فولاد مبارکه در شاهراه توسعه کشور/ فولاد مبارکه منشا پویایی ۵ هزار واحد تولیدی

تیتر 20- شرکت فولاد مبارکه در دی ماه 1371  کار خود را در راستای افزایش تولید فولاد در جهت تامین نیاز داخلی آغاز کرد. صنعت فولاد کشور که پیش از دهه 90  یک واردکننده محسوب می شد، با افزایش واحدهای تولیدی و همچنین اجرای توسعه هایی از سوی مجموعه فولاد مبارکه و ایجاد شرکت هایی در زیرمجموعه خود و با برنامه ریزی های صورت گرفته توانست در ابتدای دهه 90  به صادرکننده فولاد تبدیل و امروز در میان 10  تولیدکننده برتر جهان قرار بگیرد. 

این موضوع باعث شد تا صنعت فولاد تولید 55  میلیون تنی را در چشم انداز 1404  در دستور کار قرار دهد و امروز در آستانه رسیدن به این چشم انداز، صنعت فولاد تنها صنعتی است که توانسته این برنامه را محقق کند. اما در آن سوی ماجرا زیرساخت ها به موازات صنعت فولاد توسعه پیدا نکردند و همین موضوع کار فولادی ها را سخت کرد.

 
در همین راستا فولاد مبارکه برنامه افزایش تولید و توسعه همه جانبه را در دستور کار خود قرار داد. یکی از اقدامات مهم این مجموعه ورود به بخش بالادست و سرمایه گذاری در معادن بود که منجر به تامین پایدار مواد اولیه می شد. از سویی دیگر توسعه سبد محصولات نیز در دستور کار قرار گرفت تا درآمدهای مبارکه با افزایش همراه شود. طرح های مهمی هم همچون نورد گرم دو به مرحله اجرا رسید که با بهره برداری از آن، فولاد مبارکه کشور را در تامین ورق بی نیاز می کند. امروز بخش زیادی از نیاز خودروسازان نیاز به ورق های خودرویی را از طریق واردات تامین می کنند که تاثیر مستقیم بر قیمت تمام شده خودرو دارد. 

درنتیجه فولاد مبارکه تا به این لحظه یکی از بازیگران اصلی در توسعه صنایع پایین دستی محسوب می شود. همین نقش باعث شده تا فولاد مبارکه خود نیز بر فعالیت هایش حساس شده و سعی بر آن دارد تا جایگاه خود را بیش از پیش تقویت کند.

امروز نگاهی به کارنامه سال گذشته این مجموعه نشان می دهد که فولاد مبارکه در سخت ترین شرایط  توانسته علاوه بر تولید طبق برنامه، موفق به رکوردزنی هم شود.
سال گذشته این مجموعه در تولید فولاد خام با تولید 7 میلیون و 335 هزار تن  در ناحیه فولاد سازی و ریخته گری مدام، موفق به رکوردشکنی شد. اما این رکوردها در چه شرایطی به ثبت رسید؟

فولاد مبارکه در سال 1402 با شدیدترین محدودیت ها در حوزه انرژی همراه بود.  کمبود برق سبب شده تا تولید فولاد در این مجموعه در مرداده ماه  سال گذشته نسبت به اردیبهشت‌ماه همان سال ۵۴درصد کاهش داشته باشد. اما در چنین شرایطی فولاد مبارکه موفق به ثبت رکوردهایی در تولید خود شد.

فولاد مبارکه در چنین شرایط سختی از نظر زیر ساخت‌ ها توانسته ۳۲.۲ درصد از سهم کشور در تولید فولاد خام را از آن خود کند. این به معنای آن است که بیش از ۱/۳ تولید فولاد کشور در این مجموعه تولید می شود و این مجموعه سهم بسزایی در توسعه کشور در حوزه های مختلف دارد. 

