پروژه خانه شریفی ها در تهران / آپارتمان روبیکی، تجربه منحصر به فرد معماری در ایران

تیتر20- پروژه‌های معماری متفاوت و خاص همواره نشان‌دهنده مرزهای تازه‌ای از خلاقیت و نوآوری در طراحی جدید شهری هستند. در کلانشهری مانند تهران که تراکم بالا و محدودیت فضا مهم‌ترین چالش‌های ساخت‌وساز محسوب می‌شوند، معماران با طرح ایده‌های جدید، مفهوم تازه‌ای از خانه و سبک زندگی را بازتعریف می‌کنند.

در این میان، بررسی‌ پروژه‌های مسکونی خاص و برجسته جهان نشان می‌دهد که نوآوری در معماری می‌تواند، فراتر از ساختن سرپناه باشد و به یک هنر برای غلبه بر محدودیت‌ها تبدیل شود.

تجارت‌نیوز در مجموعه گزارش‌های بررسی الگوی جدید طراحی شهری، این بار به بررسی پروژه خانه شریفی ها در تهران پرداخته و ویژگی‌های این سازه متفاوت را بررسی می‌کند.

خانه شریفی ها پاسخی خلاقانه به کمبود فضا و نور
خانه شریفی ها در تهران، در زمین باریکی به ابعاد ۱۱ در ۳۳ متر توسط علیرضا تغابنی، معمار و بنیان‌گذار شرکت نکست آفیس، در سال ۲۰۱۳ طراحی و ساخته شد. از مهم‌ترین مشکلات زمین تخصیص داده شده، فضای کم و نور ناکافی بود و تنها نمای جنوبی آن امکان دریافت نور طبیعی را داشت؛ اما ایده اصلی این پروژه دقیقا از همین محدودیت شکل گرفت.

بنابراین، تغابنی به‌جای ساخت بنایی بسته و معمولی، خانه‌ای طراحی کرد که بتواند تغییر کند و محدودیت‌های فضا و نور را کاهش دهد. برای حل‌وفصل این مشکل، سه باکس چوبی در نمای جنوبی این ساختمان قرار گرفته است که هر کدام می‌توانند به‌صورت مستقل تا زاویه ۹۰ درجه بچرخند.

در زمستان، این باکس‌ها بسته می‌مانند تا گرما حفظ شود؛ اما در تابستان، هر یک از این باکس‌ها به تراسی باز تبدیل می‌شوند و با چرخش آنها، نور و جریان هوا به فضاهای داخلی می‌رسد.

ویژگی‌ها و امکانات خانه شریفی ها
خانه شریفی ها یک واحد مسکونی سه‌خوابه است که در مجموع، هفت طبقه و حدود ۱۴۰۰ متر مربع زیربنا دارد. دو طبقه زیرزمین شامل سالن ورزش، سالن بیلیارد، سالن استخر و سوناست و طبقات بالاتر را فضای سکونتی تشکیل می‌دهد.

طبقه همکف این خانه را پارکینگ، لابی‌من و سوئیت سرایداری در برگرفته و طبقه اول تا چهارم را سالن نشیمن و اتاق خواب‌ها تشکیل داده است. علاوه بر این در طبقه آخر، اتاق کار مجزا و فضای بازی کودکان و یک فضای سبز قرار دارد.

سازه اصلی ساختمان از جنس بتن ساخته شده و باکس‌های متحرک آن از اسکلت فولادی و روکش چوب طبیعی تشکیل شده‌اند. برای حرکت این باکس‌ها از فناوری سیستم گردان استفاده می‌شود؛ این فناوری در سکوهای چرخان نمایشگاه‌های خودرو به کار می‌رود. سیستم مکانیکی این بخش‌ها، توسط شرکت آلمانی Bumat طراحی شده است.

نحوه باز شدن و چرخش باکس‌ها یه این صورت است که هر باکس حدود ۲۰ ثانیه می‌چرخد و با باز شدن آن، نرده‌های جمع‌شونده‌ای به‌صورت خودکار باز می‌شوند تا تراسی ایمن شکیل گیرد.

معماری به سبک اقلیم ایرانی
خانه شریفی ها به سبک و شیوه شرایط آب و هوایی و زندگی ایرانی طراحی شده است. در روزهای گرم تابستان، چرخش اتاق‌ها تهویه طبیعی را افزایش می‌دهد و در زمستان، با بسته شدن نما، گرمای خانه حفظ می‌شود.

بنابراین می‌توان گفت این طراحیَ، به‌نوعی فرصتی برای رفع چالش‌ها و محدودیت‌های اقلیمی در ایران است؛ به عبارتی، جزئیات طراحی شده در خانه شریفی ها باعث شده تا این سازه بیش از آنکه یک پروژه مسکونی باشد، به نمونه‌ای از ترکیب فناوری و معماری تبدیل شود.

جوایز و افتخارات پروژه خانه شریفی ها
خانه شریفی ها در سال ۱۳۹۲ یا ۲۰۱۳ میلادی تکمیل شد و در همان سال توجه رسانه‌ها و کارشناسان بین‌المللی را جلب کرد. شبکه سی‌ان‌ان در گزارشی این پروژه را به خانه‌‎ای که تغییر شکل و موقعیت می‌دهد، توصیف و آن را با مکعب روبیک مقایسه کرد.

خانه شریفی ها در سال ۱۳۹۲ توسط مجله معمار به عنوان پروژه برتر معمار سال انتخاب شد و در سال ۲۰۱۴ نیز جایزه معمار خاورمیانه (Middle East Award) را در بخش مسکونی کسب کرد.

در میان انبوه برج‌های قناس و بی‌قواره‌ای که چهره‌ شهر را یکنواخت کرده‌اند، این پروژه تبدیل به نقطه‌ عطفی شده و نشان‌دهنده آن است که با نوآوری و بازنگری در فناوری‌های ساخت‌وساز، می‌توان کیفیت زندگی شهری را تغییر داد و چهره‌ای تازه به شهرهای متراکم بخشید./تجارت نیوز