حکایت متفاوت بانک ایران‌زمین: از ناترازی کنترل‌شده تا دارایی‌های مرغوب

تیتر20 - درحالی که انحلال بانک‌های زیان‌ده در سال‌های اخیر، به موضوع جدی در اقتصاد ایران تبدیل شده و نمونه‌هایی مانند بانک آینده، به‌تازگی، با انحلال و انتقال اختیارات به بانک ملی، به پایان راه رسیده‌اند، بانک ایران‌زمین، مسیری کاملاً متفاوت را طی می‌کند.

برخلاف بانک‌هایی که دارایی‌های منجمد و تسهیلات غیرقابل بازگشت داشتند، ایران‌زمین، تاکنون با چالش‌های مدیریتی و ناترازی محدود و متفاوت روبه‌رو بوده و در عین حال، دارایی‌های باکیفیت و نقدشونده در اختیار دارد.

انتقال مهم: گام اساسی در کاهش ناترازی ایران‌زمین
یکی از مهم‌ترین مشکلات گذشته بانک ایران‌زمین، عدم انتقال کامل اموال مولی الموحدین به بانک بود که باعث ایجاد ناترازی و نگرانی مالی شد. طبق اطلاعات منتشرشده، حدود ۸۰ درصد این اموال در شرف انتقال است و انتظار می‌رود این اقدام، کفه ترازو را به سمت بانک ایران‌زمین تغییردهد.

علاوه بر انتقال حدود ۸۰ درصد اموال مولی‌الموحدین، حکم قطعی دادگاه در آبان ۱۴۰۳، باعث شد مطالبات بانک وصول و متهمان محکوم شوند. ارزش روز اموال، بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده و انتقال آن به بانک، ناترازی مالی ایران‌زمین را مرتفع می‌سازد. این تحولات، نه‌تنها امنیت مالی بانک را تضمین می‌کند، بلکه اثرات مثبت آن، روی اعتماد سهامداران و سپرده‌گذاران، ملموس است.

این تحولات نشان می‌دهد بخشی از ناترازی بانک، ناشی از مسائل حقوقی و انتقال ناقص اموال، در مسیر حل شدن است. نکته کلیدی این است که بانک ایران‌زمین تاکنون دارایی منجمد یا تسهیلات کلان پرداخت‌نشده ندارد، بنابراین جنس ناترازی‌ها، متفاوت از سایر بانک‌های بحران‌زده است.

مزیت رقابتی: کیفیت و نقدشوندگی دارایی‌ها 
کیفیت و مرغوبیت دارایی‌ها، از ویژگی‌های برجسته بانک ایران‌زمین است. این بانک، اموال ارزشمندی در پایتخت از جمله در مناطقی مانند تپه‌‌های عباس‌آباد، شهران، اکباتان، رسالت، نیاوران و نیز اموال مازاد متعدد در سایر استان‌ها دارد. 

در همین زمینه، اواخر مهرماه امسال، شرکت پشتیبانی و فروش ابنیه حافظ، به نمایندگی از بانک ایران‌زمین، ضمن انتشار فهرست املاک مازاد بانک، از فروش آنها از طریق مزایده عمومی خبر داد. این دارایی‌ها، نه‌تنها ارزش بالایی دارند، بلکه دارای قابلیت نقدشوندگی مناسبی هستند و در صورت نیاز به تامین نقدینگی می‌توانند سریعاً تبدیل به منابع مالی شوند.

در مقابل، برخی بانک‌ها مانند بانک آینده، دارایی‌ها را در پروژه‌هایی با نقدشوندگی پایین یا در محل متمرکز مانند ایران‌مال دارند که انعطاف مالی را کاهش می‌دهد. تمرکز متکثر و کیفیت بالای دارایی‌های ایران‌زمین، مزیتی مهم برای مدیریت مالی و کاهش ریسک‌های احتمالی محسوب می‌شود.

نقش مدیریت سرپرستی و مجامع سالانه
دوره مدیریت سرپرستی بانک ایران‌زمین، پایان مهرماه به اتمام رسید و هنوز تصمیمی برای ادامه آن گرفته نشده است. بااین‌حال، اقدامات انجام شده، بیانگر تلاش برای بهبود ساختار مالی بانک است.

برگزاری مجمع عمومی مربوط به سال 1399 در هفته جاری و برنامه‌ریزی برای مجمع سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تا پایان ماه جاری، بیانگر روند اصلاحات ساختاری و کنترل دقیق امور مالی است. علاوه بر این، انتظار می‌رود صورت‌های مالی سال ۱۴۰۳ بر اساس تجدید ارزیابی اموال و دارایی‌ها، شکل جدید و قابل قبول‌تری به خود بگیرد و تصویر مالی بانک را نسبت به گذشته بهبود بخشد. این اقدامات، می‌تواند باعث افزایش اعتماد سهامداران و سپرده‌گذاران شود.

