توسعه اقتصادی SME‌ها با اعتبار «نارون» 

تیتر 20- هرچند بانک‌ها، به دلیل کمبود منابع، کاهش ریسک و سودآوری مطمئن‌تر‌ از سوی صنایع بزرگ‌تر، کمتر در مسیر حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط حرکت کرده‌اند اما «طرح نارون» بانک سینا، در پاسخ به نیاز تسهیلاتی و اعتباری این کسب‌وکارها، پشتیبان ارتقای اعتبار و برند این شرکت‌هاست؛ طرحی که «پرداخت تسهیلات با نرخ سود انتخابی شما»، شعار آن است و مدت بازپرداخت نیز به اختیار مشتریان تجاری یعنی بنگاه‌های اقتصادی، نهاده شده است.

SMEها (Small & Medium Enterprises) یا بنگاه‌های کوچک و متوسط، در کشورهای توسعه‌‌یافته و در حال توسعه، موتور محرکه توسعه اقتصادی محسوب می‌شوند. این شرکت‌ها با فعالیت در حوزه‌های صنعتی، خدماتی، بازرگانی و کشاورزی، از طریق افزایش تولید، اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد، توزیع ثروت و کاهش فقر، نقش برجسته‌ای در صنعت و تجارت دارند. با این حال، پژوهش‌‌ها نشان می‌‌دهد تامین مالی، از مهم‌ترین چالش‌‌های این بنگاه‌هاست. این موضوع با توجه به تنگناهای اقتصادی کشور، درباره وضعیت SMEها در ایران، بیشتر صدق می‌کند و آنها به‌شدت نیازمند حمایت بانک‌ها برای دریافت تسهیلات هستند.

بر این اساس، بانکداری تجاری در بانک سینا، در کنار سه بخش دیگر شامل بانکداری خرد، اختصاصی و اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای دارد. از بین انواع طرح‌های تسهیلاتی متنوع این بانک در چهار حوزه یادشده، «طرح نارون» زیرمجموعه بانکداری تجاری، به دلیل تمرکز بر SMEها، نگاه کسب‌وکارها را به خود جلب کرده است. 

مخاطب هدف طرح نارون، مشتریان حقوقی و تجاری هستند. این طرح به منظور اجرای نگرش راهبردی کسب‌وکار بانک سینا، در پاسخ به رفع دغدغه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در حوزه تامین مالی و اعتبار، راه‌اندازی شده تا توسعه خطوط بانکداری به تفکیک گروه‌های مشتریان را محقق سازد. گروه هدف مشتریان در بانکداری تجاری، شرکت‌های فعال در صنعت انرژی، شیمیایی، صنایع معدنی و کانی‌های فلزی، ماشین‌آلات و تجهیزات برقی، خدمات اطلاعاتی و ارتباطی، خدمات عمران، مسکن و شهرسازی، صنایع غذایی، صنایع دارویی، خدمات سلامت و خدمات آموزشی را شامل می‌شود.

جزییات طرح نارون ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط نشان می‌دهد متقاضیان می‌توانند با توجه به رسوب منابع در قالب حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری، جاری/ کارت یا سپرده کوتاه‌مدت ماه‌شمار (1 تا 12 ماه) برای دریافت تسهیلات اقدام کنند. بر این اساس، مبلغ تسهیلات 3 میلیارد ریالی، با نرخ‌های متنوع شامل10، 12، 15، 18، 20 یا 23 درصد و مدت بازپرداخت از 3  تا 48 ماهه (چهار ساله)، بسته به انتخاب مشتریان به آنها تعلق می‌گیرد. انتخاب سود سپرده و مدت بازپرداخت با توجه به تنوع گزینه‌ها، بیانگر توجه بانک سینا در این طرح به اصل مشتری‌مداری، در جهت حمایت از SMEهاست.

نکته قابل توجه دیگر در طرح نارون، امکان انتقال امتیاز توسط شرکت‌ها و سازمان‌ها به کارکنان است.  کارکنان بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط می‌توانند تا سقف 3 میلیارد ریال تسهیلات دریافت کنند و افزایش دوره پرداخت 36 ماهه با نرخ 10 و 12 درصد نیز برای این مشتریان لحاظ شده است.

