آریاساسول و پلی‌اتیلن: سمفونی رکوردشکنی تولید، در میانه بحران

تیتر 20- در تیرماه ۱۴۰۴، همزمان با روزهای پایانی جنگ 12 روزه، که بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی فلج شده بود، خطوط تولید آریاساسول، در سکوت و فشار بی‌وقفه، مسیر خود را ادامه دادند. در حالی که انتظار می‌رفت نمودارها نزولی شوند، اما نمودار تولید پلی‌اتیلن در این مجتمع، نه‌تنها صعودی شد، بلکه به بالاترین نقطه تاریخ ماهانه رسید. 

طبق داده‌های رسمی آریاساسول، در تیرماه امسال، مجموعاً ۱۷۱ هزار تن انواع محصولات تولید شده که 8 درصد بالاتر از خردادماه امسال و 3 درصد بالاتر از تیرماه سال گذشته است. 

آنچه در آریاساسول رخ داده، روایتی است از اینکه چگونه یک مجموعه، قادر است در میانه بحران چندلایه، مسیر متفاوتی ترسیم کند. این شرکت، با ثبت بالاترین رکورد ماهانه تولید پلی‌اتیلن سبک، متوسط و سنگین نشان داد رکوردها، الزاماً محصول شرایط ایده‌آل نیستند. گاهی دقیقاً در زمانه‌ای که همه‌چیز برای توقف آماده شده، پایداری و نظم تولید، مفهوم تازه‌ای می‌یابد.

بحران، به‌عنوان بستر عملکرد
جنگ ایران و اسرائیل، فارغ از منازعه نظامی، سایه‌ اختلالات چندجانبه را بر اقتصاد و صنعت انداخت. مشکلات اساسی در بیمه محموله‌ها، تهدیدات احتمالی علیه مسیرهای انتقال و حتی فشار روانی بر کارکنان، زنجیره‌ای از نااطمینانی‌ را شکل داد. در این شرایط، طبیعی‌ترین انتظار، افت تولید یا حداقل، ثبات در سطح پایین‌تر بود، اما آنچه آریاساسول رقم زد، خلاف این پیش‌بینی بود.

این اتفاق را نمی‌توان صرفاً به انگیزه‌های نمادین یا فشار برای ثبت دستاورد نسبت داد. توضیح آن، بیشتر در سازوکارهایی نهفته است که بحران را به فرصت بازتنظیم بهره‌وری تبدیل کرده است. واحد پلی‌اتیلن سنگین، با اجرای اصلاحات در بهره‌برداری و کاهش ضایعات، توانست رکورد تازه‌ای بزند. واحد پلی‌اتیلن سبک نیز با وجود وقفه چندساعته، مسیر تولید را طوری تنظیم کرد که در پایان ماه، رقم نهایی از هر زمان دیگری، بالاتر باشد.

مدیریت بهره‌وری در شرایط غیرعادی
داده‌ها نشان می‌دهد در جزءنگری خطوط، بیش از ۳۵ هزار تن پلی‌اتیلن سبک و بیش از ۳۵ هزار تن پلی‌اتیلن متوسط و سنگین در تیرماه امسال ثبت شده که بالاترین مقدار ماهانه از آغاز فعالیت شرکت در هر دو سبد تولید است. این رکوردها، در شرایط وقفه چندساعته‌ واحد سبک و بهینه‌سازی بهره‌برداری در واحد سنگین محقق شده‌اند.

نگاه دقیق‌تر به اظهارات مدیران شرکت نشان می‌دهد دستیابی به این ارقام محصول، تصمیم لحظه‌ای نبوده، بلکه نتیجه فرایندهایی است که پیش از بحران آغاز شده و در حین بحران، به‌ بار نشسته است. بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش توقف اضطراری و ارتقای هماهنگی بین واحدهای مختلف تولید، قبلاً روی کاغذ تعریف شده بود اما در تیرماه، محک واقعی خوردند.

این نوع مدیریت را می‌توان به‌عنوان تاب‌آوری عملیاتی توصیف کرد؛ یعنی حتی اگر محیط اطراف، غیرقابل‌پیش‌بینی و پرریسک باشد، سازمان بتواند جریان اصلی فعالیتش را ادامه دهد و بهبود بخشد. تفاوت بین بقای صرف و رکوردشکنی، دقیقاً همین‌جاست.