حمایت قوه قضائیه؛ تعامل عدالت و ثبات مالی
نامه اخیر کارکنان بانک ایران‌زمین به رییس قوه قضائیه، حاکی از قدردانی عمیق از اقدامات قضایی و همکاری بانک مرکزی است و حکایت بانک ایران‌زمین را از بانک‌هایی مانند بانک آینده و بانک سرمایه متمایز می‌سازد.

این اقدامات، احیای اموال ازدست‌رفته و احقاق حقوق کارکنان و سهامداران را شامل می‌شود و بر کاهش نگرانی‌های مالی و امنیت شغلی پرسنل، تأثیر مستقیم داشته است.کارکنان بانک در این نامه تأکید کرده‌اند رأی دادگاه ویژه، ورای یک اقدام قضایی، بیانیه‌ای حقوقی، عدالت‌محور و آینده‌ساز بوده است.

همچنین حکم قطعی دادگاه درباره مطالبات بانک ایران‌زمین از تعاونی اعتباری مولی‌الموحدین، در سال گذشته، نشان‌دهنده اثربخشی تصمیمات قضایی در احقاق حقوق بانک و برخورد جدی با فساد اقتصادی است. این اقدام، نمونه‌ روشنی از ترکیب عدالت حقوقی با مدیریت مالی بانک‌ها محسوب می‌شود و افق روشنی برای آینده پایدار ایران‌زمین ترسیم می‌کند.

تفاوت بنیادین با بانک‌های بحران‌زده
مقایسه بانک ایران‌زمین با بانک‌هایی مانند بانک آینده که اخیراً منحل شده و بانک سرمایه، که به گفته کارشناسان، با تداوم روند موجود، در آستانه انحلال است، تفاوت‌های بنیادین زیر را آشکار می‌کند:

اول اینکه بانک آینده با دارایی‌های محدود و تمرکز ناکافی در منابع منحل شد. این بانک نتوانست دارایی‌های خود را به‌شکل متنوع و نقدشونده مدیریت کند و تمرکز ناکافی در منابع، ریسک‌های مالی را افزایش داد. لذا در نهایت به انحلال و انتقال اختیارات به بانک ملی انجامید.

دوم اینکه بانک‌های بحران‌زده، با ناترازی شدید و دارایی‌های کم‌کیفیت مواجه هستند. مشکلات جدی در ترازنامه و دارایی‌هایی با نقدشوندگی پایین، وضعیت مالی بانک را شکننده می‌کند و احتمال اصلاح سریع یا بازسازی ساختاری آن، محدود است، در حالی که ایران‌زمین، ناترازی متفاوت و قابل مدیریت دارد.

سوم اینکه بانک ایران‌زمین، دارایی منجمد و تسهیلات کلان غیرقابل بازگشت ندارد. نبود دارایی‌های منجمد و وام‌های غیرقابل بازگشت، ریسک سیستماتیک بانک را کاهش می‌دهد و کنترل و اصلاح ساختار مالی را با سرعت بیشتر فراهم می‌کند.

این تفاوت‌ها، وضعیت بانک ایران‌زمین را در آینده، امیدبخش کرده است. ترکیب املاک متنوع و باکیفیت، ناترازی کنترل‌شده و اقدامات مدیریتی شفاف، این بانک را از بحران‌های مشابه بانک‌های دیگر، متمایز و مسیر اعتماد سهامداران را هموار کرده است.

فردای ایران‌زمین
با ادامه انتقال اموال مولی‌الموحدین، تجدید ارزیابی دارایی‌ها و برگزاری مجامع سالانه، بانک ایران‌زمین در مسیر اصلاح ساختاری و تقویت پایداری مالی قرار دارد. این موارد، بانک ایران‌زمین را از خطرات مشابه بانک‌های بحران‌زده، مصون نگه می‌دارد و زمینه را برای بازسازی ساختار، اعتماد سهامداران و قدرت رقابتی فراهم می‌سازد.

در پرتو رأی قضایی و همکاری منسجم بین قوه قضائیه و نهاد ناظر پولی، سرگذشت بانک ایران‌زمین از مسیر بحران به جاده بازسازی رسیده است. امروز این بانک، در موقعیت بازآفرینیِ آینده ایستاده که حاصل انضباط، شفافیت و اعتماد است.