بررسی رابطه تورم و خرید در ایران

تیتر۲۰- بانک مرکزی به تازگی آمار تورم تولیدکننده را به‌روزرسانی کرده است. طبق این آمارها، تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در اسفندماه1402 برابر با 24.5درصد بوده است. این موضوع نشان از روند کاهشی تورم تولیدکننده دارد و طبق آمارها تورم تولیدکننده به پایین‌ترین نرخ خود در 45ماه اخیر قرار گرفته است. همچنین بررسی آمارهای تورم مصرف‌کننده نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده اسفندماه همگام با تورم تولیدکننده روندی کاهشی را طی کرده و به 32.2درصد رسیده است که پایین‌ترین نرخ در 44ماه اخیر محسوب می‌شود. اقتصاددانان تاکید دارند که درنهایت در بلندمدت تورم، اعم از تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده به سوی نرخ نقدینگی همگرا می‌شود. به گفته کارشناسان، این وضعیت به این دلیل رخ داده که ریشه ایجاد تورم بالا در بلندمدت رشد نقدینگی است.

تورم و نقدینگی از سال 1400 

بررسی روند تورم تولیدکننده از سال 1400 تاکنون نشان می‌دهد این شاخص به‌عنوان نمایانگر وضعیت قیمتی نهاده‌های تولیدی در اردیبهشت 1400 به 103.1درصد رسیده است که دست کم در سه سال اخیر بالاترین نرخ تورم تولیدکننده محسوب می‌شود. پس از این تاریخ نرخ تورم تولیدکننده مسیری کاهشی را تجربه کرد و در اسفندماه1402 به 24.5درصد رسید. این رقم پایین‌ترین نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده از خردادماه1399 محسوب می‌شود. همزمان با این روند، تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده نیز در فروردین1402 در قله 55.5درصد ایستاد که دست‌کم در 12 سال اخیر بی‌سابقه بود؛ اما پس از فروردین‌ماه، با کاهش نسبی روبه‌رو شد که تا حدود زیادی می‌توان آن را به ثبات نسبی ارز و کاهش نرخ رشد نقدینگی در سال1402 نسبت داد. تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده با کاهش 23.3واحد درصدی نسبت به قله 12سال خود در فروردین، در اسفندماه1402 به 32.2درصد رسید که از مردادماه1399 بی‌سابقه بوده است. این روند، همزمان با کاهش 8.8واحد درصدی رشد نقطه به نقطه نقدینگی نسبت به فروردین‌ماه و رسیدن این شاخص به 24.3درصد در اسفندماه طی شده است.

چرا تورم و نقدینگی همگرا شدند؟ 

یکی از سوالات مهم مطرح‌شده در رابطه با وضعیت تورم و رشد نقدینگی در سال1402 این بوده است که چرا با توجه به کاهش نرخ رشد نقدینگی، نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده همگام با روند طی‌شده در رابطه با نقدینگی حرکت نمی‌کند. علت بروز این وضعیت در همان زمان در گزارش‌های «دنیای‌اقتصاد» بیان شد. نرخ رشد نقدینگی با گذشت زمان و به تدریج و در بلندمدت بر وضعیت تورم اثر می‌گذارد. نقدینگی‌های انباشته گذشته می‌توانند همچنان در بازارهای مختلف اثرگذار باشند. به‌ویژه در شرایطی که بخش عمده تورم مصرف‌کننده مربوط به هزینه‌های مسکن و اجاره‌بها است. این هزینه‌ها به‌دلیل تبدیل شدن بازار مسکن به یک بازار سوداگری به‌صورت مستمر، چه زمانی که رشد نقدینگی افزایش یافته و چه زمانی که رشد نقدینگی کاهشی بوده، روندی فزاینده را طی کرده است./دنیای اقتصاد