدت ۳۶‌میلیارد و ۲۱۶‌میلیون دلار کالاهای صنعتی، ۱۰‌میلیارد و ۹۲۲‌میلیون دلار محصولات کشاورزی و ۵‌میلیارد و ۵۸۷‌میلیون دلار کالاهای مربوط به معدن و صنایع معدنی وارد کشور شده‌است.

در بین بخش‌های مختلف محصولات پتروشیمی و پایه نفتی، با ۲۷‌درصد، بیشترین رشد در وزن واردات را تجربه‌کرده و از نظر ارزش، واردات کالاهای معدنی و صنایع معدنی با رشد ۴۶‌درصدی بیشترین افزایش نسبت به ۱۰‌ماهه ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد.

همچنین تا پایان دی ماه، ارزش هر‌تن کالای وارداتی در بخش صنعت و بخش معدن و صنایع معدنی به ترتیب ۹ و ۱۸‌درصد رشد و در بخش کشاورزی و بخش پتروشیمی و پایه نفتی به ترتیب ۱۰ و ۱۹‌درصد افت را نسبت به مدت مشابه سال‌قبل نشان می‌دهد.

 کالاهای عمده وارداتی

مجموع ارزش ۲۰ قلم اصلی وارداتی در ۱۰‌ماهه نخست سال‌جاری، سهمی در حدود ۳۵‌درصد از کل ارزش واردات دارد. ذرت دامی، تلفن‌های هوشمند و دانه سویای تراریخته، جایگاه‌های اول تا سوم را از نظر ارزش واردات به خود اختصاص داده‌اند. در مدت مذکور ۳‌میلیارد و ۱۹۵‌میلیون دلار ذرت دامی، ۲‌میلیارد و ۲۸۵‌میلیون دلار تلفن هوشمند و یک‌میلیارد و ۶۶۸‌میلیون دلار دانه سویای تراریخته وارد کشور شده‌است. پس از این اقلام، طلای خام با ارزش

 یک‌میلیارد و ۵۷۶‌میلیون دلار، «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل با ساخت داخل ۱۴ تا ۳۰‌درصد» با یک‌میلیارد و ۳۱۵‌میلیون دلار و برنج با یک‌میلیارد و ۶۰‌میلیون دلار در جایگاه‌های بعدی مهم‌ترین کالاهای وارداتی قرار می‌گیرند.

در بین ۲۰ قلم اول وارداتی، «تراکتور با موتور پیستونی» با ۱۹۲‌درصد، «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل با ساخت داخل ۱۴ تا ۳۰‌درصد» با ۱۰۶‌درصد، «موتورسیکلت با ساخت داخل ۲۰ تا ۴۰‌درصد» با ۸۵‌درصد و «قطعات منفصله برای تولید وانت با تولید داخل ۶۱‌درصد و بیشتر» با ۸۰‌درصد، بیشترین رشد در ارزش واردات را تجربه کرده‌اند. در این بین باید واردات طلا را نیز درنظر گرفت که در سال‌۱۴۰۱ رقم ناچیزی بوده، اما در سال‌جاری رشد قابل‌توجهی داشته‌است.

در مقابل، در بین ۲۰ قلم اصلی، شکر با ۵۰‌درصد، برنج با ۴۴‌درصد و گندم معمولی با ۳۶‌درصد، بیشترین افت در ارزش واردات را تجربه کرده‌اند.

 مبادی اصلی وارداتی

جزئیات 

آمارها نشان می‌دهد که همچون ماه‌های گذشته، رنکینگ مبادی اصلی وارداتی ایران در پایان دی ماه تغییری را شاهد نبوده‌است. بر این اساس، همچنان امارات مهم‌ترین مبدا واردات ایران محسوب می‌شود و چین، ترکیه، آلمان و هند در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

روسیه، انگلستان، هلند و سوئیس و عمان نیز دیگر مبادی وارداتی مهم برای ایران هستند. تا پایان دهمین ماه سال‌جاری ۱۱‌میلیون و ۱۶۰‌هزار‌تن کالا به ارزش ۱۷‌میلیارد و ۷۱‌میلیون دلار کالا از مبدا امارات وارد کشور شده که بیانگر سهم ۳۱٫۴‌درصدی این کشور از واردات ایران است. در ۱۰ ماه نخست امسال واردات از امارات، از نظر وزنی یک‌درصد و از نظر ارزشی ۱۴‌درصد نسبت به سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

همچنین در مدت مذکور، ۴‌میلیون و ۶۹۱‌هزار‌تن کالا به ارزش ۱۵‌میلیارد و ۲۱۰‌میلیون دلار از چین به مقصد ایران ارسال شده‌است؛ به این ترتیب چین سهم ۲۸‌درصدی از کل ارزش واردات ایران دارد.

