رخت سیاه بر تن مزون‌های لباس عروس

دنبال انبار می‌گردم

بلای کرونا که آمد، اجتماعات، کنسل و اماکن عمومی تعطیل شدند. تالارها را نیز تعطیل کردند و برگزاری هر نوع مراسمی ممنوع اعلام شد. مراسم عروسی‌ای برپا نشد که بخواهد لباس عروسی خریده شود. 5‌ماه کسادی کامل برای مزون‌داران لباس عروس، آن ‌هم در ماه‌هایی که پیش‌تر، از پررونق‌ترین ماه‌های کاسبی بود، آسیب زیادی به این تولیدکنندگان وارد کرد.

سیدمحمد سیداعلایی که 10 سال است مزون‌ لباس عروس دارد، از شرایط موجود بسیار ناراحت است. او می‌گوید: «هیچ‌کدام‌مان این وضع را پیش‌بینی نمی‌کردیم. از برج 3، تک و توک آمده‌ایم. در اصل هنوز هم تعطیلیم؛ چون مشتری نداریم.» سیداعلایی ادامه می‌دهد: «مشتریانمان حتی برای دریافت کار سفارش‌ داده‌ شده هم نمی‌آیند. می‌گویند مراسمشان مدام عقب و جلو می‌شود و هنوز بلاتکلیفند.» حرف از وضع دخل مغازه‌اش که می‌شود، با افسوس سری تکان می‌دهد و می‌گوید: «از پنجم اسفند تا چند روز پیش، یعنی حدود 4‌ماه و نیم، در کل 48میلیون تومان فروش داشتیم؛ ماهی 11 میلیون تومان؛ درحالی‌که هزینه اجاره، پرسنل و برق در طول ماه 17 تا 18 میلیون تومان می‌شود».

صاحب مغازه، اجاره را که ماهانه 10 میلیون تومان می‌شود، در این مدت تمام و کمال دریافت کرده و به جز آن، درد پرداخت مالیات بر دل سیداعلایی سنگینی می‌کند: «2 میلیون تومان مالیات می‌دهم. اداره دارایی اصلاً کاری ندارد که منِ مستأجر پول درمی‌آورم یا نه، آنها می‌گیرند!» می‌گوید: «الان 10روز می‌شود که فروش و تحویل نداریم و دارم به جمع‌کردن فکر می‌کنم.» می‌پرسم: «کلاً قصد دارید که جمع کنید و کار دیگر‌ی انجام بدهید؟» جوابش این است: «دنبال یک انبار 40متری می‌گردم که جنس‌هایم را بریزم آنجا تا کرونا تمام شود. اینجوری دیگر هزینه پرسنل و مالیات هم ندارم و اجاره کمتری می‌دهم.»

به خاطر آبرو تعطیل نکردیم

مغازه «محمدنظری» در پاساژ گوهربین قرار دارد. نخستین حرف‌هایش درباره وضع و حال این روزهایشان این است: «بدبخت شدیم! بیشتر مزون‌های پاساژ آسیا ورشکسته شدند و جمع کردند. ما هم که ماندیم، داریم از جیب خودمان خرج می‌کنیم و به‌خاطر حفظ حیثیت و آبرو تعطیل نکرده‌ایم.» ماهی 6 میلیون تومان اجاره این مغازه است که نظری در این مدت، مرتب پرداخت کرده و شامل بخشش صاحب‌مغازه قرار نگرفته است. گلایه می‌کند از اینکه برای ثبت‌نام بیمه بیکاری مراجعه کرده است اما به او گفته‌اند که کارش جزو مشاغل آسیب‌دیده نیست و بیمه بیکاری شامل حالش نمی‌شود. می‌گوید: «من نمی‌دانم توی این روزهای شیوع کرونا، بدبخت‌تر از ما و تالارها، صنف و رسته دیگری بوده. همه اصناف به سر کار خود برگشتند اما ما همچنان مشتری نداریم و عملا بیکاریم.»

