مشکلات ساختاری صنعت سینمای ایران کجاست؟

واقعیت های اقتصادی همچنان گوشزد می کنند که نبود زیر ساخت های عملیاتی و مدیریتی مهم ترین چالش های سینمای ایران در یک رویکرد واقعی و مواجهه ای رقابتی با بعد جهانی این هنر – صنعت است.

کد خبر: ۳۷۲۷۳

تیتر20 - درحالی یک بار دیگر 21 شهریور، روز جهانی سینما فرا رسیده است که علی رغم گذشت چندین دهه از حیات نوین سینمای ایران و موفقیت های چشمگیر هنر هفتم در معرفی فرهنگ ایران به جهانیان، همچنان صنعت سینمای ایران از بحران های متعددی رنج می برد.

آن چه باعث شده است صنعت سینمای ایران با وجود پتانسیل های قابل ملاحظه خود همچنان نحیف و غیر مستقل باقی بماند، از چند جنبه قابل طرح است.

مشکل ساختاری، فقدان هویت و نداشتن تفکر مبتنی بر صنعت به مثابه صنعت، در مواجهه با مدیوم سینماست.

درواقع موفقیت در صنعت سینما نیز مانند سایر ارکان صنعتی و اقتصادی جهان، در گروه تدوین استراتژی هایی است که بتواند نقشه راه معینی برای این رسانه کارآمد ترسیم نماید.

اگر به خاطر داشته باشیم که تقریبا یک سوم گردش مالی و چرخه اقتصادی سینمای جهان در اختیار شش کمپانی بزرگ غیر دولتی است، به خوبی درخواهیم یافت که یکی از اصلی ترین معضلات سینمای ایران نبود، ساختارهای همگن و تشکیلات منسجم است.

به گزارش تیتر20، درگیر نشدن سینمای ایران از جنبه تکنولوژیک و اقتصادی با تجربه های جهانی این صنعت، علی رغم حضور جهانی اش در ابعاد هنری باعث شده است که فاصله عظیمی بین واقعیت های سینمای جهان و سینمای بومی این سرزمین وجود داشته باشد.

صنعت سینمای جهان به طور متوسط در یک سال ارزش اقتصادی بزرگی بیش از 38 میلیاردی ایجاد می کند که سهم سینمای ایران در این گردش مالی به منزله قطره ای از دریاست.

والت دیـزنی، برادران وارنـر، فاکس قـرن بیستم، پارامـونت پیکچرز، یونیـورسال استودیو، کلمبـیا پیکچرز در زمره شش غول سینمایی جهان است که کیفیت و کمیت محصولات تولیدی آن و تاثیری که در شاکله فرهنگ جهانی دارند در مقیاس هایی غیر قابل تصور است.

از سوی دیگر کشورهایی که در صنعت سینمای جهان سرآمد هستند درواقع همان هایی هستند که بزرگترین کمپانی ها و بیشترین تعداد سالن های سینمایی را در اختیار دارند.

باز هم به موازات سایر بخش های اقتصادی آمریکا و چین صدر نشین لیست موفق ترین کشورهای جهان در زمینه تولیدات سینمایی و سود حاصله از این صنعت هستند.

در این جا بلافاصله باید اضافه کرد که در این کشورها صنعت سینما به طور کلی به وسیله بخش خصوصی اداره می شود و دولت ها تقریبا نقشی در تولید و توسعه محصولات سینمایی ندارند.

به گزارش تیتر20، وسعت اقتصادی عرصه فرهنگ در دنیا به قدری زیاد است که می توان گفت سهم ایران در این اقتصادی عظیم نزدیک به صفر است. مساله ای که به طور اصولی، به نبود زیرساخت های بنیادی در حوزه فرهنگ و هنر باز می گردد.

برای مثال گردش مالی سینما در کشور ناشناخته ای مانند چین به قدری است که به میزان قابل ملاحظه ای از اقتصاد گردشگری این کشور فراتر می رود.

در این باره می توان به گفته محسن جلال‌پور، رئیس اتاق ایران، استناد کرد که مدتی پیش گفته بود: «گردش مالی صنایع فرهنگی در دنیا بیش از 2 هزار میلیارد دلار و متاسفانه سهم ایران از گردش مالی صنایع فرهنگی دنیا چیزی نزدیک به صفر است.»

این درحالی است که به گفته وی « درصورت سرمایه گذاری مناسب در این حوزه ها، فواید سرشاری برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت؛ زیرا به ازای هر یک شغل در عرصه هنر، سه شغل در شاخه های وابسته به آن فعال می شود.»

کانادا، انگلستان، ژاپن و هند و برخی از ممالک اروپایی از دیگر کشورهایی هستند که از نظر کمی و کیفی تولیدات سینمایی در صدر جدول قرار دارند و سود خالص آن ها در تولیدات هنری سهم قابل ملاحظه ای از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است.

جذابیت های این صنعت برای دولتمردان کشورهای مختلف به قدری است که آن ها تلاش می کنند با جذب سرمایه گذاری های خارجی به ابعاد این صنعت در کشور خود اضافه کنند.

برای مثال صنعت فیلم سازی بالیوود که به لحاظ تعداد ساخته ها، حتی از آمریکا هم فراتر رفته است، جذابیت های زیادی برای کشورهای دیگر ایجاد کرده است و این کشور در تلاش ایجاد تدابیر ویژه ای است که بتواند منجر به جذب سرمایه های خارجی به این صنعت بومی شود.

یکی از مسائل عمده ای که در این زمینه خودنمایی می کند این است که ثبات اقتصادی و اجتماعی و آزادی بیان و عدم نیاز به مجوز های دولتی در زمینه تولید آثار هنری و وجود مراکز معتبر آموزشی از جمله مسائل زیرساختی دخیل در رشد و توسعه هنر در این کشورها بوده است.

