بیمه معلم با چه رویکردی دست به تغییر زد؟/ سایه تغییرات مدیریتی بر نماد «ومعلم»

تیتر20 - از نیمه دوم ۱۴۰۲ مدیریت اجرایی بیمه معلم به «مفید امینی» سپرده شد که همزمان با عضویت در هیات مدیره، مسئولیت مدیرعاملی را نیز بر عهده گرفت. فردی که رویکردش بیشتر اصلاح پرتفوی، دیجیتالی شدن خدمات و تمرکز بر کنترل کیفیت و استانداردهای بین المللی بود. او با طرح های خود توانست از رکود و زیان شرکت عبور کند و با تغییر راهبردی نام خود را با عنوان نقش مدیر سودده بر سنوات مدیریتی بیمه معلم ثبت کند. 

پس از پایان دوره مدیریتی پیشین و تا زمان تکمیل فرآیند انتخاب رسمی مدیرعامل، هلدینگ بیمه معلم با معرفی سرپرستی موقت مفید امینی مسیر اصلاح ساختار مالی، مدیریتی و سرمایه گذاری خود را تداوم بخشید. 

اما با پایان دوره سرپرستی مفید امینی و در شرایطی که شرکت بیمه معلم روند تحول اقتصادی و بازسازی مالی خود را تجربه می‌کند، رضا مصطفوی به عنوان سرپرست جدید این شرکت منصوب شده است. مصطفوی پیش از این در سمت قائم‌مقام بیمه معلم فعالیت می‌کرد که با رأی هیأت‌مدیره و تأیید صندوق ذخیره فرهنگیان و هلدینگ سرمایه‌گذاری فرهنگیان، مأمور ادامه مسیر اصلاحات ساختاری، مالی و مدیریتی شرکت شده است.

 فردی که بارها در کسوت مدیریت بیمه های مختلف بوده است. او مدیرعامل بیمه میهن، مدیرکل توسعه مدیریت ریسک بیمه مرکزی، مشاور فنی مدیرعامل بیمه ایران، مدیریت در بیمه آسیا در حوزه های فنی را به عهده داشته است.

اما چرا چنین تغییری در رأس بیمه معلم محل بحث و گمانه زنی‌های بسیار شده است؟ شرکتی که در سال ۱۴۰۲ و سه‌ماهه اول ۱۴۰۳ عملکردی فراتر از انتظار از خود نشان داده است. 

جابه‌جایی در رأس این شرکت در حالی اتفاق افتاده که فرآیند رسمی و حقوقی برای انتخاب مدیرعامل دائمی ادامه دارد؛ این نوع جابه‌جایی‌ها از نگاه کارشناسان در نهادهای بورسی و بیمه‌ای به دلیل حساسیت‌های نظارتی و شفافیت قانونی، امری رایج محسوب می‌شود.

اما پرسش اصلی زمانی مطرح می‌شود که تغییرات مدیریتی مجدد به شکل جایگزینی سرپرست اتفاق افتاده و نه مدیرعامل! 

 به نظر می‌رسد انتصاب سرپرست به‌جای مدیرعامل در شرکت‌های بورسی ازجمله بیمه معلم، معمولاً به دلایل خاص و ساختاری انجام می‌شود. نخستین دلیل مراحل حقوقی و تأیید صلاحیت مدیرعامل پیشنهادی است که باید توسط بیمه مرکزی و بورس انجام شود که ممکن است فرآیندی زمان‌بر باشد. از این رو به نظر می‌رسد رضا مصطفوی، با توجه به تجربه و تسلط بر ساختار عملیاتی شرکت، انتخابی کم‌ریسک تر  و باثبات تر تا طی مرحله انتخاب مدیرعامل ارزیابی شده باشد.

ورود به مرحله مدیریت ‌گذار 
با حضور رضا مصطفوی به‌عنوان سرپرست جدید، بیمه معلم وارد مرحله جدیدی از مدیریت‌‌گذار شده است؛ مرحله‌ای که در آن باید ضمن حفظ دستاوردهای دوره امینی سرپرست پیشین، اقدامات اساسی برای پایداری سودآوری و پرتفوی بیمه‌ای شود. 

