منطقه آزاد سرخس؛ موتور محرکه تجارت با اوراسیا

تیتر20- مجید بیکی در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: سرخس با دارا بودن تنها ۴.۵ درصد از جمعیت استان خراسان رضوی، به دلیل موقعیت منحصر به فرد مرزی و دارا بودن زیرساخت‌های حیاتی، پتانسیل آن را دارد که به موتور محرکه اقتصادی برای کل استان و حتی کشور تبدیل شود.

وی در خصوص پتانسیل‌های سرخس به عنوان شهرستانی هم‌مرز با ترکمنستان اظهار کرد: موقعیت مرزی سرخس با ترکمنستان، مهم‌ترین دارایی این شهرستان محسوب می‌شود.

فرماندار سرخس کریدور ترانزیتی بین‌المللی، منطقه آزاد تجاری-صنعتی سرخس، گردشگری تجاری و مرزی و امنیت و دیپلماسی اقتصادی را از ویژگی‌های این منطقه دانست و خاطرنشان کرد: سرخس واقع بر شاهراه ارتباطی ایران به ترکمنستان، قزاقستان و دیگر کشورهای آسیای میانه است.

وی گفت: راه‌آهن سرخس-مشهد، شریان‌ حیاتی برای تجارت شرق کشور است. هرگونه سرمایه‌گذاری و بهبود در این کریدور، نه تنها تجارت ایران را رونق می‌بخشد، بلکه سرخس را به یک هاب لجستیک تبدیل می‌کند که می‌تواند صنایع وابسته به حمل‌ونقل، انبارداری و خدمات گمرکی را گسترش دهد.

بیکی با اشاره به اینکه وجود منطقه آزاد، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های رقابتی سرخس است، افزود: این منطقه می‌تواند با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی، ایجاد واحدهای تولیدی برای صادرات به بازار ۷۰ میلیونی کشورهای همسایه شمالی و ارائه معافیت‌های گمرکی و مالیاتی، به کانون تولید و اشتغال تبدیل شود.

وی با تأکید بر اینکه توسعه این منطقه مستقیماً بر رونق اقتصادی شهرستان و استان تأثیر خواهد گذاشت، بیان کرد: مرز دوغارون، تنها یک نقطه گذر کالا نیست، بلکه محل تردد مسافر و گردشگر است. تقویت زیرساخت‌های پذیرایی، اقامتی و خدمات ویزا در این منطقه، می‌تواند گردشگری تجاری و خرید را رونق بخشد. همچنین، روستای هدف گردشگری بزنگان با قابلیت ارتقا به شهر، می‌تواند به قطب گردشگری طبیعی و تاریخی در کنار این کریدور تجاری تبدیل شود.

فرماندار سرخس با بیان اینکه سرخس یک شهرستان مرزی پیشرفته و باثبات، نه تنها امنیت ملی را تقویت می‌کند، بلکه به عنوان ویترینی از توانمندی‌های ایران عمل می‌کند، گفت: توسعه سرخس می‌تواند روابط اقتصادی و فرهنگی با ترکمنستان و دیگر کشورهای منطقه را عمق بخشد و نقش ایران را به عنوان پل ارتباطی تثبیت کند.

چالش‌های موجود و وعده‌های دولت

وی اظهار کرد: با وجود این پتانسیل‌های عظیم، چالش‌ها و پروژه‌های نیمه تمامی هم در منطقه وجود دارد؛ این پروژه‌های زیرساختی مانند دانه‌های یک زنجیر به هم متصل هستند و تأخیر در هر یک، کل چرخه توسعه را با اختلال مواجه می‌سازد.

بیکی در خصوص جاده سرخس-مشهد گفت: این جاده، شریان حیاتی ارتباط سرخس با مرکز استان و شبکه ملی راه‌هاست. فرسودگی و عدم توسعه این محور، هزینه‌های حمل‌ونقل را افزایش داده و به طور مستقیم بر رقابت‌پذیری کالاهای تولیدی منطقه و جذابیت آن برای سرمایه‌گذاری تأثیر منفی می‌گذارد.

