"تیم بانک"، پرچمدار تحول دیجیتال در بانک صنعت و معدن

تیتر 20- بانک‌های تخصصی در معماری سنتی نظام بانکی ایران، اغلب به ‌دلیل محدودیت در فضای فیزیکی، کمتر در معرض تحولات فناورانه بوده‌اند. با این‌ حال، بانک صنعت و معدن که با دارا بودن در حدود 50 شعبه، بیشتر به‌ عنوان تأمین‌کننده مالی صنایع مادر شناخته می‌شد، اکنون با معرفی "تیم‌بانک"، روایتی متفاوت از تطابق با زیست ‌بوم دیجیتال ارائه کرده است.

تحول دیجیتال؛ فراتر از اپلیکیشن
بانک صنعت و معدن در نمایشگاه ایران ‌اکسپو ۲۰۲۵، با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر صمت، از نسخه اول اپلیکیشن فین‌تکی خود با عنوان تیم‌بانک رونمایی کرد. البته این محصول، به‌عنوان فاز نخست تحول دیجیتال بانک تعریف شد. هدف اصلی تیم‌بانک، فراهم‌سازی تجربه خوشایند‌ بانکی موبایلی برای مشتریان حقیقی و صاحبان صنایع است. 

این محصول، امکان احراز هویت، افتتاح حساب، صدور کارت، تراکنش مالی و استفاده از کیف ‌پول را به ‌صورت کاملاً غیرحضوری و ۲۴ ساعته، با امنیت بالا و در زمان کوتاه فراهم کرده است. 

تولد این پلتفرم در بهار 1404، تنها یک رونمایی تبلیغاتی نبود، بلکه نشانه درک ضرورت تحول دیجیتال در بانکی است که نیاز به مدل‌های دسترس ‌پذیرتر را کاملا احساس کرده است. زمانی که بانک‌های تجاری با انبوهی از شعب فیزیکی و شبکه انسانی، به ‌تدریج به سمت دیجیتالی‌سازی حرکت کردند، هرگونه تأخیر بانک صنعت و معدن در پیوستن به این جریان، به ‌معنای واگذاری کامل میدان به رقبا و ازدست‌ رفتن مزیت نهادی‌ در حمایت از صنایع محسوب می‌شد.

تجربه پلتفرم‌های موفق بانکداری دیجیتال در ایران نیز نشان می‌دهد طی کمتر از یک‌ سال، جذب حدود 3 میلیون کاربر و ثبت بیش از ۳۰ میلیون تراکنش، دست ‌یافتنی است. اگر تیم‌بانک، با توجه به تمرکز بر مشتریان تخصصی، حتی بخشی از این ظرفیت بالقوه را به بالفعل تبدیل کند، نشانه تحول در عملکرد بانک صنعت و معدن است. این اتفاق، علاوه بر اثبات کارآمدی زیرساخت و مدل کسب ‌و کار این محصول، بانک را در بین بازیگران اصلی بانکداری دیجیتال قرار می‌دهد. 

استراتژی‌های ورود به عرصه دیجیتال 
بانک صنعت و معدن، با هدف بازطراحی نقش این بانک در اقتصاد دیجیتال، چندین رویکرد مکمل را در دستور کار قرار داده است. اول اینکه با وجود پوشش محدود شعب فیزیکی از طریق تیم‌بانک توانسته خدمات کامل شعب را به تلفن همراه کاربران منتقل کند و دسترسی گسترده ‌تری را فراهم سازد؛ دوم اینکه در مسیر حمایت از تولید صادرات‌محور، تمرکز خود را بر تأمین مالی طرح‌هایی قرار داده که ظرفیت ورود به بازارهای بین‌المللی را دارند و در سال گذشته نیز تسهیلاتی برای بهره ‌برداری چند واحد تولیدی اختصاص داده است؛ سوم اینکه بانک با استفاده از ابزارهای نوین مالی مانند اوراق صکوک، برات الکترونیک، گواهی اعتبار مولد (گام) و تأمین مالی زنجیره‌ای، از بهار 1404 با پروژه تحول دیجیتال، ضمن تمرکز بر مدیریت داده و ریسک، گام‌ نوینی در ساختار مالی برداشته است.

مزایای عملیاتی؛ گشودن گره‌های قدیمی
با این ‌حال، آنچه تیم‌بانک را به فراتر از یک ابزار ساده موبایلی مبدل می‌سازد، نگاه چندلایه‌ای به مفهوم تحول دیجیتال است. این اپلیکیشن، نه ‌تنها ابزار جایگزین برای خدمات فیزیکی سنتی مانند افتتاح حساب یا درخواست کارت بانکی است، بلکه با پیاده ‌سازی احراز هویت غیرحضوری، توزیع کارت دیجیتال، کیف پول هوشمند و خدمات 24*7، لایه‌ جدیدی از بانکداری بدون مرز و زمان را برای مشتریان حقیقی و حقوقی تعریف کرده است.