اکنون نکته مهم، ضرورت و اهمیت طرح نارون در وضعیت اقتصادی دشوار بانک‌هاست. واقعیت این است که ترجیح بسیاری از بانک‌ها، اعطای تسهیلات به صنایع بزرگ است تا هم سود بیشتری کسب کنند و هم در زمان مخاطرات مالی SMEها، به‌ویژه در تکانه‌های اقتصادی ناشی از نرخ ارز و...، ریسک را مدیریت نمایند. پرسش اصلی این است: با شرایط موجود بانک‌ها در حوزه کمبود اعتبارات و بعضا بخشنامه‌های دستوری بانک مرکزی برای اعطای تسهیلات خاص و نیز ریسک اعتباری بالا در بنگاه‌‌های کوچک و متوسط خصوصا به خاطر نوسانات بازار، جایگاه، کارکرد و سهم طرح نارون بانک سینا در نظام اقتصادی و پولی - بانکی چیست؟

پاسخ به این پرسش، حداقل از سه منظر قابل توجه است:
اول: بانک‌ها طبق الزامات قانونی و سیاست‌های کلان اقتصادی از جمله «دستورالعمل تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط» ابلاغ‌شده توسط بانک مرکزی، مکلف به حمایت از این بنگاه‌ها از طریق اولویت‌بندی تسهیلات هستند. بنابراین در حالی که بارها بی‌تفاوتی بانک‌ها در حمایت از SMEها مطرح شده اما اقدام بانک سینا، در طرح تسهیلاتی نارون، دقیقا بیانگر همگامی و همراهی با نهادهای بالادستی و سیاست‌های اقتصادی کلان کشور است. 

دوم: هدف بانک سینا، از بدو شکل‌گیری با قدمت تقریبی 40 ساله، در قالب موسسه مالی اعتباری سینا در سال 1364 و نیز پیشینه 15 ساله از سال 1387، بعد از اخذ مجوز بانک، تامین نیاز مالی واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی و اعطای تسهیلات اعتباری به بخش‌های مختلف اقتصادی به‌ویژه SMEها بوده است. از این‌رو، طرح نارون برای اعطای تسهیلات به این شرکت‌ها، نشانه عمل به تعهدات در مسیر تحقق اهداف و ماموریت‌های بانک از دهه‌های گذشته تا کنون بوده است. 
سوم: سهم SME‌ها در اقتصاد ایران و جهان به سرعت در حال گسترش است؛ به‌گونه‌ای که کشورهای مختلف به‌ویژه پیشروان اقتصادی، حمایت از SMEها را رمز توسعه اقتصادی در سال‌ها و دهه‌های آینده می‌دانند. چنانچه سهم بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط را در کشور مرور کنیم، اهمیت طرح نارون در اعطای تسهیلات به آنها آشکار می‌شود. آمارها نشان می‌دهد:

    7 تا ۹ درصد تولید ناخالص داخلی ایران به فعالیت SMEها وابسته است.
    60 درصد اشتغال کشور به بنگاه‌های کوچک و متوسط اختصاص دارد.
    بین 30 تا 50 درصد ارزش ‌افزوده کل کشور برعهده بنگاه‌های کوچک و متوسط است. 
    94 درصد واحدهای صنعتی، SMEها هستند و صنایع کوچک و متوسط، 43 درصد مشاغل صنعتی را موجب شده‌اند.

با این همه، بیش از 80 درصد اقتصاد ایران در دست شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی است و بسیاری از اعتبارات توسط آنها بلعیده می‌شود. این در حالی است که سودآوری اغلب مجموعه‌های دولتی، محل تردید است و آمار زیان‌دهی آنها، بارها منتشر شده است.

در مقابل، SMEها، هرچند به دلیل حجم منابع پایین با محدودیت مالی مواجهند اما از نظر نوآوری و انعطاف‌، مزایای بیشتری نسبت به صنایع بزرگ دارند. این بنگاه‌های خصوصی، از طریق کارآفرینی، نوآوری و تغییر فناوری، پویایی صنعت، ایجاد فرصت‌ شغلی، افزایش درآمد، تجمیع پس‌اندازهای خرد، افزایش رقابت‌پذیری کالا در بازار و هدایت بخش غیررسمی به مولد اقتصادی، تاثیرگذاری خود را بر شاخص‌های اقتصادی نشان داده‌اند.

 
از این‌رو، آمار و ارقام تاثیرگذاری بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط بر GDP، اشتغال‌زایی و ارزش افزوده کشور، بیانگر اهمیت طرح نارون بانک سینا در زمینه اعطای تسهیلات به این بنگاه‌ها و ریسک‌پذیری این بانک است تا با حمایت از آنها و کارکنان‌ این شرکت‌ها، گام‌های سازنده در مسیر ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی کشور بردارد.