می‌پرسم: «اصلا سفارش و تحویل ندارند؟» جواب می‌دهد: «من عمده‌فروشم و درحالی‌که باید از اول سال تاکنون حدود 600-500 کار فروخته باشم، فقط 40 کار فروختم. این در حالی است که همه‌‌چیز گران شده، پارچه و خرج کار بالا رفته اما ما برای اینکه نقدینگی داشته باشیم، مجبوریم کار را به قیمت سال گذشته بفروشیم. دروغ نمی‌گویم که روی کار، فقط 50هزار تومان سود داشتیم.»

زیر قیمت می‌فروشم

«محسن میردوست» هم از افت فروش می‌نالد و می‌گوید: «ما پوست کلفتیم که مانده‌ایم. خدا شاهد است که در این چند ماه، فقط چند کار آن هم زیرقیمت به شهرستان‌ها فرستادم. لباس یک‌میلیون و 500 هزار تومانی را 500هزار تومان فروختم تا خرج جیبم دربیاید. تا قبل از این بحران، سالانه 60-50میلیون برایمان می‌ماند اما پارسال فقط ضرر دادیم. بهمن‌ماه برای مشتری جنس فرستادیم که اسفند و فروردین که بازار خوب است، بفروشد، اما به قرنطینه و تعطیلی تالارها خوردیم و چک‌هایمان پاس نمی‌شوند. فروشمان روزانه حدود 10عدد کار بود که حالا به هفته‌ای 4-3کار، آن هم زیرقیمت رسیده است.»

میردوست مجبور شده که 4 نفر از نیروهایش را مرخص کند و هم‌اکنون هم خودش توی مغازه است و یک خیاط دارد. درددل آخرش این است: «80درصد رسته ما کارشان را جمع کرده‌اند. چاره‌ای نداشتند. هیچ‌کس به فکر ما نیست. وقتی برای وام پرس و جو کردم، گفتند بیا پول بیمه را بده تا جریمه نشدی! فکر نکنم من هم ماندگار شوم.»

لباس‌های عروس خراب شدند

«قاسم لطفی‌پور» قبلا توی پاساژ آسیا مغازه داشت، اما به‌خاطر دیرکرد در پرداخت اجاره که ماهانه 5 میلیون تومان بود، صاحب مغازه بعد از دریافت کامل اجاره، عذرش را خواست و او مجبور شد که جابه‌جا شود. می‌گوید: «از 15 اسفند تا برج 3 تعطیل شدیم. به اجبار در خانه ماندیم چون پاساژ بسته بود؛ حتی کارهایمان که سفید هستند، این مدت خراب و سیاه شدند. از برج 3 هم تا الان فقط برق مغازه را روشن کردیم و از مشتری خبری نیست. چند مشتری شهرستان داریم اما خریدشان خیلی کم است. در هفته 2،3  کار می‌فروشیم». چک‌های برگشتی روی دست لطفی‌پور مانده: «بالای 100 میلیون تومان چک برگشتی دستم دارم. از 10 تا چک، 9 تا پاس نشده. از برج 7، آن هم از رئیس رسته لباس عروس یکی از شهرستان‌ها چک دارم.خودم هم نتوانستم چکی که به پارچه‌فروش دادم را پاس کنم.»

سال سختی در پیش است

مجید افتخاری، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه پوشاک تهران می‌گوید: «از اوایل اسفند که عروسی‌ها کنسل شد و تالارها تا همین امروز در تهران مجوز برگزاری عروسی ندارند، ضربه بزرگی که به رسته لباس عروس وارد شد، آن بود که خیلی از اعضا برای 3 ،4‌ماه سفارش کار به‌صورت شخصی‌دوزی گرفته و 70تا 80درصد کارشان را انجام داده بودند و آماده تحویل بود، اما با کنسل‌شدن مراسم و با ابلاغیه دولت که پول‌ها را به مردم برگردانید، آنها عملاً با یکسری محصولاتی مواجه شدند که روی دستشان مانده و اکنون منتظرند که روزی کسی پیدا شود و این کارها مناسب سلیقه و سایزش باشد.»

