ابر پروژه «فولاد مبارکه»، از تامین نیاز تا حفظ محیط زیست

تیتر20- صنعت فولاد براساس در اختیار داشتن برخی ظرفیت ها به سراغ هدف گذاری هایی رفت که حرکت در این مسیر باعث شد تا در دهه نود این صنعت که تا قبل از این وارد کننده بوده به صادرکننده تبدیل شده و رفته رفته سهم خود در ارزآوری غیرنفتی برای کشور را افزایش دهد. 

در اختیار داشتن ذخایر سنگ آهن؛ انرژی ارزان در کنار نیروی انسانی باعث شد تا صنعت فولاد به سمت توسعه حداکثری پیش برود. هرچند در هدف گذاری تولید 55  میلیون تن فولاد اما و اگرهای بسیاری وجود داشت اما این برنامه در دستور کار فولادی ها قرار گرفت تا طبق آن افزایش ظرفیت و طرح های جدید را اجرایی کنند.

 
در حالی صنعت فولاد به سراغ نصب ظرفیتی به میزان 55  میلیون تن می رفت که باید به موازات آن توسعه در سایر حوزه ها از جمله انرژی که برای فولادی ها نقشی همچون ماده اولیه را دارد، اجرایی می شد. 

این اتفاق در آغاز دهه 1400 توانست گریبان گیر فولادی ها شده و برنامه های آنها را تحت تاثیر قرار دهد. مصرف گاز صنعت فولاد ۴ تا ۶ درصد انرژی مصرفی در کل کشور و مصرف برق آن تقریبا بین 6 تا 7  درصد است.

 این آمار نشان می دهد میزان مصرف انرژی در صنعت فولاد در حوزه برق و گاز عدد بزرگی نیست اما کمبود در این دو بخش و تامین نیاز بخش خانگی باعث شده تا واحدهای فولادی در تابستان با قطعی برق و در زمستان با قطعی گاز همراه شوند.

 البته  میزان مصرف گاز در صنعت فولاد با ورود واحدهای جدید و افزایش ظرفیت های تولید سال به سال رو به افزایش است. به نحوی که بررسی روند مصارف گاز در صنایع فولاد از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ بیانگر رشد سالانه حدود ۱۳.۷ درصد است. با توجه به طرح ‌های در حال اجرا از سوی صنایع فولاد، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۴ به‌طور میانگین سالانه بیش از پنج درصد مصرف گاز صنایع فولاد افزایش یابد، سهم فرآیند تولید آهن اسفنجی از مجموع افزایش مصارف گاز تا سال ۱۴۰۴ حدود ۸۳ درصد خواهد شد. 

البته نباید از این نکته غافل بود که تولیدکنندگان فولاد به سمت استفاده از روش هایی رفته اند که بتوانند میزان مصرف انرژی خود را کاهش دهند. از سویی دیگر تولیدکنندگان فولاد به دلیل عدم اصلاح الگوی مصرف در شبکه خانگی متضرر می شوند.

 
در بخش برق نیز شرایط به همین صورت است. در سال 1401 و به طور کلی میزان تأمین برق صنایع بر اساس آنچه که شرکت توانیر اعلام کرده، ۴.۱ درصد افزایش یافت و به طور مشخص در بازه زمانی اجرای طرح مدیریت مصرف برق در فصل گرم سال1401 نیز میزان تأمین برق صنایع بزرگی، چون صنایع فولادی و سایر صنایع فلزی به ترتیب ۸ درصد و ۲۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ افزایش یافت. اما صنعت فولاد  رو به توسعه بوده و این میزان مصرف می تواند افزایش پیدا کند. 

در بحث گاز شرایط به صورتی است که نمی توان چندان شاهد ورود فولادی ها در توسعه میادین گازی بود. اما در حوزه برق فولادی ها برای احداث نیروگاه ها وارد و سرمایه گذاری های خوبی انجام داده اند.البته مهمترین اتفاق استفاده از ظرفیت انرژی خورشیدی توسط فولادی هاست که به سراغ احداث نیروگاه های خورشیدی رفته اند. 

در این بین فولاد مبارکه به عنوان بزگترین هلدینگ فولادی کشور در تلاش است تا بتواند با سرمایه گذاری نیاز خود در حوزه انرژی را تامین کند. در همین زمینه 17  پروژه در دستور کار این مجموعه است که عمدتا در حوزه ارتقای ظرفیت تولید و تامین انرژی است. این موضوع نشان می دهد که فولاد مبارکه در زمینه تامین انرژی از رقبا خود پیشه گرفته است و تلاش می کند تا کمبود انرژی ضرری به برنامه های تولیدی آن وارد نکند.

 
اما در این میان فولاد مبارکه از ظرفیت کشور در بحث نیروگاه های خورشیدی نیز استفاده کرده است تا قدمی بزرگ در زمینه انرژی های پاک بردارد. ابر پروژه نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی در حال حاضر با پیشرفت های خوبی همراه است و بهره برداری از آن در زمینه تامین برق مورد نیاز بسیار مهم است.

 
این مجموعه در تلاش است تا نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه را به نمونه ‌ای ممتاز از نحوه اجرای پروژه ‌های خورشیدی در مقیاس بزرگ با دقت و آگاهی زیست ‌محیطی تبدیل کند .

 فولاد مبارکه تنها به دلیل تامین نیاز برقی خود به سمت احداث این نیروگاه نرفته است، بلکه در مورد ایجاد تأثیر مثبت پایدار بر محیط‌زیست و جوامع محلی است. با استفاده از انرژی خورشیدی در چنین مقیاس بزرگی، هدف ما کاهش قابل توجه انتشار آلودگی ‌ها، گازهای گلخانه ‌ای و کربن است که به تلاش ‌های گسترده‌ تر ایران در مبارزه با تغییرات اقلیمی کمک می‌ کند. 

 از سویی دیگر فولاد مبارکه سعی بر آن داشته تا از موقعیت جغرافیایی خود نیز استفاده کند. در حال حاضر نیز 120 مگاوات اولیه شاهد نصب پنل ها است و پیشرفت اجرای آن خوب است. 

فولاد مبارکه با بهره برداری از این پروژه علاوه بر آنکه گامی مهم در حوزه محیط زیست بر می دارد می تواند فرصت های شغلی بسیاری را ایجاد کند که در رشد اقتصادی منطقه بسیار موثر است.

توسعه پروژه های نیروگاه های خورشیدی در ادامه می تواند بر توان صادراتی این مجموعه و همچنین تحقق هدف کربن صفر موثر باشد. در ادامه مسیر نیز هرچند قرار است کسری برق فولادی ها تا سال 1405  برطرف شود اما فولاد مبارکه در این زمینه می تواند به خودکفایی نزدیک شده و حتی در ادامه با احداث نیروگاه های دیگر شاهد درآمدزایی از محل فروش برق باشد. 

از سویی دیگر این پروژه حاکی از توانمندی فولاد مبارکه در اجرای پروژه هایی در حوزه تامین انرژی است که از نظر تامین مالی و همچنین تامین تجهیزات و اجرا توانمند بوده و می تواند با سیار شرکت های فولادی وارد همکاری و اجرای پروژه هایی در این زمینه شود. بهره برداری از این پروژه نقطه درخشان دیگری در کارنامه فولاد مبارکه خواهد بود که توسعه صنعتی و حفظ محیط زیست را در کنار یکدیگر قرار می دهد.