برای مثال گفته می شود که در طول 30 سال گذشته بهای بلیت سینما در آمریکا، که خود تابعی از تورم به معنای کلی است، تقریبا دو برابر شده است. این درحالی است که در کشور ما در چهل سال گذشته، قیمت بلیت سینما به تبع تورم سایر حوزه ها 6 هزار برابر شده است.

این مساله باعث می شود که کنشگران صنعت سینمای ایران و سرمایه گذاران امکان تطابق وضعیت خود با نوسان های شدید اقتصادی را نداشته باشند و همواره با نگرانی دنبال کننده تحولات اقتصادی بوده و درزمینه سرمایه گذاری های خود دست به عصا راه بروند.

در میان زیرساخت های لازم برای توسعه صنعت سینما به نقش جمعیت و گروه های هم زبان هم باید اشاره کرد. ضمن این که علایق و ذایقه فرهنگی مردم هم در رشد و بالندگی صنعت سینما بسیار اثرگذار است.

بیشتر حوزه های فرهنگی که در سطور قبلی بدان اشاره شد گروه های انبوه همزبان را تشکیل می دهند، از چین و هند گرفته تا اروپا و آمریکای شمالی که باعث می شود سازندگان آثار هنری نه فقط در کشور خود بلکه در قاره های مختلف نیز مخاطبان و مشتریان انبوهی داشته باشند.

علاقه های فرهنگی نیز همین نقش را دارد. برای مثال آمار ها نشان می دهد که شهروندان آمریکای شمالی که بالغ بر 550 میلیون نفر هستند، هر کدام به طور متوسط سالی 5/2 فیلم را در سینما دیده اند. مساله ای که باعث می شود سرمایه گذاران همیشه نسبت به این بازار سودآور و آینده شغلی شان راغب و مطمئن باشند.

باز به همین دلیل است که حتی در دوره های موسوم به بحران اقتصادی که آمریکا گاهی شاهد آن بوده است، صنعت سینما بدون تاثیر پذیری از این بحران ها با قدرت به راه خود ادامه داده است.

ضمن این که نمی توان به خلاقیت ها و نوآروی های موجود در حوزه هایی مانند توسـعه، سرمایه‌‎گذاری، بازاریابی و تبلیغ و فروش محصولات بی اعتنا ماند.

زیرساخت های دیگری مانند سالن های نمایش و همکاری صنایع مختلف با صنعت سینما که در مرحله بعدی قرار دارد، هم به عنوان «علت» و هم به عنوان «معلول» توسعه صنعت سینما از دیگر مبانی زیرساختی این صنعت در کشور های پیشرو بوده است.

هم از این روست که هالیوود در مجموع عامل ایجاد دو‌میلیون و ۱۰۰‌ هزار موقعیت شغلی است که از این میزان ۱۱۵‌هزار شغل در بخش صنعت است و توانسته در طول یک سال بیش از 143 میلیارد دستمزد پرداخت نماید.

همکاری بخش صنعت سینما با تلویزیون های خصوصی و اینترنتی و ایجاد درآمد های مضاعف از محل سرگرمی خانگی، ویدیو، بازی‌‎های رایانه‌‎ای و دی‌وی‌دی و سایر اشکال محصولات فرهنگی جنبی، و تکیه به بازارهای صادراتی نیز از دیگر امکانات زیرساختی است که فقدان آن ها در کشور ما کاملا محسوس است.

این درحالی است که صنعت سینمای ایران با تولید تقریبی 100 فیلم در سال برای ارائه کافی محصولات خود در داخل کشور به خاطر نبود فرصت ها و محیط های اکران همواره دچار مشکل بوده است و یکی از دغدغه اصلی تهیه کنندگان، بازار فروش محصولاتشان است که ناشی از مدیریت غیرمنسجم و غیراصولی دولتی بر بسیاری از سالن های سینمایی و اعمال سلیقه های غیرضروری است.

نکته ای که در یکی از گفته های جمال ساداتیان تهیه کننده سینما، بدان اشاره می شود. او درخصوص برطرف کردن این معضل و ضعف در زیرساخت‌های سینما می گوید: «وقتی سینما در جامعه و سیستم اقتصادی ما شناخته شود و بنگاه‌های مالی آن را به رسمیت بشناسند، این مدیوم به سمت صنعتی شدن حرکت می‌کند، و این همان جای خالی است که در سینمای ما وجود دارد.»

یک واقعیت آماری می گوید که در کشورهای پیشرفته به ازای هر ده هزار نفر یک سالن سینما وجود دارد. این درحالی است که در سینمای ایران این آمار به عدد هر 303 هزار نفر، یک سالن می‌رسد و جالب این که در سال های گذشته به موازات افزایش جمعیت از تعداد سالن های سینما کاسته شده است.

محمدحسین لطیفی هم راه برون رفت از وضعیت فعلی را صنعتی شدن سینما، ایجاد کمپانی های سینمایی با امنیت بالا می داند و می گوید: ما درشرایط کنونی هیچ کمپانی سینمایی در کشورمان نداریم.

به گفته وی: «هر صنعتی برای به وجود آمدن به زیرساخت های ویژه ای نیاز دارد، سینمای صنعتی نیز به کمپانی نیاز دارد»

این همان مساله ای است که در کنار موارد یاد شده در بالا به عنوان پاشنه آشیل سینمای حرفه ای ایران باید از آن یاد کرد.

برچسب ها: روز سینما روز ملی سینما صنعت سینما تاریخچه سینما اولین سینما تحقیق درباره ی سینما هدف سینما چیست اهمیت سینما صنعت فیلم سازی پرفروش ترین فیلم

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز