راهبرد طلایی گروه مالی گردشگری در بازار هنر / کامل شدن پلتفرم فرهنگی-هنری توسط بازوی سرمایه گذاری بانک گردشگری

تیتر20 - گروه مالی گردشگری، با راه اندازی پلتفرم نمایش خانگی شیدا، ساخت سریال و فیلم، خرید آثار هنری و راه اندازی نگارخانه، یک پلتفرم فرهنگی-هنری کامل، برای خلق راهبرد برد-برد میان هنرمندان و گروه، ایجاد کرده است.  

6 بهمن ماه سال گذشته بود که رئیس گروه مالی گردشگری در یادداشتی از وفاداری به جریان روایت و صفت داستان گوی قاب جادویی سینما، سخن گفت. 

بدینسان، مهدی جهانگیری، روایت حضور گروه مالی گردشگری در قاب نمایش خانگی را شکافت و از تولد پلتفرم نمایش خانگی «شیدا» خبر داد. 

شیدا، از 10 بهمن، دست به قصه گویی با سریال «آبان» زد. ترانه «ساعت دیواری و کولی» با صدای محسن چاووشی بر روی قاب تیتراژِ آبان نشست؛ گویی که بار دگر، صدای چاووشی با «شهرزاد» زنده شده است. 

شیدا، اولین حضور بازوی سرمایه گذاری بانک گردشگری در بازار فرهنگ و هنر نیست؛ چه اینکه گروه مالی گردشگری، بر روی ادامه نوستالوژیک «شهر موش ها» سرمایه گذاری، و «شهر موش ها 2» را روانه گیشه کرد. 

با در نظر داشتن اینکه، شهر موش ها 2 مخاطب بزرگسال داشت و دهه شصتی ها، را به امروز موش های سرگردان، در قالب انیمیشن موزیکال آورده بود، همراه با ریسک فروش به گیشه رفت. 

اما همکاری مرضیه برومند، کارگردان اثر و تهیه کنندگان، با گروه مالی گردشگری، گل کرد و فیلم به فروش گیشه بیش از 12 میلیارد و 500 میلیون تومانی دست یافت. 

موش ها، رکود فروش گیشه  1393 را در شرایطی شکستند که نسبت تعداد تماشگران به جمعیت کشور، افت شدیدی را نسبت به دهه 60، نیمه دوم دهه 70 و دهه 80 تجربه می کرد. 

برای نمونه، نسبت تعداد تماشگران پرده نقره ای به جمعیت کشور، در اوج خود (سال 1369) به 1.64 درصد رسیده بود اما در سال 1392 به کمتر از 8 درصد این میزان (0.13 درصد) سقوط کرد.

 
سال 1393 با ورود بیش از 2 میلیون و 330 هزار بیننده از بابت شهر موش ها 2، نسبت تعداد تماشگر به جمعیت، 0.7 درصد افزایش یافت. 
ارزشِ فروش 12 میلیارد و 500 میلیون تومانی فیلم در سال 1393 بر اساس شاخص قیمت مصرف کننده (تورم اعلامی بانک مرکزی) در سال 1401 برابر بیش از 97 میلیارد تومان است. 

این در شرایطی است که پرفروش ترین فیلمِ 1401، 77 میلیارد و 586 میلیون تومان از گیشه برداشت. با وجود افزایش تورم در سال های 1401 به بعد، رکورد فروش شهر موش ها 2 تا سال 1403 بر حسب تورم سال 1401 شکسته نشد!

جایگاه بانک در بازار هنرهای تجسمی 
بانک گردشگری پیش از ایجاد فرصت های جدید در بازار سینما و سریال های نمایش خانگی، بازار هنر را جسته بود. 
بخشی از حضور بانک گردشگری در بازار هنر، نشات گرفته از تجربیات موفق جهانی و بهبود بخشیدن به آن، با در نظر گرفتن نیازسنجی های داخلی و تخصصی است. 

در سطح جهانی، نمونه های موفقی از تامین مالی خرید آثار تجسمی از میان هنرمندان نوظهور، پرداخت وام با وثیقه گذاری آثار هنری، برگزار نمایشگاه و تامین مالی جوایز معتبر هنری، وجود دارند. 

برای نمونه، دویچه بانک آلمان، با تمرکز بر هنرمندان نوظهور، بیش از 60 هزار اثر هنری را وارد مجموعه خود کرده است. این بانک، برای جلب توجه سرمایه گذاران، به حامی مالی «جایزه ترنر» تبدیل شد؛ معروف ترین جایزه هنری در بریتانیا. 

سرمایه گذاری بانک «سانتاندر» اسپانیا در موزه «پرادو» و و موزه ملی مرکز هنر رینا سوفیا، از دیگر نمونه های حضور بانک ها در بازار هنرهای تجسمی است. سانتاندر، تامین مالی نمایشگاه‌های بزرگ مانند آثار فرانسیس گویا و سالوادر دالی را در دست دارد. 

گروه مالی گردشگری برخی از این تجربیات موفق را همراه با راهبردی های خود از طریق بازوی تخصصی اش، به کار گرفته است. 
بر این اساس، شرکت «میراث هنر ماندگار» به شکل تخصصی، راهبردها و ماموریت های گروه را پیاده می سازد، تا فرصت های طلایی سرمایه گذاری در سینما، نمایش خانگی، برگزاری حراج، گالری و... به موقع کشف شوند. 

