تراز مثبت؛ همگرایی سه نیروی سودساز در بانک ملت

تیتر 20- بانک ملت در شش‌ماهه نخست سال جاری، تراز عملیاتی مثبت چشمگیر یعنی حدود ۶۸ همت ثبت کرد. این رقم، علاوه بر اینکه رتبه نخست بانک‌های بورسی را برای این بانک به‌‌دنبال داشته، نشانه توانمندی در حوزه درآمدهای عملیاتی و مدیریت منابع است.

موفقیت بانک ملت، همچنین با درآمد عملیاتی حدود ۱۴۳ همت و پرداخت سود ۷۵ همت به سپرده‌های سرمایه‌گذاری همراه بوده است. تحلیل این ارقام نشان می‌دهد تراز مثبت بانک ملت، فقط نتیجه رشد درآمد نبوده، بلکه متغیرهای اقتصادی مهمی مانند مدیریت هوشمند منابع، رشد تسهیلات و بهره‌وری از ابزارهای درآمدی متنوع، در این دستاورد سهیم بوده‌اند.

تراز عملیاتی مثبت، به‌ویژه در نظام بانکی ایران که چالش‌های رقابتی و هزینه‌ای فراوانی دارد، شاخصی کلیدی در زمینه کارآیی بانک محسوب می‌شود. این امر بدین معناست که بانک ملت، علاوه بر تأمین منابع و مدیریت هزینه‌های عملیاتی، سودآوری را از مسیر اصلی فعالیت‌های بانکی کسب کرده است.
رشد تسهیلات، موتور اصلی درآمد
یکی از مهم‌ترین عوامل ثبت تراز عملیاتی مثبت، رشد تسهیلات اعطایی بانک ملت است. مانده تسهیلات تا پایان شهریورماه امسال، به بیش از 2.716 همت رسیده که نسبت به سال قبل، تقریباً رشد ۷۰ درصدی داشته است. بیشترین سهم از این تسهیلات به تسهیلات ارزی با حدود ۱,۴۵۹ همت و پس از آن، تسهیلات مرابحه با حدود ۶۰۹ هزار میلیارد تومان اختصاص دارد.

بررسی عملکرد درآمدی نشان می‌دهد تسهیلات مرابحه با ایجاد درآمد 60 هزار میلیارد تومانی، بیشترین سهم درآمدی را داشته و تسهیلات ارزی و سلف، در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند. این ترکیب درآمدی، بیانگر توان بانک در مدیریت متوازن پرتفوی اعتباری و جلوگیری از تمرکز بیش از حد روی یکی از انواع تسهیلات است.

رشد تسهیلات، ضمن افزایش درآمد بانک، به بهبود نقدینگی و جریان‌های عملیاتی کمک کرده است. تسهیلات ارزی با بیشترین سهم مانده، به معنای توانایی بانک در تعامل با منابع ارزی و مدیریت عملیات بین‌المللی و صادراتی مشتریان بزرگ است که عامل مهمی در کاهش ریسک اعتباری و افزایش بهره‌وری تسهیلات محسوب می‌شود.

مدیریت منابع و سپرده‌ها، ستون تراز مثبت
عامل دیگر، مدیریت منابع و سپرده‌هاست. بانک ملت موفق شده سپرده‌های خود را به بیش از 1.731 هزار میلیارد تومان برساند که نسبت به سال گذشته، رشد 56 درصدی داشته است. در این میان، سپرده‌های جاری ریالی با بیش از 439 هزار میلیارد تومان مانده، بیشترین سهم را دارند و نشان‌دهنده قدرت نقدینگی و انعطاف عملیاتی بانک هستند.

رشد سپرده‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت نیز بدین معناست که بانک در زمینه حفظ و جذب منابع با سررسیدهای متنوع، موفق عمل کرده است. در این میان، پرداخت سود ۷۵ همتی به سپرده‌های سرمایه‌گذاری، نشانه ایجاد توازن بین جذب منابع و رضایت سپرده‌گذاران است و سهم بسزایی در تثبیت تراز عملیاتی مثبت داشته است. 

این داده‌ها نشان می‌دهد بانک ملت، ترکیبی از منابع بهینه با هزینه مالی کنترل‌شده را مدنظر قرار داده و با این رویکرد، علاوه بر افزایش درآمد، برنامه‌ریزی عملیاتی و استراتژیک را با ثبات بیشتر پی‌ریزی کرده و فشار نقدینگی کوتاه‌مدت را مدیریت کرده است.

تنوع درآمدی؛ کاهش ریسک و افزایش انعطاف
یکی دیگر از ویژگی‌های بانک ملت که تراز عملیاتی مثبت این بانک را میسر ساخته، تنوع درآمدی است. بانک، علاوه بر درآمد ناشی از تسهیلات، از محل کارمزد، اوراق بدهی، سپرده‌گذاری و سرمایه‌گذاری‌ها نیز درآمد کسب کرده است.

این تنوع درآمدی نشان می‌دهد بانک ملت از سرفصل‌هایی به جز تسهیلات، برای افزایش تراز عملیاتی بهره‌مند شده است. این رویکرد، علاوه بر کاهش ریسک وابستگی به صرفاً یک منبع، انعطاف عملیاتی بانک را در مواجهه با نوسانات اقتصادی افزایش داده است. به عبارتی، حتی اگر یک بخش فعالیت‌های بانکی تحت فشار بازار قرار گیرد، بانک، توانایی حفظ تراز عملیاتی مثبت را دارد.

بهره‌وری عملیاتی؛ همگرایی درآمد و تسهیلات
رشد همزمان درآمدهای عملیاتی و تسهیلات اعطایی، بیانگر ارتقای بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها و تسهیلات است. درآمد ناشی از تسهیلات با رشد ۷۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، مؤید بهبود کارآیی عملیاتی و سیاست‌گذاری‌ هوشمندانه بانک در حوزه اعتبارات است.

همگرایی سه عامل کلید یعنی افزایش تسهیلات اعطایی، رشد منابع سپرده‌ و تنوع درآمدی، بانک ملت را در موقعیتی قرار داده که علاوه بر دستیابی به سودآوری، ریسک عملیاتی و اعتباری را نیز مدیریت کند و از فرصت‌های بازار به‌شکل بهینه بهره‌برداری نماید.

پیامدها و قابلیت‌های موردنیاز بانک‌ها
ثبت تراز عملیاتی مثبت، فراتر از توفیق در ارقام کمی، نشانه بلوغ بانک ملت در مدیریت چرخه منابع و مصارف است. بانک‌هایی که هدف آنها ثبت تراز مثبت است، باید قابلیت‌هایی مانند تحلیل دقیق بازار تسهیلات، مدیریت ریسک اعتباری، توان جذب منابع متنوع و بهره‌گیری از درآمدهایی غیر از حوزه تسهیلات را داشته باشند. همچنین توانایی ارزیابی بازده هر سرفصل درآمدی و ترکیب بهینه سپرده‌ها و تسهیلات، از شاخص‌های کلیدی موفقیت در این عرصه است. 

تثبیت تراز عملیاتی مثبت، بانک ملت را در مسیر افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران، سهامداران و سپرده‌گذاران قرار می‌دهد و امکان برنامه‌ریزی برای رقابت پایدار، توسعه خدمات بانکی و نوآوری در محصولات مالی را فراهم می‌کند.