 ترکیه، سومین مبدا مهم وارداتی ایران، با صادرات ۳‌میلیون و ۵۴۶‌هزار‌ تن کالا به ارزش ۶‌میلیارد و ۲۸‌میلیون دلار، سهم ۱۱٫۱‌درصدی در واردات ایران دارد.

آمارها نشان می‌دهد که وزن واردات از چین و ترکیه به ترتیب ۲۹ و ۱۷‌درصد و ارزش واردات از این دو کشور به ترتیب ۲۰ و ۱۹‌درصد رشد داشته‌است، در نتیجه مجموعا بیش از ۷۰‌درصد ارزش کالاهای وارداتی ایران از مبدا سه کشور امارات، چین و ترکیه، وارد کشور شده‌است.

مانند ماه‌های گذشته، در لیست ۱۰مبدا اصلی وارداتی ایران، نام ۴کشور اروپایی مشاهده می‌شود. در بین این کشورها آلمان با صادرات یک‌میلیارد و ۷۴۶‌میلیون دلار کالا به ایران، سهم بیشتری در واردات ایران دارد، پس از آلمان، انگلستان با ۹۴۳‌میلیون دلار، هلند با ۸۹۳‌میلیون دلار و سوئیس با ۸۵۶‌میلیون دلار صادرات به ایران، دیگر مبادی اروپایی مهم برای ایران محسوب می‌شوند. در بین ۱۰مبدا اصلی، واردات ایران از ۷ مبدا از نظر ارزشی رشد داشته‌است. همچنین ارزش واردات از انگلستان در ۱۰ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته تغییری نداشته و ارزش واردات از هند و سوئیس به ترتیب ۳۳ و ۱۶‌درصد افت کرده‌است.

اقلام وارداتی از کشورها

بررسی آمار اقلام وارداتی از مبادی اصلی، بیانگر نکات مهمی است؛ به‌طور کلی سهم یک کالا از مجموع ارزش واردات از کشورها قابل‌توجه است. آمار واردات از امارات سهم ۲۲‌درصدی کالاهای «صنایع برق و الکترونیک» و آمار واردات از چین سهم ۳۳‌درصدی «خودرو و نیروی‌محرکه» را نشان می‌دهد.

اقلام وارداتی از ترکیه تنوع بیشتری دارد؛ از مجموع ارزش واردات ایران از ترکیه، ۱۴‌درصد مربوط به صنایع غذایی، ۱۳‌درصد مربوط به «خودرو و نیروی‌محرکه»، ۹‌درصد «سنگ‌ها و فلزات گرانبها و نیمه گرانبها» و ۸‌درصد در رابطه با واردات غلات بوده‌است.

 واردات از آلمان، مهم‌ترین شریک اروپایی ایران، بیشتر شامل ماشین‌آلات و تجهیزات می‌شود؛ ۴۰‌درصد واردات از این کشور مربوط به این بخش است و «خودرو و نیروی‌محرکه» و «صنایع برق و الکترونیک» به ترتیب سهمی ۹ و ۸‌درصدی در ارزش واردات دارند.

 غلات، کالای اصلی وارداتی ایران از سه کشور است. سهم غلات در ارزش واردات ایران از هند ۴۳‌درصد، از روسیه ۶۳‌درصد و از انگلستان ۶۴‌درصد محاسبه شده‌است.

در نهایت با تحلیل داده‌های تجارت در ۱۰‌ماهه نخست جاری می‌توان گفت که با تقریب خوبی، هیچ تحولی در واردات ایران رقم نخورده است. به‌رغم تبلیغات گسترده، کشور جدیدی به لیست مبادی اصلی وارداتی اضافه نشده و در مقایسه با مدت مشابه سال‌گذشته، افزایش قابل‌توجهی را در وزن و ارزش واردات را شاهد نبودیم. مانند سال‌قبل همچنان تمرکز اصلی در واردات،

مواد غذایی، کالاهای مرتبط با خودرو و تلفن‌هوشمند است، در نتیجه به‌نظر می‌رسد حفظ وضع موجود دغدغه اصلی سیاستگذاران در بخش تجارت است./دنیای اقتصاد