مستندهای "کارستان" در سایت آمازون، کاری‌ست کارستان

تیتر20-  در چند روز گذشته خبر پخش آن‌لاینِ مستندهای "کارستان" از سایت "آمازون" اتفاقای جدید برای سینمایی ایران بود. اهمیت آن در این است که چنین دستاوردی از یک مجرای بخش خصوصی و بدون اتکا به حمایت‌های دولتی و یا نهادی خاص صورت گرفته است.

رخشان بنی‌ اعتماد و مجتبی میرتهماسب چند سال است که پروژه ای با اسم "کارستان" را در حوزه سینمای مستند آغاز کرده‌اند که در آنها "کار کردن" و حرمت کار به عنوان یکی از ارزش‌های اصیل در مرکز توجه قرار گرفته است.

خالقان مجموعه کارستان گفته‌اند در شرایطی که کشور ما بستر مناسبی برای فعالیت‌های کارآفرینانه ندارد و بزرگ‌ترین بحران ۱۰ سال آینده‌اش اشتغال است، اهمیت کارآفرینان در جامعهٔ ما دو چندان می‌شود. "کارستان" روایت تلاش آدم‌هایی است که ریسک می‌کنند تا با خلق ایده‌ها و ارزش‌های نو، دنیای خود و دیگران را تغییر دهند. در بخشی از وب‌سایت این پروژه آمده‌است: کارآفرین، صفتی مناسب برای همهٔ آدم‌هایی است که برای ساخت جهان مدرن امروزی «کاری کرده‌اند، کارستان».

بی‌تردید آمازون به‌عنوان یک شبکه‌ی اینترنتیِ گسترده، توانسته تحولی بزرگ در فرهنگ سنتیِ تماشای فیلم ایجاد کرده و با همین روش بیش‌ترین مخاطب جهانی را به خود اختصاص دهد. حضور فیلم‌های مستند ایرانی در آمازون روزنه‌ی جدیدی برای راهیابی محصولات فرهنگی/هنری ایرانی در گستره‌ی جهان است.

شرکت مِنا پیکچرز به‌عنوان پخش‌کننده‌ی "مجموعه فیلم‌های مستند کارستان" از چندی پیش هفت فیلم از این مجموعه‌ به‌همراه تعدادی دیگر از فیلم‌های "کارگاه فیلم کارآ" را در سایت آمازون (www.amazon.co.uk) در دسترس مخاطبان جهانی قرار داده است.

میرتهماسب و بنی‌اعتماد در هسته‌ی مرکزی "کارگاه فیلم کارآ"، تهیه‌کنندگی این فیلم‌ها و کارگردانی تعدادی از آثار را بر عهده داشته‌اند و مستندسازان شناخته‌شده‌ای همچون محسن عبدالوهاب، بهرام عظیم‌پور، مهناز افضلی، شیرین برق‌نورد و مهدی گنجی "مجموعه فیلم‌های مستند کارستان" را کارگردانی کرده‌اند (فیلم‌های با موضوعات مختلف و کارگردانان مختلف).

برای اولین بار است که فیلم‌های مستند ایرانی به این کمیت و کیفیت در آمازون عرضه می‌شود و طبیعتا برای رسیدن به چنین هدفی "کارگاه فیلم کارآ" سختی‌ها و مرارت‌هایی پیش رو داشته است زیرا که ورود فیلم به چنین باشگاهی مستلزم رعایت استانداردهایی است که از کیفیت هنری فیلم گرفته تا فرمت ارائه شده، حتی شکل و نوع  زیرنویس ( مثلا نسخه ناشنوایان) و ... را شامل می‌شود، از این جهت باید به بانیان رقم خوردن چنین اتفاقی دستمریزاد گفت.

قصه فیلم‌های «کارستان»، قصه‌ی تلاش است، تلاشی که فارغ از نتیجه و موفقیت ارزش پیدا می‌کند و قابل تکثیر است. قهرمان‌های فیلم‌های‌ «کارستان» در مواجهه با هر پدیده و هر مشکلی دو راه بیشتر ندارد؛ یا باید تابع و جزوی از سیستم شوند و یا این‌که به انفعال برسند و تسلیم شوند، اما آن‌ها دنبال راه‌حل سوم رفتند و همین روش تبدیل به الگو شد. البته خودِ‌ آن‌ها توصیه نمی‌کنند که دیگران نیز همان راه را بروند، بلکه توصیه آن‌ها این است که نه تسلیم شوند و نه تابع شوند و راه سوم (راه خودشان) را پیدا کنند.

"کارگاه فیلم کارآ" نشان داده که این رویکرد تلاش و تسلیم نشدن محدود به فیلم‌ها و شخصیت‌های آن نیست بلکه این مهم در تمامی مراحل "کارستان" به بار نشسته است، از ایده شروع تا اخرین مرحله ارائه فیلم.

نکته جالب توجه این است که تلویزیون چرا هیچ اقدامی در جهت نشان دادن چنین فیلم‌های ارزشمندی از خود نشان نمی‌دهد؟ چند ماه قبل بنی‌اعتماد در صفحه اینستاگرامش یک پرسش جدی از مدیران صداوسیما مطرح ساخت : «اگر معتقدیم که تلویزیون محلی برای تربیت جامعه است، پس به جای این همه حجم بیش از اندازه موعظه و پند و اندرز باید آثاری را نمایش دهد که به صورت غیرمستقیم بر روی جامعه تاثیر می‌گذارد. خیلی دوست دارم یک مسئول تلویزیون بگوید چرا فیلم‌هایی همچون «کارستان» و «توران خانم» نباید از تلویزیون ملی ما پخش شود؟»

واقعا این پرسش به گوش مسوولین تلویزیون رسیده است و آیا جوابی برای آن دارند؟ تا کی با نگاه خودی و غیرخودی نسبت به انرژی، توان و استعداد بسیاری از هنرمندان این مرز و بوم چشمان‌شان را بسته نگه می‌دارند؟

در جامعه ما جای چنین فیلم‌هایی و چنین تلاش‌هایی واقعا خالی است، مخاطبان با دیدن این مستندها می توانند الگوهایی موفق در جامعه را ببینند که حداقل بهره آن قدم در راه گذاشتن و دوری از انفعال و ناامیدی است. فیلم‌هایی که امید و شوق انجام کاری که کارستان باشد را در دلها زنده نگه می‌دارد.

اخیرا هم فیلم مستند "توران خانم" به کارگردانی مشترک میرتهماسب و بنی اعتماد، بعد از اکران اینترنتی، به شبکه نمایش خانگی هم راه پیدا کرده است که درباره اندیشه‌ها و زندگی "توران میرهادی (مادر ادبیات کودک و نوجوان در ایران) است، حتما آنرا ببینید «کاری کرده‌اند، کارستان»./عصر ایران