هشدار به استفاده از خودروهای هیبریدی در ایران

تیتر20 - عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت هشدار داد که واردات خودروهای هیبریدی بدون فراهم آوردن زیر ساخت‌ها مناسب آن نه تنها گره‌ی از مشکلات زیست محیطی باز نمی کند بلکه ممکن است در آینده خطراتی نیز ایجاد کند.

امیرحسین کاکایی در گفت‌و‌گو با اقتصادنیوز با بیان این مطلب افزود: عده ای بدون توجه به جوانب مختلف کار با تبلیغات گسترده غربی ها، اخیرا راه حل کاهش مصرف سوخت و آلایندگی را در واردات خودروهای هیبرید و برقی می بینند به طوری‌که انواع مشوق‌ها پشت سر در دولت و شهرداری در حال تصویب است. اما به عنوان یک کارشناس که انواع تصمیمات را در طی بیست سال گذشته از نزدیک دیده‌ام و تا حدی بررسی کرده‌ام، از هم اکنون اخطار می دهم که موانع زیادی برای موفقیت این طرح‌ها وجود دارد.

او افزود: اولین نکته ای که در این خصوص می‌توان گفت این است که در هنگام انتقال یک محصول با فناوری متفاوت باید توجه کرد که محصول را نباید فقط در یک مقطع زمانی مورد بررسی قرار داد، بلکه لازم است در طول چرخه عمر آن محصول در سطوح مشتری، صنعت، بازار و کشور و حتی در دنیا مورد بررسی قرار داد. اگر بخواهیم این خودروها را خودمان تولید کنیم که باید از لحظه قبل از تولید آغاز کرده و تا بازیافت نهایی محصول آن را دنبال کنیم. اما با فرض اینکه در ده سال آینده امکان تولید اقتصادی این خودروها در ایران نیست، فرض می کنیم که این خودروها به صورت وارداتی وارد کشور شوند و موانع توسعه آنها را بررسی می کنیم.

کاکایی تصریح کرد: خودرهای هیبریدی خودروهایی هستند که به معنای واقعی و به طور معنی داری مصرف سوخت را کاهش دهند؛ نه آن چیزی که بعضی اوقات شنیده می شود در صنعت خودروی کشور، مانند اسباب بازی آن را ساخته اند. در این صورت می توان گفت که امروزه خودروهای هیبریدی و برقی از فناوری بالایی برخودار هستند. پس می توان نتیجه گرفت که تعمیر و نگهداری آنها در ایران نیازمند سرمایه گذاری جدی در زیرساختهای آموزشی، تجهیزاتی و تامینی هستند. چرا که همان طور که روشن و واضح است، استفاده از این نوع خودروها یک جهش فناوری است و تعمیر آنها در حد تعمیرگاه‌ها و تعمیرکارهای فعلی به صورت گسترده نخواهد بود. اما سوال انیجاست که چه کسی مسئول این سرمایه گذاری و مدیریت تهیه به موقع این زیرساخت‌هاست؟

این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: مسئله بعدی در مورد فناوری‌ موتورها و باتری‌های این نوع محصولات است که تماما واداراتی خواهد بود و این به معنای وابستگی شدید به کشورهای انحصاری در این خصوص است. همانطور که می دانید امروزه کشورهایی مانند آمریکا، چین و ژاپن و برخی از کشورهای خاص اروپایی روی این موضوع در حال رقابت شدید هستند و فناوری ها را به طور انحصاری توسعه می‌دهند. حتی در مواردی هم که فناوری ها توسعه می یابد، منابع معدنی لازم که عمدتا در انحصار کشور آمریکا و چند کشور خاص است، باعث می شود که این کالاها و به طور خاص باتری‌های مربوطه از جنبه انحصاری برخوردار بوده و در نتیجه در مورد لزوم دوباره به عنوان یک عامل فشار برای کشورهای مصرف کننده تبدیل شود.

به گزارش اقتصادنیوز کاکایی گفت: موضوع مهم دیگر بازیافت باتری هاست. متاسفانه سالهاست که انواع باتری در لپ‌تاپ‌ها و موبایل‌ها به طور گسترده در ایران مورد استفاده قرار می گیرد بدون آنکه برای بازیافت آنها و جلوگیری از آلودگی محیط زیست فکر اساسی شود. حال وارد شدن به حیطه مصرف انبوه این نوع خودروها (هیبریدی و برقی) و موتورسیکلت‌ها (برقی) که باتری آن‌ها چند برابر موبایل و لپ تاپ است، باید فکر جدی برای این موضوع شود.

او افزود: شبیه این اتفاق در مورد لامپ‌ها افتاد و امروز با توجه به مصرف گسترده لامپ‌های کم مصرف فلورسنتی، یک سیستم موثر و فراگیر جغرافیایی برای جمع آوری این کالای بسیاری خطرناک برای محیط زیست به هنگام معدومسازی، وجود ندارد. جالب است که حتی در ماموران شهرداری جمع آوری زباله آگاهی های حداقلی لازم برای جمع آوری این کالای خطرناک وجود ندارد. حال از همین حالا باید در مورد باتری‌ها هم این اخطار را داد.

کاکایی گفت: مسئله بعدی موضوع شارژ در خودروها و موتورسیکلت‌های برقی است که متاسفانه به آن مانند موضوع شارژ خودروهای گاز سوز توجه جدی نمی شود. سوال این است که آیا تولید برق در ایران خود یک تولید و مصرف به صرفه انرژی در کشور است؟ آیا آلایندگی تولیدی نیروگاه‌های کشور برای تولید همان میزان انرژی به صورت برق و انتقال و ذخیره سازی آنها برای تعداد قابل توجهی خودروی الکتریکی به نفع کشور است؟ آیا محاسبه شده است که اگر خودروها و موتورسیکلت های مذکور به تعداد قابل توجهی برسند، برق آنها از کجا و از چه طریقی تامین می شود. این در حالی است که وزارت محترم نیرو دائما اخطار برای مصرف برق و به طور خاص در تابستانها صادر می کند. ضمنا وقتی که تعداد مصرف کننده زیاد می شود، سوال بعدی این است که آیا تاثیرات مصرف متغیر این کالا در شبکه انتقال قدرت دیده شده است؟

او افزود: این سوالات مطرح شدند، نه برای آنکه جلوی حرکت برای یک جهش فناوری گرفته شود، بلکه می خواهیم دوباره از یک چاله به یک چاه نیفتیم و این کار فقط با تدبیر و برنامه ریزی درست و دور از هیجان امکان پذیر است. البته در این گفتار کوتاه وارد مباحثی چون بحث تولید و بازار نشدیم. امید است که منتقدان به این اظهار نظر به طور دقیق و تخصصی این موضوع را مورد نقد قرار دهند تا به عنوان یک ایرانی بدانم که این‌ها موانع موهمی هستند یا اینکه برای هر کدام از آنها فکر شده است.