چرا فروشگاه‌های زنجیره‌ای فقط دو، سه یا چهار برند محصول دارند؟ / سیستم پرداخت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه «به‌هم‌ریخته و آزاردهنده» است / ناکارآمدی سامانه «ستار» در تسویه حساب آنی / انتقاد از مدیریت شهری و رویکرد فروشگاه زنجیره‌ای وابسته

تیتر20 - علی احسان ظفری، مدیرعامل و رییس هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان فرآورده های لبنی ، در گفت‌وگو با تیتر۲۰  ضمن انتقاد از عملکرد فروشگاه‌های زنجیره‌ای به ویژه فروشگاه رفاه، به مسائلی همچون تاخیرهای طولانی‌مدت در پرداخت مطالبات تولیدکنندگان، ناکارآمدی سامانه‌های تسویه حساب و انحصارگرایی درعرضه محصولات لبنی پرداخت. 

بدحسابی فروشگاه رفاه و ناکارآمدی سامانه «ستار» 
ظفری با اشاره به وضعیت آشفته پرداخت‌ها در فروشگاه رفاه اظهار داشت: «پرداخت‌ها در این فروشگاه بسیار عجیب و غریب و به‌هم‌ریخته است. برخی مطالبات تا مرز یک سال به بالا مانده و افرادی هم که آنجا هستند اصلاً پاسخگو نیستند. لبنیاتی‌ها از این شرایط خیلی نگرانند.» 

وی در خصوص راه‌اندازی سامانه‌ای به نام «ستار» در فروشگاه رفاه که ادعا می‌شد برای تسویه آنی و کاهش گلایه‌ها ایجاد شده، گفت: «کل مجموعه، هم سامانه‌شان، هم عملکردشان و هم پاسخگو نبودنشان و سیستمی که برای بحث همکاری دارند، خیلی به‌هم‌ریخته و آزاردهنده است. من چیز خوبی از این سامانه ندیدم. الان تسویه‌ها بالای یک سال طول می‌کشد و شرکت‌ها نارضایتی زیادی از این شرایط دارند. مستنداتی هم که آنجا می‌خواهد بررسی شود و به دست طرف برسد، با مشکل اداری مواجه است.» 

مدیرعامل و رییس هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان فرآورده های لبنی همچنین به تغییرات مکرر مدیریتی در فروشگاه رفاه اشاره کرد و افزود: «تغییرات عجیبی در آن سیستم هست؛ هر کسی می‌رود، معاونش مدیر می‌شود، معاون می‌رود و یکی دیگر می‌آید و مدیر قبلی برمی‌گردد. همه این‌ها با هم نتوانستند تغییری در این معضل و مشکل ایجاد کنند. اگر واقعاً این مدیران را عوض می‌کنند، این رفت و آمدن‌ها چه معنایی دارد؟» 

انحصار برندها و پشت‌پرده‌های مالی
در بخش دیگری از این گفت و گو ظفری با بیان اینکه فروشگاه‌ها می‌توانستند بسیار بهتر با واحدهای تولیدی کوچک و متوسط کار کنند، از محدودیت عرضه برندها انتقاد کرد و گفت: «چرا فروشگاه‌ها فقط دو، سه یا چهار برند محصول دارند؟ علتش این است که فقط به دنبال ارتباط‌های مالی هستند؛ ارتباط‌های ناصحیح مالی، نه روند درست. با این مسیر نه مصرف‌کننده رضایت کامل دارد و نه تولیدکننده.» 

وی ادامه داد: «فلسفه فروشگاه‌ها باید ایجاد رضایت بیشتر برای مردم باشد، اما وقتی فقط به دنبال بعد اقتصادی خودشان هستند، همیشه سه تا چهار برند را می‌آورند و می‌گویند فقط همین است. اما در دنیا این‌طور نیست. فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای باید محلی باشند که همه کسانی که دستی بر آتش تولید دارند و تولیدات باکیفیت و خوب ارائه می‌دهند، بتوانند محصولاتشان را عرضه کنند تا مردم قدرت انتخاب بیشتر و دسترسی به قیمت‌های مناسب‌تری داشته باشند.» 

