خدمات نوین بانکی برای تعاونی ها/ بانک توسعه تعاون چه برنامه‌هایی دارد؟  

تیتر20 - این روزها «بانکداری تعاملی»  در حال تغییر بسترهای بانکداری نوین یا به زبان بازاری «بانکداری الکترونیک» است. به بیان دیگر، اگر وب اپلیکیشن ها یا همان برنامه های بستر وب، در حال تامین نیازهای مشتریان بانک ها از قبل پرداخت قبوض، جابه جایی پول، دریافت رمز الکترونیک و... بودند، حالا بانکداری تعاملی در حال تعریف جایگاه خود در بانکداری الکترونیک است.

تا پیش از این، وب اپلیکیشن ها با استفاده از فناوری PWA (Progressive Web Application) بر قرارداد مشتری با خدمات الکترونیک بانک هم پیوندی ایجاد می کردند تا مشتری خدمات مرسوم بانکداری الکترونیک مانند موارد یاد شده را دریافت کند. PWA یا در زبان خودمان «وب اپلیکیشن پیش رونده» صفحات وب را در تلفن های همراه مانند یک برنامه موبایلی بارگذاری می کرد. در نتیجه بدون نصب برنامه بر روی تلفن همراه، می توانستید از امکانات بانکداری مانند احراز هویت مشتری بانک از طریق تشخیص چهره، دریافت رمز اول و پویا و... استفاده کنید. اما حالا بانکداری تعاملی در پایه خدمات خود هم نیازهای سنتی را برطرف و هم گام های تازه ای را به سوی فناوری های نوین برمی دارد.  

آغاز عصر امضای دیجیتال 
یکی از مهم ترین خدمات بانکداری تعاملی «رمز گذاری» در قالب «امضای دیجیتال» است. «سانتاندر بانک» که یک گروه بانکی اسپانیایی است و از سوی نشریه تخصصی بانکی “The Banker” به عنوان «خلاق ترین بانک جهان» شناخته شده، در توصیف امضای دیجیتال این ویژگی را قائل شده است:«صحت یک سند را غیر قابل تغییر می کند؛ چرا که «گواهی جلوگیری از دستکاری» را در خود دارد و با استفاده از الگوریتم ها، رمزنگاری شده است.» سانتاندر بانک، یادآور می شود که همه امضاهای دیجیتال، الکترونیک محسوب می شوند اما برعکس آن در همه شرایط صادق نیست. در نتیجه همه امضاهای الکترونیک در بانکداری تعاملی امنیت یاد شده را تضمین نمی کنند. 

این ویژگی، نشان می دهند که در قالب بانکداری تعاملی، می توانیم هر آنچه از بانکداری الکترونیک سراغ داشته ایم را دریافت کنیم و با امنیت بالاتر از خدمات نوین هم استفاده کنیم؛ خدماتی که حالا برخی بانک های تخصصی داخلی هم در حال عرضه آنها هستند. یکی از همین نوع بانک ها که بستر تخصصی تعامل با تعاون گران محسوب می شود، «توسعه تعاون» است. این بانک، سال 1399 سامانه بانکداری مجازی خود را بر بستر PWA معرفی کرده بود اما بسیاری از ویژگی هایی که در داخل قابلیت های بانکداری تعاملی، قابل تعریف هستند را ارائه نکرده بود. در نهایت حوزه فناوری اطلاعات بانک، با بروزرسانی هایی که صورت داد، از فرصت «هفته تعاون» سال 1402 برای رونمایی از ویژگی های جدید که با امضای دیجیتال ترکیب شده استفاده کرد. 

چکاد بر بستر امضای دیجیتال 
امضای دیجیتال، دریچه ای امن به سوی امضا پای چک های الکترونیک، تراکنش ها و اسناد می گشاید. چک الکترونیک بانک توسعه تعاون (چکاد) هم بر همین بستر چندی پیش رونمایی شد. حالا جلوگیری از تغییر چک (دستکاری) به لطف امضای دیجیتال ممکن شده است؛ ضمن اینکه چک ها به راحتی در سامانه «چک صیادی» ثبت و با سرعت بالا منتقل می شوند.

