اختلاف بین پیش‌بینی رشد تقاضای نفت توسط اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی

تیتر۲۰- سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) دیدگاه‌های متفاوتی در مورد رشد تقاضای نفت در سال‌جاری میلادی دارند و سیگنال‌های متناقضی را به تجار و سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. برخلاف اوپک که رشد تقاضای نفت را در سال‌۲۰۲۴ پیش‌بینی کرده، آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است تقاضای نفت در سال‌۲۰۲۴ افزایش کمی خواهد داشت که منعکس‌‌‌‌کننده تفاوت‌‌‌‌ آنها در برداشت از سرعت گذار جهان به منابع انرژی پاک‌‌‌‌تر است.

هر دو سازمان از موضع خود دفاع کرده‌‌‌‌ و آژانس بین‌المللی انرژی‌بر بازگشت به روند رشد قبل از همه‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ تاکید کرده و اوپک نیز بر ثبات پیش‌بینی‌های خود پافشاری می‌کند. آژانس برآورد می‌کند که تقاضای نفت تا سال‌۲۰۳۰ به اوج خود برسد و آن را ناشی از تغییر به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌داند، درحالی‌که اوپک با اشاره به رشد موردانتظار در کشورهای غیرصنعتی، با مقاومت در‌برابر سیاست‌های انتشار کربن‌صفر خالص موافق نیست. تغییر مسیر آژانس بین‌المللی انرژی به سمت ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر و اقدامات اقلیمی، منجر به انتقاد برخی از اعضای اوپک شده که آن را مغرضانه و سیاسی می‌دانند. نظرات تحلیلگران در مورد زمان رسیدن به اوج تقاضا متفاوت است و بر اساس برخی از نظرات، برآورد اوپک به احتمال زیاد صحیح‌تر است.

به رغم ارتباط آماری در صحت پیش‌بینی بین آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک، به دلیل رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی و چالش‌ها در جمع‌‌‌‌آوری داده‌ها، عدم‌قطعیت در مورد پیش‌بینی تقاضای نفت همچنان باقی است. آژانس بین‌المللی انرژی تمایل دارد پیش‌بینی‌های تقاضای خود را در طول زمان به حالت صعودی اصلاح کند و این گمانه‌‌‌‌زنی را برانگیخته که اوج تقاضا برای نفت ممکن است بالاتر از پیش‌بینی‌های مطرح‌شده باشد، درحالی‌که هر دو موسسه در پیش‌بینی تحولات تقاضا، دقیق عمل کرده‌اند، برخی کارشناسان به دیدگاه اوپک تمایل بیشتری دارند که به دلیل رشد در کشورهای درحال‌توسعه، تقاضا تا سال‌۲۰۳۰ به اوج خود نخواهد رسید.

اختلاف بین پیش‌بینی رشد تقاضای نفت توسط اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در حال‌حاضر به بیشترین حد خود در ۱۶ سال‌گذشته رسیده‌است. این اختلاف چشم‌‌‌‌انداز، پیامدهای مهمی نه‌تنها برای بازار نفت در سال‌۲۰۲۴، بلکه برای حرکت جهان به سمت منابع انرژی پاک‌‌‌‌تر در درازمدت دارد.

تخمین محافظه‌‌‌‌کارانه

در فوریه سال‌جاری، آژانس بین‌المللی انرژی تخمین محافظه‌‌‌‌کارانه‌‌‌‌تری را در مورد افزایش تقاضای نفت در مقایسه با پیش‌بینی اوپک ارائه کرد که حاکی از تفاوت‌‌‌‌ فاحش دربرداشت آنها از سرعت پیشرفت انتقال انرژی جهانی بود. نیل اتکینسون، رئیس سابق بخش بازارهای نفت آژانس بین‌المللی انرژی، اعلام کرد که هر دو سازمان بر سر مواضع خود را اصرار دارند که این موضوع منجر به نابرابری‌‌‌‌های قابل‌توجهی در پیش‌بینی‌هایشان در مورد تقاضای نفت شده‌است. برای درک جامع این اختلاف، رویترز تجزیه و تحلیل کاملی از تغییرات ایجادشده توسط هر دو آژانس در پیش‌بینی‌های تقاضای نفت آنها از سال‌۲۰۰۸ تا ۲۰۲۳، شامل دوره‌‌‌‌های پرتلاطم مانند بحران مالی ۲۰۰۸ و اختلالات مربوط به همه‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ و روند متعاقب آن در سال‌۲۰۲۰ انجام داد. این بررسی نشان‌داد که شکاف پیش‌بینی‌های فوریه ۲۰۲۴، به میزان ۱.۰۳‌میلیون بشکه در روز، نشان‌دهنده بزرگ‌ترین اختلاف بر حسب هر بشکه در این بازه زمانی است. آژانس بین‌المللی انرژی کاهش پیش‌بینی‌‌‌‌شده تقاضا در سال‌۲۰۲۴ را به عقب‌نشینی در الگوهای رشد مشاهده‌‌‌‌شده قبل از همه‌‌‌‌گیری کووید-۱۹نسبت داد، روندی که با داده‌های قابل‌مشاهده در مورد تحویل نفت قابل‌اثبات است. در مقابل، اوپک در پیش‌بینی خود ثابت‌قدم ماند که نشان‌دهنده کمی تعدیل‌‌‌‌ در پیش‌بینی رشد تقاضای سال‌۲۰۲۳ نسبت به پیش‌بینی اولیه بود.