ظفری تصریح کرد: «متاسفانه فروشگاه‌ها بیشتر با کسانی کار می‌کنند که جذابیت قیمتی برای صاحب فروشگاه یا شخصیت حقوقی آن داشته باشند. آن‌ها مبالغ هنگفتی را به هنگام قرارداد از شرکت‌های برند می‌گیرند و هر تصمیمی می‌گیرند برای فروشگاه است، نه برای مردم. این فروشگاه‌ها ذهن مردم را محدود می‌کنند تا باور کنند که فقط همین چند برند در ایران هست.» 

تفاوت قیمت فاحش و ضرر مصرف‌کننده
مدیرعامل و رییس هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان فرآورده های لبنی با اشاره به وجود حدود ۶۰۰ کارخانه فعال لبنی در کشور (که از ۱۲۰۰ واحد به این تعداد رسیده‌اند)، گفت: «تمام این واحدها دارای استاندارد و پروانه بهداشتی هستند و کالای باکیفیت و ارزان‌تر از برندها تولید می‌کنند. اما فروشگاه‌ها فقط فکر این هستند که حلقه را تنگ‌تر کنند.» 

وی افزود: «معمولاً شرکت‌های برندی که می‌توانند سود بیشتری برای فروشگاه در نظر بگیرند را دنبال می‌کنند. اگر به فروشگاه‌های ایران بروید و ویترین‌ها را نگاه کنید، تنها پنج یا شش برند وجود دارد که در یک اجتماع بسته اقتصادی توانسته‌اند فروشگاه‌ها را ساپورت کنند. در این میان هم مصرف‌کننده زیان می‌کند و هم از تولیدکننده حمایت نمی‌شود.» 

انتقاد از مدیریت شهری و فروشگاه‌های وابسته
ظفری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به فروشگاه‌های وابسته به شهرداری‌ها گفت: «برند برای فروشگاه ایجاد می‌کنند که اصلاً مال شهرداری‌هاست. آقای شهردار تهران سنگ مردم را به سینه می‌زند که من آدم خوب و مردمی هستم، اما مدیرانی که برای فروشگاه گذاشته‌اند، کدامشان آمدند تحولی در این سیستم بدهند؟» 

وی خطاب به مسئولان این فروشگاه‌ها گفت: «شما حق ندارید فروشگاه‌تان را فقط مخصوص چهار برند کنید. این یعنی بستن انتخاب مردم و محدود کردن حق آن‌ها. شما یک امتیاز گرفته‌اید و در آن نقطه فروشگاه زده‌اید و دیگر اجازه نمی‌دهند کنار شما کسی فروشگاه بزند. حالا که این مزیت را گرفته‌اید، اجازه بدهید مردم آن منطقه حق انتخاب داشته باشند و کالای باکیفیت را با قیمت پایین‌تر (گاهی تا ۳۰ درصد زیر قیمت برندها) تهیه کنند.» 

ظفری افزود: «طرح‌هایی می‌گذارند که مثلاً اسنپ تا دم در فروشگاه مجانی باشد، اما این‌ها محتوا ندارد و پولش را از خود طرف می‌گیرند. وقتی اجازه نمی‌دهید کالای ۱۰۰ هزار تومانی را مردم بخرند و شرایطی ایجاد کردید که همان را ۱۵۰ هزار تومان بخرند، بعد می‌آیید ۳ هزار تومان تخفیف می‌دهید؟»

 
تجربه شخصی ازعدم پرداخت مطالبات
مدیرعامل و رییس هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان فرآورده های لبنی در پایان با اشاره به تجربه شخصی خود در همکاری با فروشگاه رفاه گفت: «درکل فروشگاهی در ایران نمی‌بینم که بخواهد درست رفتار کند، اما یک سری فروشگاه‌ها مثل رفاه دیگر قضیه‌شان خیلی بدتر است. من با جرات می‌گویم خودم به فروشگاه رفاه کالا دادم، یک سال است پولش را نمی‌دهند. سه تا مدیرعامل عوض شده و هی پاس می‌دهند به حسابدار و بانک. مدیرعامل اولی هم که برگشته باز هم تاثیری ندارد. پول‌ها را در حسابشان نگه می‌دارند و نمی‌دانم چقدر دیگر می‌خواهند معطل کنند.»