رکود در معاملات پرداخت الکترونیک سامان/ بازدهی «سپ» پایین‌تر از صنعت پرداخت و تورم 

تیتر20 - پرداخت الکترونیک سامان کیش با نماد «سپ» از شرکت های بورسی فعال در صنعت پرداخت، با ارزش بازار بیش از 18 همت است. 
کمتر شرکت صنعت پرداخت و حاضر در قلمروی PSP (Payment Service Provider) یا همان ارائه دهنده خدمات پرداخت، مانند سپ، وجود دارد که در بیشتر زیراجزای صنعت پرداخت، مانندِ مبلغ تراکنش های بازار، تعداد پایانه های فروشگاهی فعال و سهم از مبلغ تراکنش های بازار (پایانه های فروشگاهی و ایترنتی) سهم بالایی را داشته باشد. 

برای نمونه، داده های شاپرک (شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت) نشان می دهند که در آذر سال 1403، بالاترین سهم از مبلغ تراکنش ها در کل بازار با 22.72 درصد، مربوط به پرداخت الکترونیک سامان است. 

این وضعیت به پرداخت الکترونیک سامان کمک کرده است تا نسبت ارزش بازارش به ارزش کل صنعت، بالاترین در کل صنعت باشد و به بیش از 46 درصد برسد. 

حتی جمع ارزش بازار شرکت های دوم، سوم و چهارم بازار به بیش از 17 هزار و 648 میلیارد تومان می رسد که بازهم کمتر از سپ است.

 
حال سپ در بورس 
با این وجود، سپ این روزها در بازار سرمایه آنچنان که باید مورد توجه معامله گران قرار نمی گیرد. فعالیت حقوقی بر روی این سهم پایین است و حمایت خرید قابل توجهی از سوی آن به چشم نمی خورد. خریداران و فروشندگان حقیقی، تقریبا در یک نقطه به لحاظ حجم معاملات، سر به سر هستند. 

البته در برخی روزها، زور خریداران بیشتر و در برخی روزها زور فروشندگان سپ می چربد تا رشد قیمت سهم، قرمز شود. برای نمونه در پایان معاملات روز 26 فروردین، در سمت خریدار و فروشنده، بازیگران حقیقی به نسبت مساوی (۵۰٪-۵۰٪) فعال بوده‌اند. 

با نگاهی به صف‌های خرید و فروش هم مشاهده می‌شود که حجم سهام عرضه شده برای فروش در قیمت‌های 1379 تا 1407 تومان، به مراتب بیشتر از حجم سهام در صف خرید در قیمت‌های 1374 و 1373 تومان است. 

از جانبی دیگر، درصد پوشش حجم مبنای معاملات در روز 26 فروردین به 1.77 درصد می رسید، به این معنا که حجم کل سهام معامله شده تنها ۱.۷۷ درصد از ۵.۲ میلیون سهم مورد نیاز (حجم مبنا) بوده است.

 
روز 27 فروردین، درصد پوشش حجم مبنای معاملات به 5.03 درصد (طبق داده های سهامیاب) رسیده است. این درصد نسبت به روز قبل (26 فروردین) افزایش داشته و تقریبا 3 برابر شده است. 

با این وجود، همچنان این درصد بسیار پایین است. در نتیجه، می توان گفت که معامله نماد سپ، رونق چندانی ندارد و با عدم وجود تقاضای موثر یا عرضه قابل توجه، و بی‌ رغبتی کلی بازار به معامله این سهم مواجه هستیم. 

شناوری پایین سپ 
اما مشکل اساسی این نماد که موجب کاهش رونق معاملات آن در شرایط موجود بازار شده، شناوری پایین آن است. ضریب شناوری سپ 3.87 درصد (طبق داده های کارگزاری آگاه) است. برخی منابع مانند «دیتا بورس» ضریب شناوری را 3 درصد اعلام کرده اند. 

با توجه به وجود 13 میلیارد سهم سپ؛ ضریب شناوری 3.87 درصد به این معنا است که 390 میلیون (ضریب شناوری 3) تا 503 میلیون و 100 هزار سهم (ضریب شناوری 3.8) می توانند در دست افراد حقیقی معامله شوند. 

در همین حال، در معاملات روز 27 فروردین، 261 هزار و 793 سهم سپ معامله شده است که بر همین اساس، 0.0671 درصد سهام شناور (با شناوری 3 درصد) یا 0.052 درصد سهام شناور (با شناوری 3.8 درصد) معامله شده اند. 

این در شرایطی است که نزدیک به 100 درصد سهام سپ در روز 27 فروردین از سوی اشخاص حقیقی معامله شده اند و حقوقی در عمل نقشی در این معاملات نداشته است. 

موضوع، از این جهت اهمیت دارد که 96.2 درصد سهام سپ (با شناوری 3.8 درصد) در دست مشتریان حقوقی است. همچنین 53.55 درصد سهام (بیش از 6 میلیارد و 961 میلیون سهم) در دست بانک سامان است. 

همچنین 31.49 درصد سهام (بیش از 4 میلیارد و 93 میلیون سهم) سپ در دست بانک رفاه کارگران است. این دو حقوقی بزرگ سپ که در مجموع بیش از 85 درصد سهام را در مالکیت دارند، باید در معاملات اشتیاق ایجاد کنند. 

بازدهی پایین سهم 
رکود در معاملات سپ وضعیتی را به وجود آورده است که بازدهی ماهیانه این نماد به منفی 0.58 درصد برسد؛ در حالی که بازدهی ماهیانه صنعت پرداخت 5.55 درصد است. 

همچنین بازدهی ماهیانه بازار بورس (منهای فرابورس) به 6.9 درصد می رسد. با توجه به اینکه تورم ماهیانه به حدود 3 تا 4 درصد می رسد، بازدهی ماهیانه منفی 0.58 این نماد، سیگنالی منفی برای بازار محسوب می شود. 

در صورت های مالی پرداخت الکترونیک سامان هم وضع سود پایه هر سهم و سود خالص هر سهم در بازه یک ساله منتهی به 30 آذر 1403 خوب نیست. 
بر این اساس سود پایه هر سهم 15 درصد عقب گرد و سود خالص هر سهم 23 درصد عقب گرد را از خود نشان می دهند. البته این به معنای انفعال شرکت در توزیع سود نیست. 

پرداخت الکترونیک سامان در سال مالی منتهی به 30 آذر 1403، مبلغ ۵۲ ریال (۲۰٫۳۹ درصد) از سود ۲۵۵ ریالی خود را توزیع کرده است. 

لزوم افزایش شناوری 
در مجموع، مالکان اصلی (حقوقی) سپ باید درصد بیشتری از سهام را شناور کنند تا شوقی در بازار ایجاد شود. برای نمونه یکی از رقبای سپ با 4 میلیارد سهم، 12 درصد شناوری (480 میلیون سهم) ایجاد کرده است. 

نوسانات شدیدتر قیمت در هر معامله نسبتا کوچک، یکی از عوارض شناوری پایین سپ است. از طرفی، امکان دستکاری قیمت به دلیل حجم معاملات کمتر هم وجود خواهد داشت که باید برطرف شود. 

البته اگر تقاضا برای سپ، در شرایطی که عرضه محدود است، بالا رود، می تواند بر رشد قیمت این سهم و ورود نقدینگی تاثیر بگذارد اما در کل شناوری پایین یک آسیب محسوب می شود.