دلایل ضریب کاهندۀ کرک اسپرد برای بنزین با اکتان پایین‌تر

تیتر۲۰- اخیراً مجید عشقی، رئیس سازمان بورس از اصلاح دستورالعمل قیمت خوراک و فرآورده‌های پالایشی خبر داد.

وی با بیان اینکه "در جلسه عصر امروز سه اصلاح عمده در دستورالعمل نرخ خوراک پالایشگاه‌ها مورد بحث و تفاهم قرار گرفت و جزئیات دقیق‌تر آن توسط وزارت نفت اعلام خواهد شد."، گفت: به‌اختصار سه مورد اصلاح عبارت‌اند از:

1. زمان اجرای دستورالعمل جدید که قبلاً تاریخ اجرای آن از ابتدای سال در نظر گرفته شده بود به همان تاریخ ابلاغ تغییر یافت؛ بنابراین مقرر شد محاسبات مدنظر از ابتدای سال تا 23 بهمن ماه سال گذشته طبق دستورالعمل 1401 انجام شود.

2. میزان عدم‌النفع شرکت‌های پالایشی ناشی از برنامه تولید ابلاغی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که با توجه به شرایط ویژه کشور و کاهش ناترازی بنزین تدوین شده است و به همین دلیل امکان به‌کارگیری حداکثر ظرفیت تولید محصولات با کیفیت بالاتر را از پالایشگاه‌ها سلب می‌کند، محاسبه و در حساب شرکت‌های پالایشی منظور شود.

3. همچنین مقرر شد تسویه بدهی‌های دولت به پالایشگاه‌ها از محل تخصیص خوراک آنها انجام شود.

رئیس سازمان بورس با ابراز اینکه این پیگیری‌ها باعث بهبود شرایط شرکت‌های پالایشی و کاهش نوسانات بازار می‌شود، اضافه کرد: جلوگیری از زیان تحمیل‌شده به پالایشگاه‌ها منجر به افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت پالایشی‌ها خواهد شد و امید می‌رود طرح‌های توسعه‌ای این صنعت با سرعت بیشتری به بهره‌برداری برسد که ارزش افزوده ناشی از آن نصیب سهامداران این صنعت و عموم مردم خواهد شد.

داستان اصلاح نرخ خوراک پالایشی‌ها چه بود؟

گفتنی است در 23 دی‌ماه 1402 ابلاغیه‌ای از وزارت نفت به پالایشگاه‌ها ارسال شد و بعد از ابلاغ این مصوبه اثرات آن روی پالایشگاه‌ها بررسی شد و نتیجه این بود که این دستورالعمل باعث کاهش سود شرکت‌های پالایشگاهی بعد از گذشت 10 ماه از سال می‌گردد.

طبق این دستورالعمل که  به شرکت‌های پالایشی در بهمن سال 1402 ابلاغ شد، دو تغییر عمده در قیمت خرید بنزین از پالایشگاه اعمال شده است؛ اول اینکه مرجع از سنگاپور به خلیج فارس تغییر پیدا کرده است که فوب خلیج فارس حدود 5 دلار پایین‌تر است و دوم جریمه با کاهش اکتان خریداری‌شده نسبت به اکتان92 بیشتر شده است.

ضرایب کاهنده کرک اسپرد برای بنزینهای کم‌کیفیت با اکتان87 نیز بزرگتر شده و این دومین عامل افت کرک اسپرد پالایشگاه‌ها است. از سوی دیگر ضریب کاهنده کرک اسپرد برای گازوییل‌های سولفور بالا و کم‌کیفیت پالایشگاه‌ها اعمال می‌شود که عامل افت کرک اسپرد گازوییل پالایشگاه‌ها است. لازم به ذکر است که تاریخ اعمال دستورالعمل از ابتدای فروردین 1402 تا پایان سال 1404 معتبر است و پالایشگاهها را مشمول کاهش کرک اسپرد و تعدیل منفی صورت‌های مالی قبلی می‌کند.

با توجه به دستورالعمل ابلاغی هر قدر پالایشگاهی بنزین با اکتان پایین بیشتری تولید کند از دستورالعمل منتشرشده تأثیر منفی بیشتری می‌پذیرد که بر این اساس می‌تواند بین 5 تا 30 درصد کاهش سود باشد، با این اوصاف قیمت‌گذاری به‌سمت کیفی‌سازی بنزین و گازوییل و بالا بردن استاندارد محصولات رفته است که همین مهم منجر به کاهش قیمت فروش فرآورده‌های نفتی و تعدیل منفی گزارشات پالایشگاهی‌ها می‌شود.

اصلاحات اخیر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

اولین نکته در خصوص اصلاح نرخ خوراک پالایشی‌ها، حذف بند عطف به ما سبق این دستورالعمل است، در واقع در حالی که دستورالعمل جدید پالایشی‌ها در بهمن ماه 1402 ابلاغ شد، اما قرار بود که از ابتدای سال 1402 اعمال شود، که هم‌اکنون در اصلاحیه اخیر از زمان ابلاغ (بهمن ماه) طبق این دستورالعمل نرخ خوراک مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

دومین نکته‌ای که در اصلاحیه به آن اشاره شده است، محاسبه و بازپرداخت عدم‌النفع شرکت‌های پالایشی در طول این مدت است.  برآوردهای اولیه در زمان ابلاغ دستورالعمل نشان می‌داد که تنها از این محل 6 شرکت پالایشگاهی حدود 26.5همت کاهش سود داشتند که کاهش سودآوری و حاشیه سود شرکت‌های پالایشی در سال جاری نیز می‌تواند مؤید این امر‌ باشد./تسنیم