نقش نیروی انسانی در دل بحران
جنگ و بحران، بیش از آنکه زیرساخت‌ها را تهدید کند، ذهن و روان نیروی انسانی را هدف می‌گیرد. در شرایطی که اخبار تهدید و حملات لحظه‌ای منتشر می‌شد، پایداری کارکنان در خطوط تولید، معنای ویژه‌ای داشت. اینکه وقفه چندساعته در واحد پلی‌اتیلن سبک، به جای اثرگذاری منفی بر روحیه، به تنطیم مجدد و بازگشت پرقدرت‌تر انجامید، نشان می‌دهد سرمایه انسانی شرکت، فراتر از ایفای نقش به‌عنوان عامل اجرایی، به‌مثابه موتور محرک تصمیم‌گیری‌های دقیق در لحظه‌های حساس عمل می‌کند.

پیامدهای اقتصادی و بازار
از منظر بازار، افزایش تولید پلی‌اتیلن سبک، متوسط و سنگین در تیرماه امسال، دو پیام روشن داشت: نخست برای بازار داخلی، که در ماه‌های پرتنش، معمولاً با محدودیت عرضه و رشد قیمت مواجه می‌شود. در این وضعیت، تثبیت و افزایش عرضه پلی‌اتیلن در این دوره، مانع بزرگی در برابر جهش‌های غیرمنطقی قیمت بوده است. دوم برای بازار صادراتی، که در فضای تهدید و نااطمینانی، استمرار قراردادها و پایبندی به تعهدات فروش، ارزش بالایی برای مشتریان خارجی محسوب می‌شود.

در این زمینه نیز اعداد، کاملا گویاست. حجم فروش تیرماه ۱۴۰۴، معادل ۱۰۸ هزار تن (5 درصد رشد ماهانه و 1 درصد رشد سالانه) را نشان می‌دهد و درآمد نیز با ۵۷ هزار میلیارد ریال، 18 درصد رشد نسبت به خردادماه و 45 درصد رشد نسبت به تیرماه پارسال داشته است. ضمنا درآمد تجمیعی چهارماهه‌ امسال نیز ۲۰۲ هزار میلیارد ریال گزارش شده که 37 درصد بالاتر از تیرماه پارسال است. این رشد عرضه، در اوج بی‌ثباتی جنگ، سیگنال «تعهد تحویل» به مشتریان داخلی و خارجی ارسال می‌کند.

آریاساسول؛ از رکورد به راهبرد
تحلیل این رکورد در چارچوب کلی صنعت پتروشیمی، بیانگر این نکته است که هرچند این صنعت در ایران، طی سال‌های اخیر، به‌طور مداوم، با فشار تحریم‌ها و محدودیت‌های صادراتی، دست‌وپنجه نرم کرده، اما افزایش ظرفیت واقعی تولید، نشانه توان عبور از محدودیت‌های لجستیکی است. نکته دیگر اینکه ثبت رکورد در انواع پلی‌اتیلن سبک، متوسط و سنگین، به‌طور همزمان، بیانگر آن است که این رشد، صرفاً یکجانبه یا حاصل شرایط خاص یک واحد نیست، بلکه نتیجه هم‌افزایی در کل مجموعه آریاساسول است.

اگرچه رکورد تیرماه ۱۴۰۴، به‌خودی‌خود، دستاورد مهمی است، اما پرسش کلیدی این است که کدام بخش این تجربه، قابلیت تکرار و تبدیل به راهبرد پایدار را داراست؟ تجربه نشان می‌دهد تمرکز بر بهره‌وری، کاهش توقف‌ و استفاده حداکثری از ظرفیت موجود، حتی در زمان تهدید و بحران ناشی از جنگ، می‌تواند سطح تولید را ارتقا دهد. به عبارت دیگر، بحران به‌عنوان شتاب‌دهنده عمل کرده و مسیری که شاید در شرایط عادی، کندتر یا معمولی طی می‌شد، اکنون در دل بحران، سرعت گرفته است. در واقع، جنگ ۱۲ روزه و تبعات آن، به‌جای توقف تولید، ظرفیت‌های مدیریتی، عملیاتی و انسانی این مجموعه را آشکار ساخته است.

این رکورد، حاکی از آن است که مسیر توسعه صنعتی، صرفاً به محیط باثبات وابسته نیست و بعضاً توان واقعی مجتمع‌های صنعتی در حین ناپایداری سنجیده می‌شود. برای آریاساسول، رکوردشکنی، الزاماً نیازمند آرامش نبود، بلکه بحران، توان این مجموعه را به نمایش گذاشت. تجربه تیرماه آریاساسول نشان می‌دهد ترکیب بهره‌وری سازمانی، هماهنگی نیروی انسانی و تصمیم‌گیری سریع، حتی آنچه را غیرممکن به ‌نظر می‌رسد، به واقعیت مبدل می‌سازد تا این دستاورد، نقطه عطفی در حافظه پتروشیمی ایران باشد.