با توجه به ساختار باثبات مالی، سرمایه انسانی توانمند و ظرفیت سرمایه‌گذاری بالا، بیمه معلم در موقعیت ممتازی برای تثبیت جایگاه خود در بازار بیمه کشور قرار دارد. انتخاب مدیرعامل دائمی در آینده نزدیک نیز آزمون مهم بعدی برای هیات‌مدیره خواهد بود.

چرا پرتفوی سرمایه‌گذاری برای بیمه مهم است؟
پرتفوی سرمایه‌گذاری و بورسی شرکت بیمه معلم نشان می‌دهد این شرکت از طریق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و سپرده‌های بانکی، درآمد مالی قابل توجهی کسب کرده است. در سال ۱۴۰۲ درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری بورسی رشد دو رقمی داشته و سود تجمیعی آن به بیش از ۶۰ هزار میلیارد ریال رسیده و حضور در نماد «ومعلم» در فرابورس، شفافیت عملکرد مالی را برای سهامداران تضمین کرده است.

شرکت‌های بیمه پولی که از بیمه‌گذاران دریافت می‌کنند را بلافاصله پرداخت نمی‌کنند، بلکه آن را سرمایه‌گذاری می‌کنند تا در آینده برای پرداخت خسارت از آن استفاده شود.

اگر این سرمایه‌گذاری‌ها سودآور باشد، شرکت بیمه بدون افزایش نرخ بیمه‌نامه‌ها می‌تواند سودده باقی بماند. بنابراین کیفیت، تنوع و بازدهی پرتفوی سرمایه‌گذاری، نقش کلیدی در سودآوری پایدار شرکت بیمه دارد.

جمع‌بندی وضعیت پرتفوی تحت سرپرستی مفید امینی نشان می‌دهد پرتفوی بیمه‌ای شرکت با هدف‌گیری رشته‌های پررونق و کاهش قراردادهای زیان‌ده، بهبود یافت. 

در کل، در دوره سرپرستی مفید امینی، پرتفوی بیمه معلم شاهد تحول مثبت، با تمرکز بر سودآوری و کنترل ریسک بوده است.

الزامات یک تغییر غیرمنتظره
 اگر سرپرست قبلی یعنی مفید امینی عملکرد موفقی داشته، چرا تغییر انجام شده و رضا مصطفوی به‌عنوان سرپرست جدید معرفی شده است؟ این جابه‌جایی در ظاهر می‌تواند سؤالاتی درباره منطق پشت پرده تصمیم مدیریتی ایجاد کند.

در تحلیل دلایل احتمالی تغییر سرپرست در بیمه معلم به نظر می‌رسد تغییر در سیاست‌های بالادستی صندوق ذخیره فرهنگیان رخ داده است. از آنجا که بیمه معلم زیرمجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان و هلدینگ سرمایه‌گذاری فرهنگیان است تغییرات مدیریتی در این نوع نهادهای مادر، اغلب باعث چینش مجدد مدیران زیرمجموعه‌ها می‌شود؛ رضا مصطفوی ممکن است گزینه‌ای نزدیک‌تر به استراتژی‌های جدید یا تیم فعلی صندوق باشد.

محدودیت‌های قانونی سمت سرپرستی

از نظر قانونی، سمت سرپرستی در شرکت‌های بیمه‌ای بورسی نمی‌تواند طولانی شود. از سویی با پایان مدت مجاز سرپرستی (معمولاً ۶ ماه تا یک سال) شرکت باید فردی را با شرایط احراز قانونی و مورد تأیید بیمه مرکزی معرفی کند. ممکن است فرآیند تأیید مدیرعامل نهایی هنوز کامل نشده باشد، بنابراین مصطفوی به طور موقت به‌عنوان سرپرست انتخاب شده تا امور متوقف نشود.

تقویت انسجام داخلی و انتقال نرم قدرت

رضا مصطفوی در گذشته قائم‌مقام شرکت بوده و شناخت کامل‌تری نسبت به بدنه داخلی دارد. در برخی موارد، شرکت‌ها ترجیح می‌دهند مدیرانی از درون سازمان را ارتقا دهند تا هم‌افزایی بیشتری در داخل ایجاد شود و تغییرات کم‌هزینه‌تر باشد.