اما چطور مبارکه به این سهم دست پیدا کرده است؟ 
برنامه ریزی کارشناسی در افزایش تولید و همچنین تامین پایدار مواد اولیه از اصلی ترین دلایل برای دستیابی به این درصد بود. فولاد مبارکه رفته رفته با توسعه واحدهای زیر مجموعه خود توانست به سهم ۳۲ درصدی در تولید فولاد کشور دست پیدا کند. این مجموعه امروز ۵ هزار کارخانه و کارخانه وابسته در بالادست و پایین دست دارد که باعث شده هدف گذاری های مبارکه با وجود سخت ترین شرایط محقق شود.

 
در واقع رسیدن به چنین سهمی باعث شد تا فولاد مبارکه شرکت های وابسته به خود را در بخش های مرتبط با صنعت فولاد از مجموعه های معدنی و اکتشافی گرفته تا شرکت های دانش بنیانی را تشکیل داده و سیاست های این مجموعه ها در راستای تحقق هدف تعالی مبارکه تدوین می شود.

اما بخش دیگری که باعث شد فولاد مبارکه در سخت ترین شرایط ها در سال ۱۴۰۲ موفق به رکورد زنی در تولید شود بحث تامین قطعات و تجهیزات بوده است.

 
تاسیس شرکت پشتیبانی و توسعه فناوری و نوآوری فولاد مبارکه برای سرمایه گذاری خطر پذیر در شرکت های دانش بنیان، که در حال حاضر ۳۶ طرح بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان قرارداد منعقد شده است و در ۱۵ دانشگاه گرنت تحقیقاتی دارد از اتفاقاتی است که در راستای تامین نیازهای این مجموعه در دستور کار قرار گرفته است.

این موضوع باعث شده تا فولاد مبارکه به میزان ۹۵ درصد در تامین و تولید قطعات خودکفا شود. این اتفاق نقش بسزایی در کاهش قیمت تمام شده و افزایش بهره وری خواهد داشت.  با چنین مواردی فولاد مبارکه در سال گذشته موفق به ارز آوری۶ میلیارد دلاری شد که بی شک بخشی از این ارز آوری راهی طرح های توسعه می شود. البته در حال حاضر سیاست بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز حاصل از صادرات فولادی ها به سامانه نیما می تواند تامین سرمایه برای طرح های جدید را تحت تاثیر قرار دهد اما با وجود چنین شرایطی امروز طرح های توسعه ای فولاد مبارکه در حال اجرا است.

اما اگر بخواهیم از منظر دیگری به فعالیت های فولاد مبارکه بپردازیم خواهیم دید امروز این مجموعه موفق به خلق ارزش در زنجیره فولاد است. تامین ورق مورد نیاز برای صنایعی همچون خودروسازان و لوازم خانگی و... حاکی از ارزش آفرینی در این مجموعه است که از حلقه ابتدایی یعنی معدن به جایی رسیده است که برای کشور ارز آوری داشته است. فولاد مبارکه در زمینه خلق ارزش موفق به کسب رتبه دوم کشوری شده است که نشان می دهد جایگاه مهمی در اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است. 
فولاد مبارکه با ایجاد چنین جایگاهی برای خود موفق شد تا در بین برترین تولیدکنندگان جهان قرار بگیرد. رسیدن به چنین جایگاهی برای توسعه فولاد مبارکه به ویژه در شرایط تحریمی بسیار مهم است و می تواند میزان ارز آوری این مجموعه را افزایش دهد. 

اما همانطور که اشاره شد فولاد مبارکه در سالی با شدیدترین محدودیت ها موفق به کسب رکوردهای تولیدی شده است. در شرایطی که صنعت فولاد با محدودیت های شدید در انرژی همراه است برخی سیاست گذاری ها مانند وضع عوارض صادراتی، بازگشت ارز به نرخ نیما و… دست به دست هم می دهد تا آهنگ توسعه در این مجموعه ها کم شود، در حالی که مجموعه ای همچون فولاد مبارکه برنامه پر قدرتی برای توسعه حداکثری دارد تا همچنان در جایگاه پرچمداری صنعت فولاد بماند.