وی تکمیل و بهسازی این جاده را ضروری دانست و بیان کرد: این پروژه یک اولویت کلیدی توسعه‌ای است که دولت چهاردهم متعهد به حل آن شده است.

فرماندار سرخس با اشاره به اینکه به زمین ماندن پروژه‌ها در این منطقه استراتژیک سیگنال منفی به سرمایه‌گذاران ارسال می‌کند افزود: تمام تلاش خود را به کار گرفته تا بیش از ۸۰ درصد پروژه‌های بر زمین مانده شهرستان تا سال آینده به اتمام رسیده و به بهره‌برداری برسند. قطعاً با بهره‌برداری از این پروژه‌ها تحول عظیمی در چهره اقتصادی سرخس ایجاد خواهد شد...

تعهد به توسعه متوازن و شفافیت مالی

وی با بیان اینکه این شهرستان با ۴.۵ درصد جمعیت، بیش از هشت درصد از اعتبارات استان را به خود اختصاص داده و پس از مشهد در رتبه دوم قرار دارد، بیان کرد: این تخصیص اعتبار در پی نگاهی عادلانه و توسعه محور است. همچنین، رقم قابل توجه سرانه اعتباری ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی به ازای هر نفر که ۴۰ درصد بالاتر از میانگین استان است، گواهی بر این مدعاست که منابع مالی به سمت این منطقه مرزی در جریان است.

بیکی با تأکید بر اینکه این تخصیص بودجه، اگر در پروژه‌های زیرساختی و اشتغال‌زا به درستی هزینه شود، می‌تواند شکاف توسعه با مرکز استان را به سرعت کاهش دهد، کار جمعی و تعامل با مردم را ضروری دانست و گفت: مدیریت جزیره‌ای و ناهماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی، یکی از موانع اصلی توسعه است.

وی بر کار جمعی و هم‌افزایی مدیریتی تأکید و اظهار کرد: این نگاه، به ویژه در یک منطقه مرزی و پیچیده مانند سرخس که دستگاه‌های مختلفی از گمرک و راهداری تا اداره منطقه آزاد و نهادهای امنیتی در آن فعال هستند، حیاتی است. ایجاد یک ستاد هماهنگی توسعه سرخس می‌تواند این چالش را به حداقل برساند.

فرماندار سرخس با اعلام اینکه فرمانداری متعلق به هیچ گروه یا قشر خاصی نیست، خاطرنشان کرد: قطعاً توسعه پایدار بدون مشارکت و اعتماد مردم محقق نمی‌شود.

وی همچنین، افزایش سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) را ضروری دانست و افزود: فرمانداری به دنبال تقویت جامعه مدنی برای مشارکت در فرآیند توسعه است.

بیکی با بیان اینکه سرخس در آستانه یک تحول بزرگ قرار دارد، تصریح کرد: این شهرستان با دارا بودن پتانسیل‌های منحصر به فرد مرزی، کریدورهای ترانزیتی، منطقه آزاد و اعتبارات مالی قابل توجه، همه عناصر لازم برای شکوفایی را در اختیار دارد. چالش‌های اصلی، نه در کمبود منابع که در سرعت اجرا، هماهنگی بین‌دستگاهی و رفع موانع پروژه‌های معوقه نهفته است.

وی با اشاره به اینکه با اولویت‌بندی پروژه‌های حیاتی مانند جاده مشهد-سرخس و منطقه آزاد، شفافیت مالی، کار تیمی و تعامل با مردم می‌توان امیدوار بود که سرخس در آینده‌ای نزدیک، نه تنها به خواسته‌های مردم خود برسد، بلکه به عنوان یک قطب اقتصادی پیشرو در شرق کشور و یک دروازه فعال و پررونق به سوی بازارهای اوراسیا ظاهر شود، گفت: تحقق این آرمان، نیازمند عزمی ملی و نگاهی فراستانی است تا سرخس بتواند سهم واقعی خود را در پیشرفت ایران ایفا کند.

منطقه ویژه اقتصادی سرخس در ۱۸ کیلومتری نقطه صفر و پایانه مرزی ایران و ترکمنستان و ۱۸۵ کیلومتری شمال شرق مشهد قرار دارد. /ایسنا