راز ترور کندی در «مرد ایرلندی»

تیتر20- مافیایی‌ها پس از سال‌ها دوباره دور هم جمع شده‌اند؛ «مارتین اسکورسیزی»، «رابرت دنیرو»، «آل پاچینو»، «جو پشی» و «هاروی کایتل». یک جمع شناخته‌شده و پرآوازه، دوباره ما را با «مرد ایرلندی» وارد دنیایی کرده‌اند که مدت‌ها فراموش شده بود. دنیایی که با فیلم «پدخوانده» در سال ۱۹۷۲ میلادی به اوج رسید؛ فیلمی که مافیا را در سینمای جهان پرآوازه کرد. و نه فقط مافیا که «آل پاچینو» و «رابرت دنیرو» هم آغاز محبوبیت‌شان را با سری «پدرخوانده» کلید زدند. دو بازیگری که به سختی نقش‌های خود را در این فیلم به دست آورده بودند.
«پاچینو»ی جوان را گرچه در تئاتر می‌شناختند، اما در سینما تازه‌کار بود. تهیه‌‌کننده برای نقش «مایکل» پسر کوچک «دون ویتو کورلئونه» بازیگری معروف می‌خواست و «پاچینو» به اصرار «فورد کاپولا» کارگردان «پدرخوانده» این نقش را گرفت. او در این فیلم درخشید و نامزد جایزه اسکار شد. «رابرت دنیرو» هم برای بازی در نقش «سانی» پسر بزرگ «کورلئونه» تست داده بود، اما حریف رقیبش «جیمز کان» نشد. بازی درخشان او در یاد «فورد کاپولا» ماند تا دو سال بعدش نقش جوانی «ویتو کورلئونه» را در «پدرخوانده ۲» به او بدهد. این نخستین همکاری دو بازیگر مهم سینما در یک فیلم شد که برای «دنیرو» یک اسکار به ارمغان آورد و برای «پاچینو» یک نامزدی دیگر در این جایزه.

حالا پس از ۴۵ سال دوباره این دو بازیگر کنار هم قرار گرفته‌اند؛ در فیلمی مافیایی به کارگردانی فیلمسازی که مثل دوستش «فورد کاپولا»ی سازنده «پدرخوانده‌»ها، فیلم‌های ماندگار مافیایی ساخته. «مارتین اسکورسیزی» از مهم‌ترین فیلمسازان جهان است و فیلم‌هایش در رده بهترین‌های تاریخ هستند. او حالا در «مرد ایرلندی» داستانی واقعی از مافیای دهه هفتاد روایت کرده؛ به‌خصوص روایتی از زندگی و مرگ «جیمی هوفا» که هنوز هم یک معماست. مردی که پیش‌تر، زندگی او در فیلم «هوفا» با بازی به یادماندنی «جک نیکلسن» بر پرده سینماها رفته بود.
«هوفا» از رهبران اتحادیه‌های کارگری در آمریکا بود که در دادوستد با مافیا به چهره‌ای قدرتمند تبدیل شد. او سال ۱۹۷۵ ناپدید می‌شود و تا امروز هیچ نشانی از او به دست نیامده. چند سال پیش «ماروین اِلکایند» راننده یکی از سردسته‌های مافیای دیترویت، درباره چگونگی مرگ و محل جنازه «جیمی هوفا» گفت، اما منبع «اسکورسیزی» برای فیلم این مرد نیست، او رمان «شنیده‌ام خانه‌ها را رنگ می‌کنی» نوشته «چارلز بِرَنت» را به فیلم تبدیل کرده و روایت متفاوتی از «هوفا» ارائه داده که خودتان باید ببینید.
«هوفا» بیشترین شهرتش را در جدال با «کندی»ها به دست آورد. وقتی «جان اف کندی» به ریاست‌جمهوری رسید، برادرش «رابرت» را به سمت دادستان کل ایالات متحده منصوب کرد و او هم دستگیری «جیمی هوفا» را در رأس کارهایش گذاشت. «اسکورسیزی» در فیلم «مرد ایرلندی» نکات مهمی درباره این دوره تاریخی به ما می‌گوید. اینکه مافیا چه نقشی در انتخاب «کندی» به ریاست‌جمهوری داشته و چرا در زمان او ارتشی از چریک‌های کوبایی به کاسترو حمله می‌کنند.
«اسکورسیزی» به ترور قتل کندی هم در این فیلم اشاره می‌‌کند؛ یکی از رازآمیزترین اتفاقات تاریخ آمریکا که هنوز هم درباره‌ آن تئوری‌های مختلفی گفته می‌شود. مثل این فیلم از «اولیور استون» که قتل او را کار دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی خود امریکا نشان می‌دهد. گرچه اشاره «اسکورسیزی» به کسانی که احتمالا رئیس‌جمهور آمریکا را ترور کرده‌اند، باورپذیرتر از چیزی است که «استون» گفته. «اسکورسیزی» مافیا را از مهم‌ترین متهمان قتل کندی معرفی کرده و به رابطه آن‌ها با پدر کندی اشاره می‌کند.
همین موارد است که «مرد ایرلندی» را به یکی از مهم‌ترین فیلم‌های امسال تبدیل کرده. «اسکورسیزی» در این فیلم دست به یک تاریخ‌نگاری منحصربه‌فرد در سینما زده و با انتخاب «رابرت دنیرو» در نقش یک مافیایی کارراه‌انداز به عنوان راوی قصه و «آل پاچینو» برای ایفای نقش «جیمی هوفا» یکی از بهترین بازی‌های این دو را در سینما پدید آورده. دو ستاره‌ مشهور سینما که پس از قسمت دوم «پدرخوانده»، تنها در دو فیلم دیگر کنار هم حضور داشتند؛ در «مخمصه» ساخته «مایکل مان» که رودرروی هم قرار گرفتند و درامی جنایی و پرکشش را جلو بردند. و در «قتل عادلانه» ساخته «جان اَوْنِت» که همکار هم هستند ولی در آخر مجبور می‌شوند رودرروی هم قرار گیرند.

حالا «مرد ایرلندی» دوباره این دو ستاره بزرگ را کنار هم گذاشته. آن هم در فیلمی جذاب و پر از سکانس‌های درخشان و به یادماندنی./عصر ایران