مقاومت در ‌برابر انتشار کربن‌صفر

از نظر 

چشم‌انداز میان‌مدت، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تقاضای نفت تا سال‌۲۰۳۰ به اوج برسد، با این حال اوپک قاطعانه این دیدگاه را رد می‌کند و پیش‌بینی‌های خود را فراتر از سال‌۲۰۴۵ تمدید می‌کند و تداوم تقاضا برای نفت را پیشنهاد می‌کند که عمدتا ناشی از رشد کشورهای غیر‌صنعتی و مقاومت در ‌برابر سیاست‌های انتشار کربن‌صفر خالص است. برخی از اعضای اوپک که تمرکز آژانس بر انرژی‌های تجدیدپذیر و اقدامات اقلیمی را سیاسی و مغرضانه می‌دانند، انتقاداتی را علیه آژانس بین‌المللی انرژی وارد کرده‌‌‌‌اند. با وجود برابری آماری در دقت پیش‌بینی بین دو موسسه، عدم‌قطعیت در پیش‌بینی تقاضای نفت به دلیل رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی و چالش‌های مرتبط با جمع‌‌‌‌آوری داده‌ها، وجود دارد. دیدگاه‌های تحلیلگران در مورد زمان اوج تقاضا متفاوت است و برخی اوپک را در این مورد بیشتر تایید می‌کنند.

تحلیل رویترز همچنین از تمایل آژانس بین‌المللی انرژی برای بازنگری پیش‌بینی‌های تقاضای خود به‌صورت صعودی در طول زمان پرده‌‌‌‌برداری کرد که حاکی از دست‌کم گرفتن احتمالی اوج تقاضای نفت توسط آژانس است، درحالی‌که هم اوپک و هم آژانس بین‌المللی انرژی دقت قابل ستایشی را در پیش‌بینی تحولات تقاضا از خود نشان‌داده‌اند، اختلاف چشم‌‌‌‌انداز آنها بر پیچیدگی‌ها و عدم‌قطعیت‌‌‌‌های ذاتی در پیش‌بینی تقاضای آینده نفت، به‌ویژه در زمینه انتقال انرژی جهانی، تاکید دارد. رویترز تخمین‌‌‌‌هایی را از ۲۶تحلیلگر در مورد رشد تقاضای نفت در سال‌۲۰۲۴ جمع‌‌‌‌آوری کرده که میانگین آن به پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی نزدیک‌تر است که نشان‌دهنده اجماع متمایل به دیدگاه آژانس بین‌المللی انرژی است. علاوه‌بر این، نظرات ۲۰تحلیلگر  دیگر در مورد احتمال به اوج رسیدن تقاضای نفت تا سال‌۲۰۳۰ حاکی از‌درجه بالاتر توافق با موضع اوپک است.

عدم‌قطعیت‌های ذاتی

 این امر بر عدم‌قطعیت‌های ذاتی در پیش‌بینی‌های اقتصادی تاکید کرده و با توجه به اینکه داده‌های مربوط به مصرف فیزیکی نفت برای علنی‌شدن نیاز به زمان دارد، دقت محاسبات پیچیده‌تر می‌شود. به‌رغم پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی مبنی‌بر کاهش رشد تقاضا در سال‌۲۰۲۴ که تا حدی به رشد خودروهای الکتریکی نسبت داده می‌شود، تجدیدنظرهای صعودی متوالی آن در پیش‌بینی، نشان‌دهنده نوسان است. کارشناسان به تمایل به تجدیدنظر در پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اشاره کرده و پیشنهاد می‌کنند که اوج تقاضا برای نفت ممکن است از پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی فراتر رود، درحالی‌که تحلیل‌های تاریخی تفاوت‌‌‌‌های جزئی را در دقت پیش‌بینی بین آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک نشان می‌دهد، تحلیلگران به‌دقت بالقوه اوپک در رابطه با زمان رسیدن به اوج تقاضا تمایل بیشتری نشان می‌دهند./دنیای اقتصاد