 
رویکرد تحول دیجیتال، به ‌ویژه برای مشتریان صنعتی در مناطق فاقد شعبه، امکان دریافت خدمات مالی را بی ‌وقفه و بدون هزینه اضافی فراهم می‌کند؛ اقدامی که مزیت‌های عملیاتی فراوانی برای بانک در پی دارد. کاهش هزینه‌های نگهداری شعب، چابک ‌سازی فرایندها و ارتقای امنیت تراکنش‌ها از طریق زیرساخت رمزنگاری دیجیتال، برخی از این دستاوردها و مزیت‌های عملیاتی هستند. 

در این مدل، بانک، فقط واسط پولی نیست و بخشی از شبکه اطلاعاتی صنایع کشور است؛ نقشی که بانک‌های تخصصی در بیشتر کشورهای توسعه ‌یافته، از طریق فناوری‌های مالی و داده‌ای دارا هستند و حاصل آن، رضایت‌ مشتری و بهره ‌وری درون‌سازمانی است. 

از ایجاد زیرساخت صنایع تا داده ‌محوری
از منظر استراتژیک، تیم‌بانک بر بستر پارادایم تحول ‌محور طراحی شده که بانک را علاوه بر ارائه ‌دهنده خدمات مالی، به ‌عنوان نهاد تسهیل‌گر زنجیره تولید و صادرات بازتعریف می‌کند. این نگاه در هماهنگی با شعارهای کلان اقتصادی و جهت‌گیری بانک صنعت و معدن در سال‌های اخیر برای حمایت از طرح‌های صادرات‌محور کاملاً قابل مشاهده است. 

این بانک، به ‌جای آنکه صرفاً سرمایه‌گذار یا وام ‌دهنده باشد، در حال ایجاد زیرساخت‌ برای دیجیتالی ‌سازی ارتباط بین صنایع، منابع مالی و بازارهای بین‌المللی است. رویکرد داده‌

محور در فازهای بعدی پروژه، این روند را تقویت می‌کند. طبق برنامه‌های اعلام‌شده، تمرکز مرحله دوم تحول دیجیتال بانک صنعت و معدن، توسعه زیرساخت‌های مدیریت داده، تحلیل ریسک و اتصال به سامانه‌های هوش تجاری است. این اقدام، ضمن ارتقای سطح خدمت ‌رسانی، نوع نگاه بانک به مشتری، ریسک و محصول را نیز متحول می‌کند. 

رونمایی هوشمندانه
توجه به نقطه آغاز پروژه مهم است. معرفی تیم‌بانک در قالب یک پروژه آزمایشی و سپس بهره ‌برداری رسمی در رویداد ملی، بیانگر شناخت درست از قدرت نمادین رونمایی عمومی در بازاریابی فناوری‌های مالی است. این انتخاب، نه ‌تنها باعث جلب توجه رسانه‌ها و فعالان اقتصادی شد، بلکه زمینه‌ای برای تثبیت برند بانک در ذهن مشتریان را نیز فراهم کرد. این موضوع، به ‌ویژه در فضای رقابتی که نئوبانک‌ها و سوپر‌اپ‌ها در حال ربودن سهم بازار بانک‌های سنتی هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

در این مسیر، تیم‌بانک با چالش‌های مختلفی مواجه است. چالش نخست، فرهنگ‌سازی و جلب اعتماد مشتریان است که در صنایع قدیمی، هنوز به زمان و تلاش نیاز دارد. تجربه سایر نئوبانک‌ها نشان می‌دهد پذیرش دیجیتال در کوتاه ‌مدت، آسان نیست. چالش دیگر اینکه زیرساخت فناوری باید قادر باشد حجم بالای تراکنش را بدون قطعی و اختلال پاسخ دهد تا تجربه کاربری خراب نشود. چالش بعدی، رقابت جدی با نئوبانک‌های قوی سایر بانک‌هاست؛ البته مزیت تیم‌بانک در تمرکز تخصصی بر صنایع، می‌تواند به رفع این چالش کمک کند و فرصت‌ساز باشد.

شرط حفظ پرچمداری در فضای رقابتی 
اگرچه تیم‌بانک، اکنون پرچمدار تحول دیجیتال در بانک صنعت و معدن است، اما تداوم این جایگاه، نیازمند زیرساخت فناورانه پایدار، تعامل بین‌بانکی گسترده، پذیرش بازار و پیاده ‌سازی کامل معماری بانکداری باز در فازهای بعدی است. اگر این گام‌ها به ‌دقت برداشته شوند، می‌توان انتظار داشت تیم‌بانک، فراتر از ابزار داخلی، به مرجع تخصصی ارائه خدمات دیجیتال به صنایع و بنگاه‌های تولیدی تبدیل شود. همچنین چنانچه تحول دیجیتال با کیفیت ‌بخشی خدمات، پیوستن به اکوسیستم‌های نوآورانه و تحلیل داده‌های مشتریان همراه شود، جایگاه این بانک، از نهاد مالی دولتی به شریک استراتژیک صنایع در عصر دیجیتال ارتقا می‌یابد.