تیتر۲۰- کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی به عنوان دو عامل مهم در سیاستگذاری پولی و اثرگذار بر تورم همواره مدنظر سیاستگذار پولی بوده است. از اینرو سیاستگذار با ابزارهای مختلف سعی در کنترل این دو متغیر براساس اهداف و برنامه های اقتصادی کشور داشته است.
سیاستگذار کنترل رشد نقدینگی را با اصلاح کمّی و کیفی ترازنامه بانکها، ضوابط کنترل مقداری ترازنامه (داراییها و بدهیها) بانکها را با هدف مدیریت خلق پول توسط بانکها دنبال نموده است و نرخ رشد نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهرماه سال 1400 به 31.1 درصد در پایان سال 1401 و 24.3 درصد در پایان سال 1402 و 28.1 در پایان آذر سال 1403 رسانده است.
همچنین سیاستگذار با برنامه های اعمالی رشد پایه پولی را از 45.5 درصد در فروردین ماه سال 1402 با 25.5 واحد درصد کاهش به 20 درصد در آذرماه سال 1403 رسانده است.
کنترل رشد نقدینگی و بازگشت به روند بلندمدت
در زمینه مسئله کنترل رشد نقدینگی (به عنوان یکی از مهمترین مولفه‌های بنیادین ایجاد کننده تورم)، سیاستگذار طی سالهای اخیر ضمن اصلاح کمّی و کیفی ترازنامه بانکها، ضوابط کنترل مقداری ترازنامه (داراییها و بدهیها) بانکها را با هدف مدیریت خلق پول توسط بانکها دنبال نموده، به طوریکه عملکرد متغیرهای نقدینگی و پایه پولی نشان میدهد که توفیقات خوبی در این زمینه کسب شده است.
کاهش نرخ رشد نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهرماه سال 1400 به 31.1 درصد در پایان سال 1401 و 24.3 درصد در پایان سال 1402 (که 0.7 واحد درصد پایینتر از نرخ رشد 25.0 درصدی هدف‌گذاری شده در برنامه پولی برای سال 1402 میباشد)، حاکی از تحقق برنامه پولی تنظیم شده و توفیق کامل بانک مرکزی در اجرای سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانکها در دوره اخیر است.
همچنین سیاستگذار پولی به‌منظور کنترل خلق پول بانکی و مدیریت رشد کل‌های پولی و نقدینگی در راستای کنترل تورم، برنامه پولی خود را برای سال 1403 با هدف‌گذاری رشد 23 درصدی نقدینگی (با دامنه مثبت و منفی 2 درصد) تدوین نمود و در این خصوص عملکرد رشد نقدینگی را به منظور تحقق هدف تعیین شده به صورت ماهانه مورد پایش قرار میدهد.
نرخ رشد نقدینگی در پایان آذر سال 1403 نسبت به پایان سال 1402 معادل 21.9 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل 28.1 درصد بوده است. دلیل عمده رشد نقدینگی در سال جاری پیگیری و حمایت بانک مرکزی از تقویت تامین مالی بنگاهها و خانوارها (از طریق آزادسازی بخشی از سپرده قانونی بانکها و موسسات اعتباری جهت پرداخت تسهیلات قرضالحسنه ازدواج و فرزندآوری)، کمک به تسهیل تامین مالی دولت (از طریق خرید مبالغ ارزی مربوط به کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی و خرید بخشی از اوراق دولت توسط شبکه بانکی) و همچنین تقویت ذخایر طلای بانک مرکزی بوده است.
رشد پایه پولی با 25.5 واحد درصد کاهش به 20 درصد رسید
بررسی روند تحولات رشد پایه پولی نیز بیانگر عملکرد مناسب سیاستگذار در دوره اخیر است، به طوری که رشد پایه پولی از 45.5 درصد در فروردین ماه سال 1402 با 25.5 واحد درصد کاهش به 20 درصد در آذرماه سال 1403 کاهش یافته است. نرخ رشد پایه پولی در پایان آذر سال 1403 نسبت به پایان سال 1402 معادل 11.4 درصد بوده است.
روند باثبات نرخ سود بازار بین‌بانکی براساس نرخ سیاستی و مدیریت نقدینگی
نرخ سود موزون بازار بین بانکی ریال در تاریخ 05/01/1403، در حدود 23.69 درصد بوده که در تاریخ 10/11/1403 به نرخ 23.98 درصد رسیده است. قابل مشاهده است در سال 1403 نیز همچون سالهای گذشته نرخ سود موزون بازار بین بانکی ریال در داخل دالان نرخ سود بوده است. روند باثبات نرخ سود بازار بین‌بانکی در ماه‌های اخیر عمدتاً تحت تاثیر مدیریت عملیات بازار باز توسط سیاستگذار جهت هدایت نرخ و مدیریت نقدینگی در این بازار بوده است. به منظور تنظیم نرخ سود در بازار بین بانکی حول نرخ سیاستی و مدیریت نقدینگی (ذخایر) بانکها، موضع بانک مرکزی در ماه‌های اخیر به صورت اجرای توافق بازخرید (ریپو) بوده است./تسنیم
ارسال نظرات 
موضوعات روز