وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه

تیتر۲۰-  روز گذشته صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: «هرچقدر دولت بدون پشتوانه حقوق را افزایش دهد، یعنی استقراض از بانک مرکزی؛ استقراض از بانک مرکزی هم یعنی پول پر قدرت و پول پرقدرت به معنای افزایش تورم هشت‌برابری است.» مرتضوی معتقد است که افزایش بدون پشتوانه حقوق‌ها باعث افزایش تورم می‌شود. در سال‌های گذشته عوامل مختلفی مانند تحریم‌های اقتصادی و همچنین وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه موجب شده تا افزایش حقوق بازنشستگان از رشد تورم باز بماند.

برای مثال در سال گذشته تورم سالانه معادل ۸/ ۴۵درصد بود؛ درحالی‌که حقوق بازنشستگان ۲۰درصد افزایش یافت. این مساله سبب ایجاد نارضایتی در میان بازنشستگان شده است؛ با این حال موضوع پیچیده‌تر از آن است که صرفا افزایش حقوق بتواند مشکل را حل کند. در شرایطی که تحریم‌های اقتصادی فروش نفت را با چالش مواجه و کسری بودجه تورم را بیش از پیش تشدید می‌کند، افزایش بدون پشتوانه حقوق بازنشستگان آتش تورم را شعله‌ور‌تر خواهد کرد. به زبان ساده می‌توان گفت افزایش حقوق به افزایش تورم می‌انجامد و افزایش تورم قدرت خرید بازنشستگان را کاهش می‌دهد. بنابراین دولت مجبور خواهد شد بار دیگر حقوق بازنشستگان را افزایش دهد و این مساله یک چرخه را تشکیل خواهد داد.

به همین دلیل توصیه کارشناسان اقتصادی آن است که اگر دولت در پی افزایش قدرت خرید مردم از جمله بازنشستگان است، بهتر است به جای افزایش حقوق متناسب با تورم، به دنبال کاهش تورم باشد. در سال‌های گذشته افزایش تورم و کاهش قدرت خرید بازنشستگان، نارضایتی‌هایی را در میان آنان به‌وجود آورده است. صولت مرتضوی با حضور در جشن بزرگداشت روز خانواده درباره این موضوع گفت: «اگر نتوانیم تورم را مهار کنیم و تورم سرسام آور وجود داشته باشد، هرچقدر افزایش حقوق داشته باشیم، به‌اصطلاح خرج از کیسه ‌میهمان است. وقتی تورم بر اقتصاد کشور عارض شود یعنی سفره مردم کوچک می‌شود.» او در این‌باره توضیح داد: « هرچقدر دولت بدون پشتوانه حقوق را افزایش دهد، یعنی استقراض از بانک مرکزی؛ استقراض از بانک مرکزی هم یعنی پول پرقدرت و پول پرقدرت به معنای افزایش تورم هشت‌برابری است. هم در حوزه صادرات نفت، هم صادرات غیر نفتی، هم اصلاح ضریب جینی و هم در زمینه تراز تجاری کارهای خوبی انجام می‌شود؛ اما مهار تورم کاری کارستان می‌خواهد.» 

با وجود اهمیت مساله رفاه بازنشستگان، عوامل مختلفی مانند تحریم‌های اقتصادی، تورم و وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه موجب شده است که قدرت خرید این گروه از افراد کاهش پیدا کند. این در حالی است که افزایش بدون پشتوانه دستمزد بازنشستگان بر آتش تورم می‌دمد. ازآنجاکه در سال‌های گذشته تحریم‌های اقتصادی در فروش نفت اختلال ایجاد کرده است، منبعی برای پوشش افزایش حقوق بازنشستگان وجود ندارد. این در حالی است که ایران در سال‌های گذشته با کسری بودجه دست‌وپنجه نرم کرده است. به عبارت دیگر افزایش حقوق بازنشستگان به میزان رشد تورم، کسری بودجه و به دنبال آن تورم را افزایش می‌دهد و رفاه حاصل از افزایش حقوق را درو می‌کند. به همین دلیل کارشناسان اقتصادی معتقدند کاهش تورم و حل بحران صندوق‌های بازنشستگی مسیر اصلی افزایش رفاه بازنشستگان است./دنیای اقتصاد