اما این گمانه هم وجود دارد که هرچند از بیرون عملکرد امینی مثبت بوده اما ممکن است در سطح هیات‌مدیره یا نهادهای بالادست اختلاف دیدگاه مدیریتی، استراتژیک یا حتی سیاسی وجود داشته باشد که باعث عدم تمدید دوره وی شده است.

حرکت به سمت چهره‌ای کمتر رسانه‌ای

امینی در دوران خود، فعالیت‌ها و اصلاحات پررنگی داشت و به‌نوعی چهره‌ای بیرونی برای شرکت شد. ممکن است مدیریت جدید ترجیح دهد فاز بعدی توسعه، کم‌تنش‌تر و کمتر رسانه‌ای پیش رود و مصطفوی با سبک مدیریت درون‌سازمانی بیشتر تطابق داشته باشد. 

به هر حال گمانه‌زنی‌ها درباره این جابه‌جایی درحال‌حاضر بیشتر مثبت و منطقی ارزیابی می‌شود. دلایلی مانند اینکه این تغییر از داخل شرکت انجام شده و نه از بیرون.

رضا مصطفوی از درون ساختار بیمه معلم انتخاب شده (قائم‌مقام سابق)، نه فردی بیرونی یا ناشناخته. از سویی هیچ نشانه‌ای از بحران یا ناکارآمدی در مدیریت قبلی گزارش نشده است و معمولاً وقتی یک مدیر برکنار می‌شود، اگر موضوع منفی یا بحرانی در کار باشد، خبرها و نشانه‌هایی از آن به بیرون مجموعه درز خواهد کرد.

اما در این مورد، خبر رسمی با تقدیر و تحسین عملکرد مفید امینی منتشر شده که نشان می‌دهد تغییری از جنس «مدیریت گذار» بوده، نه تصفیه یا برخورد منفی. مطابق الگوی رایج در نهادهای وابسته به صندوق‌های بازنشستگی، در صندوق ذخیره فرهنگیان و هلدینگ‌های مشابه نیز جابه‌جایی در سطح مدیران ارشد طبیعی، چرخشی و سیاسی‌-سازمانی محسوب می‌شود، نه لزوماً واکنشی به عملکرد ضعیف.

بنابراین این جابه‌جایی برای ناظران بازار یا سهامداران، نگران‌کننده نیست و حتی ممکن است نشانه تثبیت فاز بعدی باشد.

در مواردی که تغییر مدیرعامل یا سرپرست نشان از بحران یا اختلاف درون‌سازمانی باشد، بازار سرمایه و نماد بورسی «ومعلم» معمولاً با افت نرخ یا افت حجم معاملات واکنش نشان می‌دهد اما در این مورد خاص، تا این لحظه هیچ واکنش منفی جدی دیده نشده که خود نشانه‌ای از پذیرش مثبت بازار نسبت به این تغییر در سطح مدیران است.

تغییر سرپرستی در بیمه معلم، بیشتر به‌عنوان انتقال آرام قدرت و تنظیم مسیر با سیاست‌های جدید بالادستی تحلیل شده، نه نشانه‌ای از نارضایتی، فساد، یا ناکارآمدی. این جابه‌جایی در چارچوب نهادهای شبه‌دولتی امری رایج، سیستماتیک و نه لزوماً منفی تلقی می‌شود. در نتیجه، فضای عمومی و حرفه‌ای پیرامون این تغییر، مثبت یا دست‌کم خنثی با نگاه به آینده است. 

در پایان به نظر می‌رسد اگرچه مفید امینی عملکرد قابل قبولی در احیای مالی و کنترل ریسک داشت، اما تغییر مدیر در شرکت‌های شبه‌دولتی و نهادی مثل بیمه معلم صرفاً بر مبنای عملکرد مالی نیست. گاهی سیاست‌گذاری‌های بالادست، مسائل نهادی و الزامات قانونی به سادگی باعث تغییراتی کلان می‌شوند.