این راهبرد را می توان، در خرید آثار برجسته، مانند «پیدایش» از «محمود فرشچیان» مشاهده کرد. گروه مالی گردشگری برای صیانت از آثار هم زمینه ایجاد پوشش بیمه ای را برای آنها فراهم ساخته است. 

در اولین اقدامات از این دست، بیمه آرمان متعلق به گروه گردشگری، آثار استاد فرشچیان را تحت پوشش گرفت. به زودی آثار بیشتری بیمه می شوند، تا موانع نهادی و فرهنگیِ بیمه آثار هنری برطرف شوند.  

هنرمندان نوظهور در چشم گردشگری  
در این بین، به نظر می رسد که گروه مالی گردشگری به فراتر از هنرمندان شناخته شده هم نظر دارد و می خواهد از هنر هنرمندان نوظهور هم حمایت بیشتری را انجام دهد.  

باید در نظر داشت که تامین مالی هنرمندان کمترشناخته شده، به سختی از طریق بانک ها انجام می شود، اما بازاری بزرگ و چند ده میلیارد دلاری پیش روی سرمایه گذاران قرار دارد. 

حجم بازار هنرهای دیجیتال و فیزیکی، در دنیا به حدود 5 میلیارد دلار می رسد اما در ایران، این رقم بسیار پایین است. در سطح جهانی برخی بانک ها مانند UBS سالیانه 100 تا 200 میلیون دلار، برای خرید آثار هنرمندان نوظهور، هزینه می کنند.

 
با توجه به اینکه، گروه مالی گردشگری زیرساخت های برگزاری گالری (نگارخانه گردشگری) را در اختیار دارد و در حراجی ها مشارکت می کند، می تواند فرصت تامین مالی این بازار را محیا سازد. 

از سویی دیگر، انتظار می رود که تا سال 2030، حجم بازار هنرمندان نوظهور، 4 برابر شود و به 20 میلیارد دلار برسد. این بازار روبه رشد، فرصت های ویژه تری را در اختیار گروه مالی گردشگری می گذارد. 

مزایای راه اندازی نگارخانه گردشگری
به نظر می رسد که گروه مالی گردشگری، به منظور یکپارچه سازی و عمق بخشیدن به فعالیت های خود، سال گذشته، نگارخانه گردشگری را افتتاح کرد. 

نگارخانه، می تواند فرصتی برای گردآوری و عرضه آثاری باشد که فرصت های چندانی را برای نمایش به دست نیاورده اند. ضمن اینکه، لازم بود که بانک های بزرگ و بیشتری، وارد فضای سرمایه گذاری در گالری ها شوند. 

این ساختار، بانک ها را با فرصت های تازه ای در بازار هنر روبه رو می سازد و به متنوع سازی سبد دارایی های آنها می انجامد؛ امری که منجر به کاهش تورم عمومی و مدیریت بهینه تر ریسک های داخلی (کاهش هزینه های عملیاتی) می شود؛ چرا که هزینه های نگهداری آثار هنری، پایین تر از نگهداری از ملک است و حتی بسته به اثر هنری و هنرمند، بازدهی بالاتری هم نسبت به ملک دارند.  

از سویی دیگر، بانک گردشگری هم می تواند این آثار را در فضاهای عمومی خود به نمایش بگذارد. برای نمونه بانک جی پی مورگان، با نمایش آثار هنری در شعب خود، هم فضای اداری را ارتقا و هم هزینه‌های اضافی نگهداری انبار را کاهش می‌دهد.

راه اندازی نگارخانه، فرصت تقدیر از هنرمندان و برگزاری مراسم هنری در فضای تخصصی را هم برای گروه فراهم ساخته است. از این باب، می توان به رونمایی از کتاب «نقش عشق» و نمایشگاه آثار «مهدی ذوفن» در نگارخانه گردشگری اشاره کرد. 

کشف فرصت های تازه 
گروه مالی گردشگری، در سال های اخیر، با سرعتی بالا، از زیرساخت های لازم برای سرمایه گذاری در آثار هنری بهره مند شده است و حالا می تواند با خیالی راحت به پل اتصال هنرمندان ایرانی و به ویژه هنرمندان نوظهور، با حراج های بین المللی مانند کریستیز و ساتبیز تبدیل شود. 

برخی از آثار هنری، نقدشوندگی بالایی در حراج های بین المللی مانند حراج تهران دارند. برای نمونه، کافی است که بدانیم در نیمه نخست سال 1403، ارزش فروش آثار هنرمندان ایرانی به 6.4 میلیون دلار (به نقل از آرت چارت) می رسید. 

حدود 50 درصد از این میزان، تنها در حراج تهران به جریان افتاد. حدود 2.5 میلیون دلار از این رقم هم در حراج های کریستیز و ساتبیز به دست آمد. 

گروه مالی گردشگری در پی کشف فرصت های دیگری هم هست؛ مانند برگزاری حراج صنایع دستی برای حمایت از هنرمندان و بنگاه های فعال در این بخش. 

در مجموع، اجزای پلتفرم فرهنگی-هنری گروه مالی گردشگری برای خلق راهبرد برد-برد میان هنرمندان و گروه، تکمیل شده است.