سامانه نظارت بر روابط اشخاص رونمایی شد

تیتر20- محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرد طی دو سال گذشته سیاست این بانک بر حرکت به سمت نظارت هوشمند متمرکز بوده و سامانه جدید ترکیبی از چند سامانه مختلف نظارتی را در خود جای داده است. او تاکید کرد نظارت بر بانک‌ها و اشخاص مرتبط باید به صورت هوشمند و برخط صورت گیرد تا از بروز ریسک‌های آتی و افزایش تعداد مشکلات جلوگیری شود.

فرشاد محمدپور، معاون تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی، در توضیح کارکرد این سامانه گفت که طراحی آن بر اساس مجموعه‌ای از آیین‌نامه‌های کلیدی از جمله آیین‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان، آیین‌نامه اشخاص مرتبط و مقررات مربوط به ذی‌نفع واحد انجام شده است. هدف اصلی این سامانه، بهبود کنترل بر تسهیلات کلان و مرتبط، ساماندهی سهامداری بانک‌ها و جلوگیری از تمرکز اعتبارات در دست گروه‌های خاص است.

این سامانه با اتصال به پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان‌هایی همچون بورس، ثبت احوال، ثبت اسناد و قوه قضائیه و همچنین سامانه‌های نظارتی داخلی بانک مرکزی از جمله سمات، مهتاب، شاداب و نهاب، یک بستر یکپارچه برای پایش دقیق‌تر ایجاد می‌کند. این سامانه می‌تواند شفافیت را در روابط میان بانک‌ها، تسهیلات‌گیرندگان و سهامداران افزایش ‌دهد، افزون بر این امکان پیشگیری از بروز رفتارهای متخلفانه و هشداردهی به‌موقع را نیز فراهم خواهد ساخت. زیرا با استفاده از این ابزار، بانک مرکزی قادر خواهد بود از تمرکز سپرده‌ها و تسهیلات در اختیار گروه‌های خاص جلوگیری کرده و توزیع عادلانه‌تری از منابع بانکی را محقق سازد.

علی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، نیز در این مراسم ضمن تقدیر از اقدام بانک مرکزی، این سامانه را اقدامی ارزشمند در مسیر رگولاتوری اقتصادی کشور دانست و گفت: «امکان نظارت پیشینی و هوشمند که این سامانه فراهم کرده است، ظرفیت مهمی برای شفاف‌سازی روابط ذی‌نفعان و ارتقای عدالت در تخصیص منابع خواهد بود.» او همچنین پیشنهاد کرد از ظرفیت این سامانه در سایر حوزه‌ها مانند کارت‌های بازرگانی و بیمه نیز استفاده شود و با ارائه وب‌سرویس برخط، دسترسی نهادهای ذی‌ربط به داده‌های مرتبط تسهیل گردد.

حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، با اشاره به پیچیدگی رفتار استفاده‌کنندگان از خدمات بانکی، تاکید کرد که راه‌اندازی چنین سامانه‌ای تضمینی برای افزایش شفافیت در رفتار تسهیلات‌گیرندگان و تسهیلات‌دهندگان خواهد بود. او افزود: «این سامانه مانند عینکی است که بر چشم نهاد ناظر گذاشته می‌شود تا بتواند واقعیت‌های روابط بانکی را شفاف‌تر ببیند.» پورمحمدی همچنین پیشنهاد اتصال این سامانه به اطلاعات سازمان امور مالیاتی و فراجا را مطرح کرد تا دقت و جامعیت داده‌ها بیش از پیش افزایش یابد.

سایر مقامات حاضر در این مراسم از جمله نمایندگان مجلس و معاون دادستان کل کشور نیز با تاکید بر اهمیت این اقدام، راه‌اندازی سامانه روابط اشخاص را گامی جدی در تحقق نظارت هوشمند، پیشگیرانه و عادلانه بر شبکه بانکی کشور ارزیابی کردند.

در نهایت، بانک مرکزی اعلام کرد این سامانه با سه ماژول اصلی «اشخاص مرتبط»، «مالک واحد» و «ذی‌نفع واحد» طراحی شده و با استفاده از داده‌های موثق ملی، امکان شناسایی انواع روابط سببی، نسبی، مدیریتی، مالکیتی و مالی میان اشخاص را فراهم می‌سازد. هدف نهایی، جلوگیری از انباشت مطالبات غیرجاری، مهار تمرکز منابع در دست گروه‌های محدود و هدایت اعتبارات به سمت بخش‌های مولد اقتصاد است./دنیای اقتصاد