افتخاری ‌ماه‌های آینده را هم ماه‌های خوبی برای این کاسبان نمی‌داند: «اگر گفته شود که هیچ بخشی به اندازه کسانی که در رسته لباس عروس فعالیت می‌کنند، متضرر نشدند، بیراه نیست.‌ ماه محرم و صفر نزدیک است. در زمستان هم بازار عروسی از رونق می‌افتد. یک سال سخت برای این رسته قابل تصور است و تحملِ نداشتن بازار بسیار سخت است.» او تقاضا در این رسته را نزدیک صفر می‌داند و ادامه می‌دهد: «تقاضای جدید، فقط یک لباس سفید برای عکس یادگاری و یک مراسم ساده است که اندکی وجود دارد.» عضو هیأت‌مدیره اتحادیه پوشاک تهران می‌گوید: «اغلب کسانی که در این بخش هنوز ماندگارند به‌خاطر این است که مواداولیه دارند و طی چند سال سرمایه‌گذاری کرده‌اند، وگرنه کسانی که سرمایه‌ای نداشته‌اند، جمع کرده‌اند».

به گفته افتخاری، تا این لحظه هیچ کمکی از جانب دولت به  اتحادیه پوشاک و مشخصاً رسته لباس عروس نشده است: «بزرگ‌ترین لطمه‌ای که یک کسب و کار می‌بیند، نبود تقاضاست. هر قدر هم کمک شود، تا تقاضا نباشد، از بین می‌رود.» عضو هیأت مدیره اتحادیه پوشاک تهران در پایان می‌گوید: «تنها چیزی که به ذهن می‌رسد این است که درصورت امکان زمینه صادرات فراهم شود. پیشنهاد دیگر این است که با وجود دانش فنی تولید، فعالان رسته لباس عروس به‌صورت موقت به نزدیک‌ترین شغلی که در آن تقاضا وجود دارد تغییر ماهیت دهند تا شرایط طبیعی شود. دولت نیز به این واحدها سفارش کار، مثلاً ماسک، گان و البسه مورد نیاز خود را بدهد تا حداقل مخارج اینها دربیاید».

حمایتی نشده است

چندی پیش دولت از پرداخت تسهیلات شامل وام 12میلیون تومانی به ازای هر فرد شاغل به‌کار و پرداخت بیمه بیکاری به 15صنف آسیب‌دیده از کرونا خبر داد که تولیدکنندگان پوشاک نیز جزو این اصناف آسیب‌دیده قرار گرفتند، اما این خبر تا امروز در حد وعده مانده است و هیچ رسته‌ای از اتحادیه پوشاک هیچ حمایتی دریافت نکرده‌اند. طبق گفته «ابوالقاسم شیرازی»، رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران، 90درصد تولیدکنندگان و 70درصد فروشندگان پوشاک بعد از شیوع ویروس کرونا آسیب مالی دیده‌اند.

در این میان با توجه به روند صعودی شیوع کرونا، ادامه‌داربودن تعطیلی تالارهای پذیرایی و ممنوع‌بودن برپایی مراسم عروسی محتمل است. به گفته مجید افتخاری، عضو هیأت مدیره اتحادیه پوشاک تهران، اگر گفته شود که تولیدکنندگان این بخش، بیشترین آسیب را از بحران کرونا دیده‌اند، چندان بیراه نیست. اما شاید حمایت‌های دولت در کنار تسهیل جریان صادرات و تغییر کاربری موقت این رسته، مایه دلگرمی تولیدکنندگان این هنر-صنعت باشد و انگیزه‌ای به آنها ببخشد که همچنان کارشان را حفظ کنند.

مجید افتخاری، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه پوشاک تهران: اگر گفته شود هیچ بخشی به اندازه کسانی که در رسته لباس عروس فعالیت می‌کنند، متضرر نشدند، بیراه نیست. ‌ماه محرم و صفر نزدیک است. در زمستان هم بازار عروسی از رونق می‌افتد. یک سال سخت برای این رسته قابل تصور است. اغلب کسانی که در رسته لباس عروس هنوز ماندگارند به‌خاطر این است که مواداولیه دارند./همشهری