بانک توسعه تعاون می گوید که این قابلیت ها از عملیات اقتصادی ناسالم بر روی چک های کاغذی جلوگیری می کند که به «کاهش پرونده های قضایی» و «سفته بازی» مینجامد. «چکاد» حالا به بانک توسعه تعاون کمک می کند که این عملیات ها را در یک بسته یکپارچه فنی مبتنی بر امضای دیجیتال ممکن کند: درخواست صدور دسته چک، کشیدن چک، مشاهده کارتابل چک، انتقال چک، ابطال چک، سرویس های استعلامی و نقد کردن چک در حساب مقصد به صورت غیرحضوری. 

معامله پذیری سهام تعاونی ها 
البته چکاد تنها خدمت رونمایی شده بانک توسعه تعاون و معاونت تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هفته تعاون 1402 محسوب نمی شود. در مجموع 11 خدمت برای جامعه هدف بانک و معاونت تعاون در هفته یاد شده رونمایی شد. خرید از بورس کالا با استفاده از گشایش حساب وکالتی بانک توسعه تعاون در چند دقیقه و به صورت برخط از طریق «سامانه پیش خوان» بانک، ممکن شده است. همچنین سامانه انتقال الکترونیکی سهام عضویت در تعاونی‎‌ها از طریق بستر بلاکچینی قفنوس (سامانه ساعت) امکانی نوینی است که در هفته تعاون به صورت رسمی در اختیار تعاونی ها قرار گرفته است. اعضای تعاونی ها می توانند با امضای دیجیتال خود، سهام خود در تعاونی را به شکل توکن (یک نوع دارایی دیجیتال) به سایر افراد منتقل کنند. این امکان، تبادل پذیری و نقد شوندگی سهام تعاونی ها را افزایش می دهد و امکان سرمایه گذاری آنی را در آنها ممکن می کند؛ به نحوی که یک نوع بورس مبتنی بر بلاکچین در حوزه تعاون شکل گیرد.

راه جدید در نظام بانکی کشور  
در همین حال، راه اندازی تعاونی های دانش آموزی و دانشجویی، راه اندازی درگاه مشترک وزارت تعاون با بانک توسعه تعاون و صندوق سرمایه گذاری ضمانت تعاون به منظور به منظور متمرکزسازی حمایت های تسهیلاتی و حقوقی از تعاونی ها بدون نیاز به مراجعه حضوری و از طریق سامانه جامع و هوشمند بخش تعاونی کشور، راه اندازی سامانه نظارت بر تعاونی های عمرانی (نظارت بر پیشرفت  فیزیکی طرح، درخواست پیش خرید واحدهای مسکونی، مدیریت واحدهای قابل ارائه و... )، راه اندازی دانشنامه «ویکی تعاون» (مرجع اطلاعاتی اقتصاد تعاون‌بنیان و مردم‌پایه) از دیگر خدمات رونمایی شده بودند. به اینها باید سامانه رتبه‌بندی تعاونی‌ها، سامانه کارتابل مکاتبات و درخواست‌ها، سامانه یکپارچه اطلاع‌رسانی تعاونی‌های کشور و ماژول اطلاعات معاملات ثبت شده در سامانه ستاد با هدف اشتغال‌زایی و مدیریت هوشمند تعاونی‌ها را هم اضافه کرد. 

سوار شدن قابلیت های یاد شده بر روی خدمات پولی و مالی بانک توسعه تعاون، زمینه ایجاد یک اقتصاد تعاون محور را به اعتبار زیرساخت های الکترونیک و مدل بانکداری تعاملی «توسعه تعاون» ممکن می کند. 

به بیان دیگر این خدمات «تامین مالی دست جمعی» را که فلسفه ذاتی تعاونی است، به عرصه نوینی می رساند که تا پیش از این، نظام بانکی ایران، آن را برای تعاونی ها قائل نشده بود.