ارزان‌ترین و گران‌ترین همبرگرهای جهان در 2025

تیتر20- تعرفه‌های وارداتی آمریکا در حال افزایش است؛ از اول ماه آگوست عوارض گمرکی بر بیش از 20 کشور جهان و همینطور اتحادیه اروپا اعمال خواهد شد، مگر اینکه در این مدت باقی مانده با آمریکا به توافق برسند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در 14 جولای اعلام کرد که اگر روسیه در مدت 50 روز با اوکراین به توافق صلح نرسد تعرفه‌های ثانویه 100 درصدی بر کشورهایی که با روسیه تجارت می‌کنند اعمال خواهد کرد. این تهدیدها را باید با کمی تردید پذیرفت، چراکه دونالد ترامپ در صورت آشفته شدن بازارها برای عقب‌نشینی آماده است. ولی روند روشن است؛ میانگین تعرفه‌های موثر آمریکا از 2.5 درصد در سال گذشته به 17 درصد رسیده است.

در میان اشتباهاتی که رئیس جمهوری آمریکا امیدوار است با تعرفه‌ها درست کند، از جنگ روسیه در اوکراین گرفته تا پرونده سازی علیه ژائیر بولسونارو رئیس جمهوری پیشین برزیل، یکی از همه بزرگ‌تر به‌نظر می‌رسد. از نظر دونالد ترامپ سایر کشورها نسبت به خریدشان از آمریکا  فروش بیشتری به آن دارند و از آن سوء استفاده می‌کنند. او معتقد است که برخی کشورها با دستکاری ارز خود برای ارزان کردن صادرات، مازاد تجاری ایجاد می‌کنند. اما شش ماه پس از بازگشت به کاخ سفید، او تا چه حد در مهار این بازی کثیف موفق بوده است؟

نشریه اکونومیست برای بیش از چهار دهه «شاخص بیک مگ» را محاسبه می‌کند  که از قیمت این ساندویچ معروف در کشورهای مختلف جهان، راهنمایی ساده برای بررسی انحرافات نرخ ارز ارائه می‌دهد. نظریه پشت این شاخص این است که ارزها باید دارای برابری قدرت خرید باشند؛ یعنی نرخ‌های ارز باید طوری تنظیم شوند که هر ارز بتواند به همان اندازه کالا و خدمات بخرد.

مقایسه قیمت بیگ مک‎‌ها  آسان است چراکه این همبرگر در همه کشورها یکسان است. برابری قدرت خرید نشان می‌دهد که با توجه به اینکه یک بیک مک تایوانی 78 دلار تایوان قیمت دارد و قیمت یک بیگ مک آمریکایی 6.01 دلار است، نرخ ارز باید نسبتی از این دو قیمت باشد. بنابراین یک دلار آمریکا باید معادل 13 دلار تایوان باشد. اما در حقیقت یک دلار آمریکا معادل 29 دلار تایوان است. از اینرو، شاخص بیگ مک نتیجه می‌گیرد که دلار تایوان حدود 56 درصد کمتر از ارزش واقعی خود ارزش‌گذاری شده است.

تعداد کمی از ارزها مانند دلار تایوان پایین‌تر از ارزش واقعی خود هستند؛ روپیه هند (56 درصد) و روپیه اندونزی (57 درصد) حتی کاهش ارزش بیشتری داشته‌اند. با اینحال، ممکن است شگفت آور باشد که بسیاری از این ارزها ارزان مانده‌اند، در حالی که  دلار آمریکا از زمان اوج آن در ماه ژانویه حدود 10 درصد در مقابل سبدی از سایر ارزها کاهش یافته است. برای کسانی مانند رئیس جمهوری آمریکا که امیدوار هستند این کاهش، صادرات آمریکا را رقابتی‌تر کند، گرانی پایدار دلار (با معیار قدرت خرید همبرگر) شاید ناامید کننده باشد.

کشورهایی که وزارت خزانه‌داری آمریکا آنها را به لحاظ دستکاری ارز زیرنظر دارد قابل توجه هستند. وزارت خزانه‌داری آمریکا این کشورها را براساس مازاد تجاری دوجانبه با آمریکا، مازاد تجاری با کل جهان و دخالت یک جانبه در بازار ارز خارجی انتخاب می کند. این درحالی است که دونالد ترامپ احتمالا از اینکه کشورهای اروپایی چون آلمان، ایرلند و سوئیس شاهد گران‌تر شدن ارزهای خود در مقابل دلار هستند خوشحال خواهد شد. اما سایر کشورها شامل چین، ژاپن، سنگاپور، کره جنوبی، تایوان و ویتنام هستند. ارز این کشورها از ماه ژانویه تاکنون تنها کمی از حالت کم ارزش بودن خارج شده است و تغییر چندانی نداشته است. در واقع بیشترشان حتی ارزان‌تر شده‌اند.

اما چه چیز این روند را توضیح می‌دهد؟ حتی در حالی که دلار در بازار ارز خارجی تضعیف شده است، قیمت یک بیگ مک آمریکایی از 5.79 دلار در ماه ژانویه به 6.01 دلار رسیده است. این درحالی است که قیمت آن در کشورهای آسیایی که در فهرست نظارت خزانه‌داری آمریکا قرار دارند ثابت مانده است. ممکن است ارز این کشورها اکنون دلار بیشتری را بخرد اما این دلارها در عمل کالاها و خدمات کمتری را می‌خرند. از نظر برابری قدرت خرید، این موضوع تغییر در نرخ‌های ارز را خنثی می‌کند.

اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا پیشتر گفته بود که دلار پس از اعمال تعرفه‌های تجاری آمریکا تقویت می‌شود و اثر افزایش عوارض را بر مصرف کنندگان آمریکایی خنثی می‌کند. اما دلار در عوض ضعیف شده است، چراکه سرمایه‌گذاران جهانی تا حدودی اعتماد خود را به سیاستگذاری کاخ سفید از دست داده‌اند. نتیجه اینکه آمریکایی ها هنگام خرید کالاهای وارداتی با دو مشکل افزایش تعرفه‌ها و کاهش ارزش پول مواجه هستند. نشانه‌هایی از این مساله در حال حاضر در قیمت‌های مصرف کننده دیده  می‌شود که در ماه گذشته به 2.7 درصد رسید. آمریکایی‌ها چه عاشق برگر باشند یا نه تحت فشار قرار دارند، در حالی که ارزشان رقابتی‌تر نشده است.  /اکوایران