نقش توانمندی و قدرت نفوذ دبیرکل درکارایی سندیکای بیمه‌گران

تیتر20 - سال 1316 خورشیدی بود و تنها دو سال از زایش صنعت بیمه در ایران می‌گذشت. در آن سال‌ها شرکت‌های بیمه غیرایرانی در این صنعت نوظهور حضور بسیار پررنگ‌تری نسبت به شرکت‌های داخلی داشتند، با این حال در همان زمان سندیکا شکل گرفت و شرکت‌های خارجی موظف شدند به عضویت آن درآیند. 

در دهه‌های بعد که فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای ایرانی در کشور توسعه پیدا کرد، نیاز به وجود سندیکا بیش از پیش احساس شد و بر رسمیت سندیکای بیمه‌گران  ایران افزوده شد.  اساس کار سندیکا از همان ابتدای امر حمایت از منافع شرکت‌های بیمه فعال در داخل کشور و ایجاد هماهنگی بین آنها بود تا در نتیجه این کار صنعت بیمه در ایران بیش از پیش رشد کند، تلاشی که در دهه‌های بعد به ثمر نشست و در دهه 1340 خورشیدی شمار شرکت‌های بیمه‌ای فعال در ایران به 11 مورد رسید که همگی آنها عضو سندیکا بودند، این جریان تا به امروز که 30 شرکت بیمه‌ای بازرگانی در ایران فعال هستند برقرار است.

 

تاسیس بیمه مرکزی در سال 1350 خورشیدی از چیرگی کامل سندیکای بیمه‌گران ایران بر عملکرد شرکت‌های بیمه‌ای کشور کاست، اتفاقی که به باور فعالان صنعت بیمه کشور سندیکا را به نهادی سراسر غیرانتفاعی تبدیل کرد، اما نمی‌توان گفت از اهمیت و اعتبار آن کاست، هر چند گاه در تشریح وظایف و اهداف این دو نهاد همپوشانی‌هایی دیده می‌شود. 

بیمه مرکزی با هدف تنظيم بازار بيمه كشور و هدايت آن از طريق تصويب آيين‌نامه‌ها و مقررات، توسعه و تعميم بيمه‌هاي بازرگاني، اعطاي مجوز تاسيس شركت‌ها و شبكه كارگزاري و نظارت بر فعاليت شركت‌هاي بيمه‌اي به نمايندگي از دولت در بازار، انجام امور اتكايي اجباري براي موسسات بيمه‌اي و پذیرش و واگذاري بيمه‌هاي اتكايي به موسسات داخلي و خارجي تشکیل شده است؛ در همین حال در اساسنامه سندیکای بیمه‌گران  نیز ایران آمده که این نهاد با هدف صیانت از حقوق و منافع قانونی، حرفه‌ای و صنفی اعضای سندیکا در سازمان‌ها و مراجع مرتبط، کوشش برای نهادینه کردن اخلاق حرفه‌ای و توسعه همکاری بین اعضا، ترویج فرهنگ بیمه در کشور،  کمک به بهبود مقررات و محیط کسب‌و‌کار صنعت بیمه  و ارتقای دانش فنی و مدیریتی کارشناسان و مدیران موسسات بیمه، رسیدگی به حل‌و‌فصل اختلافات بین اعضا و توسعه همکاری‌های بین‌المللی صنعت بیمه با موسسات مرتبط خارجی شکل گرفته است، با این تفاسیر ادعای همپوشانی وظایف و اهداف این دو نهاد چندان بیراه نیست، اما آنچه وجه تمایز عملکرد بیمه مرکزی و سندیکا به شمار می‌آید این است که بیمه مرکزی یک نهاد ناظر بر عملکرد شرکت‌های بیمه محسوب می‌شود و بر اعمال امور حاکمیتی و قوانین و مقررات در شرکت‌های بیمه نظارت دارد، در حالی که سندیکا یک نهاد صنفی است که شرکت‌های بیمه را گرد هم می‌آورد و به امور صنفی می‌پردازد. 

به عبارت دیگر بیمه مرکزی را می‌توان نماینده ارگان‌های دولتی در نظارت بر عملکرد بیمه‌گران  دانست، در حالی که سندیکای بیمه‌گران  ایران در نقطه مقابل بیمه مرکزی بر حفظ حقوق شرکت‌ها تمرکز دارد. 

شماری از فعالان صنعت بیمه کشور بر این باورند که در حال حاضر کارا بودن و نبودن نهاد سندیکای بیمه‌گران ایران تا اندازه زیادی به توانمندی و قدرت نفوذ دبیرکل آن بستگی دارد. 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 خورشیدی، فعالیت سندیکا همچون نهادهای صنفی دیگر متوقف شد و بعد از بازگشایی نیز تا نصب یک دبیرکل متعهد و کارآمد مدتی زمان برد تا سندیکا بتواند عملکرد مقبولی از خود نشان دهد. فعالان صنعت بیمه کشور اذعان داشتند که سندیکا در یک دهه گذشته حامی شایسته‌ای برای بیمه‌گران  بوده اما پیش از آن دبیرکلی سندیکا بیشتر یک سکوی پرتاب و جایگاهی موقت برای صعود به سمت‌های بالاتر قلمداد می‌شد. 

از جمله اقداماتی که به گفته بیمه‌گران، سندیکا در راستای تحقق اهداف آنها در یک دهه گذشته انجام داده رفع الزام به پرداخت عوارض جدید به وزارت بهداشت است؛ داستان از این قرار است که شرکت‌های بیمه اکنون موظف به پرداخت عوارض به وزارت بهداشت هستند و به‌طور منظم این عوارض را پرداخت می‌کنند، در حالی که به گفته فعالان صنعت، وزارتخانه یادشده هیچ‌گاه گزارشی از چگونگی هزینه‌کرد این مبالغ ارائه نکرده در حالی که قرار بر این بود مبالغ حاصل از پرداخت عوارض برای درمان صدمه‌دیدگان تصادفات خرج شود و در نتیجه آن هر کس در هر نقطه‌ای از کشور بر اثر حادثه تصادف به بیمارستان آورده شود به صورت رایگان پذیرش و درمان شود، اتفاقی که امروز نمی‌افتد و وزارت بهداشت هم توضیحی در این باره نمی‌دهد و علاوه بر آن اقدام به وضع عوارض جدیدتری نیز می‌کند که با پیگیری سندیکا در مجلس وضع عوارض جدید لغو می‌شود. 

 

ممانعت از فروش بیمه‌نامه‌ها با نرخ‌های پایین‌تر از نرخ مصوب توسط شرکت‌های بیمه‌ای و اقناع وزارت بهداشت برای در اولویت قرار دادن کارکنان شرکت‌های بیمه کشور برای واکسیناسیون علیه ویروس کرونا نیز از جمله دستاوردهایی است که سندیکای بیمه‌گران  کشور در یک دهه اخیر برای فعالان این صنعت حاصل کرده است.